22 lata temu wspólnie walczyliśmy o województwo lubuskie. Północ i południe regionu zapomniały o animozjach i wspólnie broniły województwo

Pełna nazwa brzmiała: Stowarzyszenie na rzecz Promocji i Powołania Województwa Lubuskiego. Stowarzyszenie powstało 25 lutego 1998 r. Jego zasadniczym celem było przekonanie władz w Warszawie o tym, aby powołały samodzielne województwo w środkowo-zachodniej Polsce. Przy okazji starano się promować to, co się dzieje na środkowym Nadodrzu.
Pomysł wspólnego województwa powstał w trakcie prac nad reformą administracyjną kraju. Przygotowywał ją prof. Michał Kulesza. Koncepcji podziału kraju było kilka. Jedna z nich mówiła o 25 województwach. Wówczas gorzowskie oraz zielonogórskie miały szansę dalej pozostać samodzielnymi województwami. Ta koncepcja jednak upadła. Rozważano też podział na 12 województw. - Przy takim podziale Gorzów znalazłby się w Zachodniopomorskiem, Zielona Góra w Dolnośląskiem, a przez środek dzisiejszego Lubuskiego wzdłuż autostrady szedłby korytarz Wielkopolskiego.

Przed Paradyżem

Zanim politycy z północnej i południowej części środkowego Nadodrza podpisali tzw. porozumienie paradyskie, 10 lutego 1998 r. w międzyrzeckim ratuszu doszło do spotkania przedstawicieli województw gorzowskiego i zielonogórskiego. To początek dyskusji o kształcie województwa lubuskiego. W spotkaniu uczestniczyło 17 reprezentantów regionu gorzowskiego i 14 z regionu zielonogórskiego oraz przedstawiciel Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wszyscy zielonogórzanie opowiadali się za powołaniem Lubuskiego. Takiej jednomyślności nie było wśród gorzowian, których większość zabiegała o woj. gorzowskie.
13 marca 1998 roku parlamentarzyści z ówczesnych województw gorzowskiego i zielonogórskiego wspólnie podpisali list do ówczesnego Prezesa Rady Ministrów prof. Jerzego Buzka w sprawie utworzenia województwa lubuskiego. Był to ich wkład w kształtowanie nowej ustawy o podziale administracyjnym kraju. Ze względu na miejsce sporządzenia i podpisania dokumentu został on nazwany „umową paradyską”.

Z transparentami w ręku

Ze stolicy wciąż napływały sprzeczne informacje, padały wciąż nowe liczby. I dość nagle, gdy się wydawało, że rządowy projekt podziału kraju na 12 regionów jest nieaktualny, sejmowe komisje administracji i samorządu terytorialnego uznały tę koncepcję za najlepszą. To nad nią miał pochylić się parlament. Wtedy Stowarzyszenie na rzecz Promocji i Powołania Województwa Lubuskiego wezwało mieszkańców do protestu. Na apel odpowiedziała przede wszystkim młodzież i członkowie stowarzyszenia. 31 maja manifestanci wyszli na międzynarodową drogę Poznań-Świecko w pobliżu Świebodzina. Transparenty z hasłami „Rząd dzieli nas jak koloniści Afrykę”, „Unia Wolności za bardzo się gości”, „AWS anty-Lubuski jest” niewiele wyjaśniły zagranicznym kierowcom, ale przekonały krajowych, jak wielka siła jest w narodzie. Tego samego dnia 30 osób zablokowało przejście graniczne Gubin-Guben. Stowarzyszenie na rzecz Promocji i Powołania Województwa Lubuskiego zebrało 110 tys. podpisów za województwem i przekazała je marszałkowi Sejmu. Był to pierwszy dokument obywatelski w III Rzeczypospolitej, poparty przez wymaganą liczbę (100 tys.) wyborców.
Dyskusja polityków SLD z politykami AWS i UW doprowadziła do kompromisowej propozycji: województw będzie 16. 27 lipca 1998 r. prezydent Kwaśniewski podpisał ustawę o trójszczeblowym podziale kraju... ą