Cenna wyspa Arktyki. Zachód walczy z Rosją i Chinami o Grenlandię

W ciągu ostatnich kilku lat Rosja odniosła sukces w przekonywaniu Wysp Owczych i Grenlandii, dwóch autonomicznych regionów zależnych od Danii, do przyjęcia innej i mniej wrogiej polityki wobec Rosji niż NATO. Teraz na Kremlu obawiają się jednak, że niepodległość Grenlandii, coś, co Stany Zjednoczone i Wielka Brytania promują, może to zmienić. Moskwa uważa, że USA miałyby znacznie większy wpływ na niepodległą Grenlandię niż Dania w ramach obecnych ustaleń dotyczących autonomii. Dlatego rosyjski rząd chce zaangażować Chiny w przeciwstawianie się posunięciom Zachodu na Grenlandii.

Rosyjscy analitycy i decydenci od dawna koncentrują się na największej wyspie świata, nie tylko ze względu na jej położenie w Arktyce, ale także jako coraz ważniejsze źródło cennych zasobów naturalnych. Chociaż Stany Zjednoczone od dziesięcioleci posiadają bazę lotniczą Thule na Grenlandii, dopiero w ostatnim czasie, wraz ze zmianami klimatycznymi zmniejszającymi trudności w eksploatacji bogatych zasobów ropy naftowej, gazu, minerałów, a zwłaszcza metali ziem rzadkich, Waszyngton skupił się na tym, co się tam dzieje.

W 2019 r. prezydent Donald Trump zasugerował, aby USA kupiły Grenlandię od Danii, co oburzyło zarówno Kopenhagę, jak i Nuuk, stolicę wyspy. Nawet jeśli amerykański zakup nie wchodzi w grę, niepodległość Grenlandii jest bliższa niż kiedykolwiek wcześniej. Pod koniec kwietnia 2023 r. Kopenhaga przedstawiła projekt konstytucji, który oprócz zaoferowania kontynuacji obecnego kursu lub stowarzyszenia z Danią w stylu portorykańskim, otwiera drogę do takiego rozwiązania dla wyspy, która jest największa na świecie, ale ma mniej niż 60 tys. mieszkańców.

Według moskiewskiego analityka ds. bezpieczeństwa Aleksieja Balijewa, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania zyskałyby najwięcej na niepodległości Grenlandii. Jego zdaniem oba mocarstwa są przede wszystkim zainteresowane uzyskaniem takiego wpływu, aby umożliwić wyłączny dostęp do ropy naftowej, gazu, wody, rybołówstwa i bogactw mineralnych wyspy, w tym licznych metali ziem rzadkich, z których wszystkie stają się coraz bardziej dostępne z powodu zmian klimatycznych.

To, jak ważna może być Grenlandia, podkreślają następujące statystyki, które przytacza Balijew: podczas gdy Rosja posiada największe zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego w Arktyce, szacowane na 105 miliardów ton, Grenlandia zajmuje wraz z Norwegią drugie miejsce z 65 miliardami ton - więcej niż Kanada z 61 miliardami ton i znacznie więcej niż USA z 40 miliardami ton i Islandia z 16 miliardami ton. Jeśli USA i Wielkiej Brytanii uda się przeforsować niepodległość Grenlandii, a następnie przejąć pełną kontrolę nad jej zasobami naturalnymi, samo w sobie zmieniłoby to równowagę geoekonomiczną i geopolityczną na świecie. W rzeczywistości inne zasoby naturalne będące w posiadaniu Grenlandii - w szczególności metale ziem rzadkich - mogą sprawić, że niepodległość wyspy będzie miała jeszcze większe konsekwencje.

Jednak zdaniem Balijewa, Anglosasi mają jeszcze jeden, niemal równie ważny interes: izolację Rosji i Chin oraz zapewnienie sobie możliwości blokowania lub przynajmniej kontrolowania zachodniego wejścia na Północny Szlak Morski przy jednoczesnej projekcji siły na Rosję i jej strefę wpływów.

Chiny stały się bardziej aktywne na Grenlandii, oferując pomoc rozwojową i aktywnie angażując się w budowę trzech lotnisk, co odzwierciedla ich pragnienie odgrywania większej roli w Arktyce. Niektórzy na Zachodzie odrzucili tę chińską obecność jako nieistotną, ponieważ wydaje się być tak mała. Ale takie odrzucenie pomija kluczową kwestię: w miejscu takim jak Grenlandia, z tak małą liczbą ludzi i tak małą infrastrukturą, nawet niewielka liczba pracowników wysłanych przez Pekin i wielkość uruchomionych przez niego projektów są stosunkowo duże. Rzeczywiście, jednym z powodów, dla których Grenlandia jest tak atrakcyjna dla Chin, a prawdopodobnie także dla innych krajów, jest to, że małe inwestycje obiecują ogromne zyski.

źr. Jamestown Foundation

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

TeD