Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dzieje żagańskiego zabytku

Zbigniew Janicki 0 68 377 02 20 [email protected]
Kościół jest wyjątkowym zabytkiem, który zachwyca zwiedzających i historyków sztuki
Kościół jest wyjątkowym zabytkiem, który zachwyca zwiedzających i historyków sztuki fot. Zbigniew Janicki
Kościół św. Krzyża kazała wybudować w XIX w. księżna Dorota Talleyrand-Perigord. Miało to być miejsce pochówku katolickiej części rodziny żagańskich Talleyrandów.

Księżna swoją rezydencją żagańską dosłownie pokochała. W pamiętnikach przekazuje: "Kocham Żagań, pomimo wszystkich niedomagań, na które nie chcę być ślepą, kosztował mnie dużo wysiłków i ofiar (...), wyświadczyłam mu niejedną dobroć, ożywiłam okolicę, dałam mu życie i ruch.".

Jedną z form ożywienia okolicy była budowa szpitala św. Doroty i kościoła św. Krzyża. Budynki w stylu neogotyckim zaprojektował nadworny książęcy architekt Leonard Dorst von Schatzberg. - Pod budowę szpitala i kościoła księżna musiała wykupić prywatną posiadłość, kazała zburzyć znajdujące się tam domy, a następnie teren urządziła tak, że stanowił ciągłość parku - opowiada żagański regionalista Adam Raciborski.

Staranna robota

Kamień węgielny pod przyszły szpital położono 31 V 1851 r. i to w obecności samego króla Fryderyka Wilhelma IV. Natomiast w sąsiedztwie szpitala powstał kościół św. Krzyża. Neogotycką budowlę wzniesiono w latach 1849-1850.

Przy budowie wykorzystano mury XIV-wiecznej świątyni. W 1284 r. w tym miejscu stał szpital i kaplica dla trędowatych, natomiast w 1336 r. kościół św. Wawrzyńca. Istniejące mury od zewnątrz zostały oblicowane łamanym granitem, a wewnętrzne ściany trzeba było otynkować.

- Do wnętrza wykonano przepiękne wyposażenie. Była to staranna robota stolarska, kowalska i rzeźbiarska - komentuje żagański fascynat zabytków i dodaje, że dziełem sztuki jest m.in. ambona, organy i ołtarz główny. W dolnej części okna ozdobione są portretami świętych, którzy mają oblicza członków rodziny książęcej. Z tym, że jest jeden wyjątek ze św. Leonardem o obliczu L. von Schatzberga.

Najciekawszym elementem budowli był legendarny krzyż z XIV w., który zawisł na wschodniej ścianie. Wiąże się z nim legenda, bo miał on przypłynąć podczas powodzi i zostać wyrzucony na brzeg rzeki w 1330 r. Pięć lat później w tym miejscu księżna Mechtylda (żona księcia Henryka IV) wybudowała kościół, a krzyż umieściła na chórze.

Królewski podziw

W 1850 r. gotowy już kościół poświęcił sam kardynał Diepenbrock. Tak starannie wykonana świątynia była godnym miejscem spoczynku księżnej Wilhelminy, księcia Ludwika Napoleona i oczywiście samej założycielki. - Problem był tylko z wniesieniem trumny i ciała księżnej Doroty, bo trzeba było poszerzać wejście do świątyni - przypomina A. Raciborski.

O wspaniałości książęcych dokonań i efektów prac świadczą częste odwiedziny samego Fryderyka Wilhelma IV - twierdzi regionalista, który podkreśla, że król przyjeżdżał chociażby raz w roku do Żagania. Tak władca pisał do księżnej: "Zawsze jestem gotów z pochyloną głową zgodzić się na wszystkie plany prowadzące do wspaniałego Żagania i pozwalające mi oglądać, co stworzyła Pani pięknego i dobroczynnego". Natomiast w innym fragmencie listu pisał: "Tworzy Pani tu świat jedyny w swoim rodzaju i piękny."

Wdzięczność poddanych

- Król podziwiał dokonania księżnej Doroty. Także okoliczni mieszkańcy nie ukrywali zadowolenia z upiększania miasta - przypomina A. Raciborski. Bo przy licznych budowach książęcych pracowali wybitni fachowcy, ale także miejscowi rzemieślnicy i bezrobotni. Dzięki temu w znacznym stopniu poprawiła się sytuacja materialna uboższych warstw społeczeństwa.

Przykładem jest to, że księżna w parku zatrudniła 50 ubogich ludzi, a nawet rozdawała żywność. O wdzięczności do księżnej świadczy sprawozdanie uczestnika pogrzebu księcia Hohenlohe-Jngelfingen: "Park był przepełniony tłumami narodu przybyłymi nawet z daleka. Było chyba około 10 tysięcy ludzi. Z odkrytymi głowami cisnęli się, żeby chociaż jeszcze zobaczyć trumnę. Widziałem tylko gorzko płaczących ludzi. Większa część klękała i modliła się, gdy przenoszono zwłoki".

- Dokonania księżnej także starają się doceniać obecna pokolenia, dlatego sporo ludzi dobrej woli włącza się w zbiórkę pieniędzy i remont kościoła św. Krzyża - podsumowuje A. Raciborski.

Festyn z celem

W niedzielę koło kościoła św. Krzyża odbędzie się festyn "Parafialne spotkanie z muzami". Głównym punktem będzie zbiórka pieniędzy na remont budowli.

Program: 12.00 - otwarcie wystawy o dziejach budowli, kiermasz taniej książki i loteria fantowa; 13.00 - konkursy, zwiedzanie kościoła oraz kaplicy szpitalnej św. Doroty (w półgodzinnych odstępach); 13.30 - koncert orkiestry dętej 11. LDKPanc; 14.00 - uroczysta msza z udziałem wojskowej kompanii honorowej; 15.00 - przedstawienie teatralne, seminarium wygłoszone przez prof. Jerzego Piotra Majchrzaka; 16.00 - konkurs wiedzy o kościele św. Krzyża, koncert uczestników XXI Letniej Akademii Muzycznej (w kaplicy pw. św. Doroty), ogłoszenie wyników konkursów - Żaganianin Roku i Przedsiębiorca Roku; 18.00 - występ żagańskiego zespołu górali czadeckich Jodełki; 18.30 - licytacja najlepszych prac plastycznych i rzeźby ogrodowej; 19.00 - koncert kameralny w wykonaniu wykładowców XXI Letniej Akademii Muzycznej (w kościele św. Krzyża).

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska