Emerytury po nowemu

Jeśli urodziliśmy się po 1948 r., nasza emerytura wyliczana będzie w zupełnie inny sposób. Otrzymamy ją z ZUS i funduszu emerytalnego i tym będzie większa, im więcej na nią uzbieramy i później na nią przejdziemy.

Nasza nowa emerytura nie będzie już zależała od ustalanej odgórnie kwoty bazowej, ilości okresów składkowych i nieskładkowych oraz współczynników ich przeliczania. W największym skrócie - zależeć będzie od tego, ile pieniędzy na nią uzbieramy i kiedy zaczniemy jej pobieranie. Ze starego systemu zostanie wiek emerytalny - 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.

Jej wyliczenie będzie bardzo proste: suma naszego kapitału początkowego i zgromadzonych składek w ZUS i OFE podzielona przez statystyczną długość dalszego naszego życia, da nam wysokość świadczenia (patrz wzór). Kto pamięta jeszcze trochę coś z matematyki, wie, że na tę wysokość wpływ mieć będzie zarówno licznik, jak i mianownik przedstawionego wzoru. Nasza emerytura będzie większa, im większy będzie licznik, czyli więcej uzbieramy na naszych kontach emerytalnych. Będzie wyższa również wtedy, im niższy będzie mianownik, czyli później odejdziemy z pracy, bo wtedy mniej nam statystycznie zostanie lat życia. Wszystkim życzymy 100 lat! Kapitał początkowy to nasz posag, z którym od 1999 r. wchodzimy do nowego systemu emerytalnego. O jego ustalenie musieliśmy wystąpić do ZUS, a jeśli tego jeszcze nie zrobiliśmy, nie zwlekajmy ani chwili. Ten kapitał to odtworzone składki od początku naszej pracy i jeśli nie mamy go ustalonego, to nie będzie on także waloryzowany. Bez niego nasza emerytura będzie mniejsza, bo do wyliczenia emerytury zostaną tylko składki, ewidencjonowane przez ZUS na naszym koncie od 1999 r. One podobnie jak kapitał są co roku waloryzowane o wskaźnik inflacji w poprzednim roku, co nam gwarantuje, że przynajmniej nie tracą na wartości. Niestety, nowy system nie wprowadził do końca zasady - im więcej zarabiamy i wyższe płacimy składki, tym wyższa będzie nasza emerytura. Nadal jest ogranicznik 250 proc. przeciętnej pensji krajowej, powyżej którego składki emerytalne nie są odprowadzane. Dla osób które zarabiają dziś grube tysiące lądowanie na emeryturze z ZUS może być bardzo bolesne, dlatego im szczególnie polecamy dodatkowe inwestowanie w dostatnią emeryturę. Od kilku lat ZUS informuje listownie przyszłych emerytów, ile mają na koncie. Wiedząc to przy pomocy kalkulatora dostępnego na stronie www.zus. pl, sami możemy pobawić się w wyliczenie, ile wyniesie nasza emerytura z ZUS.

Ale emerytura z ZUS to nie wszystko, bo przecież 7,3 proc. naszej składki ubezpieczeniowej trafia do wybranego przez nas - dobrowolnie lub w wyniku losowania, otwartego funduszu emerytalnego. A fundusz nasze składki pomnaża, inwestując je na rynkach kapitałowych. O tym też nas informuje co roku listownie, możemy zresztą na stronie internetowej naszego funduszu zobaczyć jak radzi sobie z pomnażaniem. Jeśli robi to kiepsko i ma niską stopę zwrotu, czyli słabe zyski, warto fundusz zmienić na lepszy. Znajdziemy go na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego www.knf.gov.pl. Eksperci komisji szacują, że nasz kapitał w czasie aktywności zawodowej i przy przeciętnych zarobkach, może dwukrotnie przekroczyć kwotę zgromadzonych składek. Za nie otrzymamy potem dożywotnią emeryturę indywidualną, emeryturę z gwarantowanym okresem płatności, albo ewentualnie tzw. emeryturę małżeńską. Najwyższa będzie ta pierwsza, pozostałe będą niższe, a poza tym ich wprowadzenie nie jest jeszcze przesądzone.

Kapitał zgromadzony na naszym koncie w ZUS i OFE, dzielony będzie przez przeciętne statystyczne trwanie naszego życia. GUS opracował specjalne tablice (patrz obok) i ogólnie wynika z nich, że kobiety żyją dłużej od mężczyzn (np. kobieta 60-letnia 22,65 lat, a mężczyzna tylko 17,51 lat, średnia dla nich to 20,08 lat). Lektura tablic dostarcza więc tzw. mieszanych uczuć, bo każdy chciałby żyć długo i dostawać dużą emeryturę. A tak nie będzie, bo jeśli odejdziemy szybciej na emeryturę, to owszem, pożyjemy dłużej, ale biednie, bo nie tylko nasz kapitał dzielony będzie przez więcej lat, ale też mniej tego kapitału uzbieramy. A jeśli popracujemy do późnej starości, to emeryturę dostaniemy bogatą, ale nacieszymy się nią krócej. Dlatego ustawa emerytalna stanowi, że ZUS będzie dzielił nasz kapitał przez uśrednioną liczbę lat. Według szacunków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej spowoduje to, że emerytury kobiet wzrosną o ok. 8 proc., ale mężczyzn spadną o ok. 15 proc. Stosowanie tablic wieku w OFE nie jest jeszcze przesądzone.

Nowe emerytury wyliczane będą w całości według nowego wzoru od 2014 r. Do tego czasu wypłacana będzie tzw. emerytura mieszana i w praktyce otrzymywać ją będą kobiety urodzone w latach 1949-53, czyli po ukończeniu 60 lat. Nie będą jednak mogły należeć do OFE, a także choćby przez miesiąc pobierać starej emerytury. Wysokość emerytury i sposób jej obliczenia zależeć będzie od roku złożenia wniosku o jej przyznanie (patrz tabela).

Wiele osób urodzonych po 1948 r. zachowa prawo do starej emerytury. Warunki jej przyznania muszą spełnić do końca 2008 r., choć nie muszą wtedy o nią występować, nie wolno im też należeć do OFE. Dotyczy to zwłaszcza osób które pracowały w warunkach szczególnych, górników, kolejarzy, ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej. Muszą mieć co najmniej 20 (kobiety) lub 25 (mężczyźni) lat stażu ubezpieczeniowego, w tym 15 lat pracy szczególnej i uzyskali go do 31 grudnia 1998 r.

WZÓR OBLICZENIA NOWEJ EMERYTURY

wysokość emerytury = suma kapitału początkowego i składek w ZUS i OFE / przeciętne dalsze trwanie życia w miesiącach

PRZECIĘTNE TRWANIE ŻYCIA W LATACH (wg GUS)

ILE EMERYTURY MIESZANEJ

EMERYTURA KOBIETY
Jak szacuje Komisja Nadzoru Finansowego, kobieta urodzona w 1950 r., która rozpoczęła pracę w wieku 25 lat i zarabia obecnie 2,5 tys. zł brutto, otrzyma 1133,44 zł emerytury. W tym 1038,27 zł będzie z ZUS, a 95,17 zł z OFE. Tzw. stopa zastąpienia, czyli stosunek ostatniej pensji do pierwszej emerytury, wyniesie 56,16 proc, a stosunek emerytury do przeciętnego wynagrodzenia 64,19 proc..

EMERYTURA MĘŻCZYZNY
Według prognozy KNF, mężczyzna urodzony w 1970 r., który rozpoczął pracę w wieku 25 lat i zarabia obecnie 5 tys. zł brutto, dostanie 4522,90 zł emerytury, w tym 2375,52 zł z ZUS i 2147,38 zł z OFE. Stopa zastąpienia wyniesie 62,27 proc., a stosunek emerytury do przeciętnego wynagrodzenia - 138,16 proc.

TAK DZIAŁA TABLICA
Jak oblicza KNF, kobieta urodzona w 1975 r., która pracę zaczęła w wieku 25 lat i obecnie zarabia 5 tys. zł brutto, jeśli przejdzie na emeryturę po ukończeniu 60 lat, z ZUS i OFE dostanie razem 3043 zł. Mężczyzna urodzony w tym samym roku i zarabiający tyle samo, jeśli odejdzie na emeryturę w wieku 65 lat dostanie 5452,33 zł, bo uzbiera dłużej i więcej składek, a statystycznie będzie żył krócej

Stefan Cieśla
0 95 722 57 72
[email protected]