Grób 7 nieznanych żołnierzy w Słubicach to tylko miejska legenda? Jest wniosek do IPN o przebadanie kwatery

Chodzi o grób następującej lokalizacji: sektor 14, rząd 19, miejsce nr 2. Tuż po wojnie miejsce stało się głównym punktem obchodów świąt państwowych w Słubicach aż do wzniesienia pomnika "Braterstwo Broni" projektu Mieczysława Krajniaka w lipcu 1949 r. Każdego roku przed Dniem Wszystkich Świętych harcerze ZHP Hufca Słubice uprzątają wspomnianą kwaterę i pozostawiają na niej swoje znicze. Skąd więc wątpliwości, że w grobowcu spoczywają polscy żołnierze?

15 listopada 2021 r. społeczny opiekun zabytków i organizator corocznych spacerów pojedania z komentarzem historycznym Roland Semik złożył obywatelski wniosek do Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie o przebadanie tego grobu, np. georadarem a w razie braku jednoznacznych wyników – o zainicjowanie ewentualnych prac ekshumacyjnych. Wniosek uzasadnił chęcią dotarcia do obiektywnej prawdy historycznej a powołał się na okoliczności, które pozwalają poddawać w wątpliwość faktyczny pochówek w tym miejscu 7 nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego.

- Wspomniany pomnik nagrobny został wzniesiony prawdopodobnie przy wykorzystaniu poniemieckich płyt nagrobnych, co było powszechną praktyką w pierwszych latach powojennych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. W środkowej części znajduje się płyta inskrypcyjna sugerująca niepotwierdzoną dokumentami tezę, jakoby w grobie spoczywały szczątki 7 żołnierzy Wojska Polskiego.
Po lewej stronie od płyty inskrypcyjnej znajduje się płaskorzeźba orła białego bez korony (ta została dość nieudolnie domalowana, ale w kolorze białym, a nie złotym, przez co jest niezgodna z wytycznymi dotyczącymi polskich symboli narodowych). Po prawej stronie od płyty inskrypcyjnej znajduje się natomiast wizerunek najwyższego odznaczenia wojskowego w Polsce, tj. Orderu Virtuti Militari, jednak wykonany z błędem ortograficznym ("Wirtuti" zamiast "Virtuti") - tłumaczy społeczny opiekun zabytków, Roland Semik.

WIDEO: Siostra Franciszka Walczaka opowiada o zabitym bracie

I tu pojawiają się główne wątpliwości, czy w grobie rzeczywiście spoczywają polscy weterani okresu II wojny światowej:

- Po pierwsze Frankfurt nad Odrą został bowiem ogłoszony twierdzą, ale na prawobrzeżu ówczesnego Frankfurtu nie było działań zbrojnych i nie było możliwości, by w walce z Niemcami zginęli tu żołnierze Wojska Polskiego. Niemcy wycofali się na lewy brzeg Odry, a potem uciekali coraz bardziej na zachód. Ewentualne walki pancerne miały miejsce w Kunowicach i Świecku, więc gdyby tam doszło do śmierci siedmiu żołnierzy, to według wszelkiego prawdopodobieństwa pochówek poległych żołnierzy odbyłby się właśnie tam - dodaje Semik.

Jednak to nie wszystko... - Pierwsze po wojnie pochówki na terenie cmentarza komunalnego w Słubicach, Golicach i w Cybince były udziałem ks. Maxiliana Lobody z kościoła rzymskokatolickiego pw. Krzyża Świętego we Frankfurcie nad Odrą, kapłana władającego zarówno językiem polskim i niemieckim. Skrupulatnie prowadził on zapiski o dokonanych przez siebie pochówkach. W księgach parafialnych parafii pw. NMP Królowej Polski w Słubicach znajduje się dokumentacja uroczystości żałobnych pod kierunkiem ks. Maximiliana Lobody i są tam różne wpisy, ale nie ma nic o rzekomym pogrzebie 7 nieznanych żołnierzy WP - tłumaczy opiekun zabytków.

Roland zauważa również, że płaskorzeźba Virtuti Militari ewidentnie sugeruje, że rzekomo polegli tu żołnierze Wojska Polskiego zostali pośmiertnie odznaczeni tym zaszczytnym odznaczeniem. Tyle tylko, że Virtuti Militari nie przyznawano osobom nieznanym z imienia i nazwiska.

Według przypuszczeń Rolanda Semika tzw. grób 7 nieznanych żołnierzy WP ma niewiele wspólnego z obiektywną prawdą historyczną, lecz według wszelkiego prawdopodobieństwa stanowi wyłącznie legendę miejską i mit założycielski dla powojennych Słubic niczym Manifest PKWN dla Polski Ludowej, a także czynnik dający podwaliny pod nową tożsamość regionalną przybyłych na tę ziemię Polaków.

Pismem z 6 grudnia 2021 r. dyrektor Oddziału IPN w Szczecinie dr Paweł Skubisz potwierdził zarejestrowanie wniosku o przebadanie grobu, ale o dalszych decyzjach i działaniach Instytutu dowiemy się w późniejszym terminie...