Historia nieszczęśliwej miłości i jej owoców: Kochanica króla Augusta

FAWORYT AUGUSTA II ZBUDOWAŁ PAŁAC W BRODACH
Z tą historią, pośrednio wiążą się również dzieje Brodów Żarskich. Przez osobę Heinricha Grafa von Brühla, faworyta Augusta II. Z hrabiną Cosel na dworze saskim się minął bowiem w 1719 został dopiero królewskim "srebrnym paziem" Augusta II. Z czasem został kamerjunkrem, podkomorzym, szambelanem saskim. W 1731 został dyrektorem akcyzy, kierownikiem finansów elektorskich, polityki zagranicznej i wewnętrznej elektoratu. Zasiadał w radzie tajnej, dysponował obsadą stanowisk, administrował górnictwem i dochodami dworu. Otrzymywał 90 tys. talarów rocznie i słynął z łapówkarstwa i nielegalnych dzierżaw. Za te pieniądze wzniósł wspaniały pałac w Brodach.

Anna Konstancja von Brockdorf, hrabina Cosel urodziła się 17 października 1680 w Depenau, w Holsztynie. Jej ojciec Joachima Brockdorff był oficerem w służbie Danii. Mierzyła wysoko i mając 23 lata poślubiła saskiego ministra Adolfa Magnusa Hoyma. Był to nie byle kto - jeden z najważniejszych ministrów Augusta Mocnego.

- Hrabina Cosel - Stefania Jeżyńska z Zaboru nie wątpliwości, któż to taki. - Czytałam Kraszewskiego i oglądałam film z Barańską.
- Czy w jakiś sposób kojarzy się Zaborem? - odpowiada pytaniem na pytanie. - Nie. Mieszkała tutaj?
To był bal...

Był styczeń 1704 roku, gdy August II Mocny ujrzał Annę Hoym po raz pierwszy. Stało się to na balu wydanym przez żonę władcy. Zaiskrzyło. August II ani myślał dzielić się z kimkolwiek i już w kwietniu Hoymowie przeprowadzili separację, a w grudniu otrzymała propozycję zostania... oficjalną metresa władcy. I trwało to przez dziesięć lat. Król August oczywiście rozwiódł ją z mężem i rychło ofiarował tytuł hrabiowski - stąd hrabina Cosel.

Przez wiele lat Cosel niepodzielnie rządziła na dworze. Jej roczne wydatki wynosiły 100 tys. talarów, za co można było utrzymać ośmiotysięczny oddział wojska. I robiła popisówki. Głośna była afera, gdy w styczniu 1707 roku w warszawskim pałacu królewskim manifestacyjnie przeniosła swoje łoże obok królewskiego. Jej panowanie nie odpowiadało wielu wpływowym osobom. Ich podszepty oraz niechęć do uczuciowej stabilizacji Augusta sprawiło, że została odsunięta od łask, a nawet trójki (wspólnych) dzieci - Augusty Konstantyna, Fryderyki Aleksandry i Franciszka Augusta.. Nie potrafiła także pogodzić się z kolejną wielką milością króla - hrabina Maria Magdalena von Donhoff. Kiedy król próbował pozbawić ją wpływów, wzięła udział w zawiązanym przeciwko niemu spisku.

W bożonarodzeniowy wieczór 1716 roku Cosel trafiła do twierdzy Stolpen. Zmarła w wieku 84 lat w twierdzy Jana - stara, zapomniana i upokorzona. Pochowano ja cichcem w kwietniu 1765 roku w kaplicy zamkowej...

A gdzie tutaj wątek lubuski?

W Zaborze rządził syn Augusta II i hrabiny Cosel Fryderyk August

W STOLPEN SIEDZIAŁA ZA KRATAMI

Jeśli ktoś chce dokładnie poznać historię hrabiny Cosel warto wybrać sie na wycieczke do Drezna. Po drodze, na południe od miejscowości Stolpen (20 km na wschód od stolicy Saksonii) znajduje się efektowne zamczysko. W mroźny dzień Bożego Narodzenia 1716 roku. przywieziono tutaj hrabinę. Spędziła tutaj 49 lat więziona w murach Wieży Jana. Bez uzasadnienia, bez śledztwa, bez procesu i bez wyroku. Prowadziła pamiętnik dokumentując coraz większą tęsknotę obalonej kurtyzany za... śmiercią. Umarła 31 marca 1765 roku mając 85 lat. Została potajemnie pochowana 4 kwietnia w kaplicy zamkowej. Dziś przypomina o tym tablica pamiątkowa na terenie zamku.

Oto od 1744 roku w Zaborze gospodarował Fryderyk August Cosel, nieślubny syn króla Augusta II Mocnego i hrabiny Cosel. W 1744 roku za 216 tys. guldenów reńskich kupił tutejsze dobra. Znalezienie tej kwoty nie było problemem - tatuś uczynił go generałem piechoty i zapewnił wysokie uposażenie. Po ojcu odziedziczył tez charakter i zasłynął zabawami, pijaństwami i awanturami. Do historii przeszedł jako specjalista od... pojedynków.

W 1747 roku spotkał się na ubitej ziemi z markizem Duniver. Markiz po polowaniu w okolicznych lasach stwierdził, że to jemu należy się trofeum myśliwskie. Cosel bieglej władał szablą, markiz przypłacił spór życiem. Historia dotarła do Augusta III, który zażądał od syna aby powstrzymał się od walk. Na krótko. Na przełomie 1767/68 roku doszło do konfliktu o miedzę między Coselem i właścicielem sąsiadujących ziem von Goltzem. Panowie postanowili rozstrzygnąć spór na leśnej polanie między Zaborem a Przytokiem. Cosel otrzymał cios w wątrobę i nigdy już nie podniósł się z łoża i zmarł w 1770r. Miał 58 lat.

Jeszcze kilka pałaców

W Siecieborzycach przez pewien czas gospodarowała rodzina von Cosel

AUGUST II MOCNY KRÓL I ELEKTOR

August II Mocny (1670-1733), z dynastii Wettinów, od 1694 elektor saski (jako Fryderyk August I), król polski 1697-1706 i od 1709. Po śmierci Jana III Sobieskiego podjął starania o koronę polską. Zabiegał o poparcie swej kandydatury przez dwory europejskie i szlachtę polską, dla której pozyskania przeszedł na katolicyzm. Podczas elekcji 27 czerwca 1697 August, jako kandydat mniejszości, ubiegł kandydata francuskiego Franciszka de Bourbon księcia Conti, wkroczył zbrojnie do Polski, zaprzysiągł pacta conventa i koronował się w katedrze wawelskiej. Znany z licznych miłostek (np. z hrabiną Cosel, K. Lubomirska, M. Denhoffowa). Pod jego rządami Polska przeżyła okres upadku gospodarczego i kulturalnego.

Z nazwiskiem Cosel łączy się także Drzonków. Graf Ludwig von Schlabrendorf, piastujący urząd Śląskiego Ministra ds. Zabudowy w 1782 roku sprzedał część majątku hrabinie Friderice von Cosel, wdowie po Fryderyku Auguście von Cosel. Dama nabyła także Zatonie. Wówczas dobra połączono w jeden klucz własności. Syn hrabiny, po tacie i dziadku słynący również ze skłonności do hulaszczego trybu życia Gustaw Ernest, sprzedał dobra zatońsko-drzonowskie w 1791 roku Hansowi Sebastianowi von Johstonowi.

Mamy jeszcze Siecieborzyce, które Friederic Christian von Cosel (Cosell) odkupił za 70 tys. talarów reńskich. Rodzina Cosel władała tutaj do roku 1792...