Jak zadbać o work-life balance, by uniknąć kryzysów lub wypalenia zawodowego?

Dbanie o równowagę między życiem zawodowym a prywatnym lub integracja tych dwóch sfer życia ma kluczowe znaczenie dla poprawy naszego samopoczucia fizycznego, emocjonalnego i psychicznego, a także dla naszej efektywności zawodowej.
Work-life balance nie musi stać w sprzeczności z dużym nakładem pracy. W efektywnej równowadze chodzi o jakość czasu poświęcanego na pracę oraz poziom zaangażowania. Można dużo pracować, a jednocześnie zorganizować sobie życie w sposób dający poczucie równowagi.

Na tej równowadze zależy wszystkim: pracownikom, a także pracodawcom. Świadomość tego, jak ważna jest zasada work-life balance dociera do wszystkich. Najwięksi pracodawcy z naszego regionu, którzy we współpracy z nami prowadzą akcję Zdrowy Pracownik, postawili na przekazanie wiedzy o profilaktyce z tego zakresu właśnie po to, by wesprzeć swoich pracowników w dążeniu do jak najlepszego samopoczucia i osiągnięcia satysfakcji w życiu zawodowym i szczęścia w prywatnym.

Patrycja Załuska, ekspertka ds. rynku pracy Uniwersytetu SWPS w Warszawie i autorka książki „Restart kariery. Zbuduj swoją przewagę na rynku pracy” podkreśla:

- Dążenie do równowagi w codzienności prywatno-zawodowej, które określaliśmy dotychczas jako work life balance, przybrało nową postać. Wielu pracowników doświadcza work life blending czyli wymieszania dwóch sfer, czy to dzięki pracy hybrydowej. Oczywiście, nie wszyscy pracują zdalnie czy hybrydowo, niemniej tempo zmian i życia, które rośnie i będzie rosło powoduje, że stajemy przed koniecznością zmierzenia się z wyzwaniem integrowania każdej płaszczyzny życia. To pozwala zmienić nastawienie. Równowaga między życiem prywatnym a zawodowym, może mieć postać integralności tych obszarów życia. Przestaje być celem, który należy osiągnąć lub brakiem, który obciąża nasze sumienia. Work life balance, a raczej work life blending to obecnie pożądany i naturalny stan, ponieważ w większości zawodów nie jesteśmy w stanie odciąć grubą kreską godzin zawodowych od osobistych i odwrotnie. Nie ma wyraźnej granicy, w której przestajemy być w pracy umysłem i duchem, tak samo, jak sprawy rodzinne zajmują nas kiedy ciałem faktycznie jesteśmy w pracy.

Łatwo powiedzieć, trudniej wprowadzić w życie. Zmiana przekonania to jedno, jak zatem osiągnąć perfekcyjną integralność najważniejszych sfer naszego życia.

- Warto zaakceptować, że poczucie równowagi nie jest dane raz na zawsze i nic nie daje gwarancji jego obecności przez całe życie. Jednak możemy nauczyć się nim elastycznie zarządzać. To, że dzisiaj jest mi źle, nie oznacza, że w przyszłości nie będę szczęśliwy. W takiej sytuacji warto zatrzymać się i zastanowić, co musi się zmienić abym mógł/mogła doświadczać szczęścia. Dlaczego teraz nie jestem zadowolony/zadowolona? Co należy zrobić, aby czerpać satysfakcję z życia? - radzi Patrycja Załuska.

Autorefleksja i spojrzenie na swoje codzienne życie z dystansu pozwala ocenić czy żyjemy w psychiczno-fizycznym dobrostanie, czy potrafimy harmonijnie zarządzać różnymi sferami życia lub zauważyć pierwsze objawy przewlekłego stresu, wypalenia zawodowego, a nawet depresji.

Dbanie o poczucie dobrostanu nabrało, szczególnie w ostatnim czasie, nowego znaczenia. I to na tym szerokim pojęciu warto się skoncentrować, zamiast próbować odseparować od siebie dwa obszary życia, które pochłaniają jego większą część, czyli pracę, w której spędzamy jedną czwartą doby oraz życie osobiste i rodzinne.

Pomocne w zachowaniu dobrostanu będzie planowanie obowiązków, tak, aby nie wykonywać kilku zadań jednocześnie oraz dokańczanie rozpoczętych zadań. Kolejnym obszarem, którym warto się zająć, to zmiana komunikacji, a więc określanie swoich granic, przekonań, zdolność do odmowy lub obrony swego stanowiska. Zdrowa komunikacja jest niezbędna zarówno w domu, jak i w pracy. - Zamiast żyć w przekonaniu, że tylko my zrobimy coś dobrze, że musimy wszystko kontrolować, warto zacząć pracę nad nauczeniem się delegowania zadań i odpowiedzialności. Działania profilaktyczne z zakresu zapobiegania wypaleniu zawodowemu są całkiem realne i możliwe do spełnienia. Każdy z nas dysponuje potencjałem do podejmowania działań profilaktycznych takich jak: aktywność fizyczna, odpoczynek, relaks czy hobby. Szacunek i mieszcząca się w zdrowych granicach troska o siebie mogą przynieść wymierne i długofalowe efekty” - podkreśla ekspertka.

Pracownicy, którzy cieszą się dobrym samopoczuciem i ogólnym zadowoleniem z życia są bardziej zmotywowani i zaangażowani w wykonywane obowiązki. Warto pokazać pracownikowi, że jest on dla firmy ważny i wspólnie tworzy zgrany team. Pomocne w tym może być organizowanie wspólnych inicjatyw wspierających. Stworzenie przestrzeni na regularne grupowe spotkania, nawet online, podczas których uczestnicy wymieniają się wrażeniami i wzajemnie wspierają w wyzwaniach zaprocentuje silniejszymi więziami w zespole oraz ich zwiększoną odpornością psychiczną.

Dla zachowania higieny pracy nie powinniśmy odbierać wiadomości mailowych i telefonów służbowych po zakończeniu pracy. Jednak z tym nawykiem nie tylko Polacy mieli problem jeszcze przed pandemią. Jak wynika z raportu TOP CDR - Digitally Responsible Company, 16 procent pracowników potwierdziło, że codziennie po godzinach pracy odbiera służbowe telefony, emaile i korzysta z firmowego komunikatora, a co czwarty badany zaznaczył, że zdarza mu się to nawet kilka razy w tygodniu. Zaledwie 25 procent wskazało, że kończąc pracę nie zajmuje się kwestiami służbowymi.
Cyfrowy detox to zazwyczaj kilkudniowy wyjazd na łono natury, podczas którego uczestnicy nie korzystają z żadnych urządzeń elektronicznych. Wyciszają się, regenerują, biorą udział w warsztatach usprawniających ich komunikację interpersonalną oraz kontakt z samym sobą.

Warto jest inwestować w rozwój osobisty, starając się lepiej zrozumieć siebie i poprawić relacje międzyludzkie. Oprócz terapii warto zdecydować się na trening inteligencji emocjonalnej, dzięki któremu będziemy w stanie lepiej wyrażać, rozpoznawać, ale przede wszystkim rozumieć emocje, a także regulować je w sytuacjach stresowych i konfliktowych.

Czerwona lampka powinna zapalić się, kiedy odczuwasz częste lub stałe: subiektywne poczucie przepracowania, brak chęci do pracy, niechęć wychodzenia do pracy tzw. syndrom poniedziałku, poczucie osamotnienia, wycofanie się z relacji osobistych i zawodowych, awersja do telefonów, wizyt, spotkań z klientami oraz osobami z kręgu prywatnego, brak cierpliwości, drażliwość, poirytowanie, zakłócenia snu, bóle somatyczne (np. brzucha, głowy) czy negatywne, ucieczkowe, a nawet samobójcze myśli.
Pamiętaj też, że nadmierna senność, intensywne bóle głowy czy mięśni i stawów to tylko niektóre z objawów, które mogą świadczyć o zespole przewlekłego zmęczenia, a jest to jednostka chorobowa, którą należy leczyć.