Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jakie skarby skrywa Biblioteka UZ? Mają po 500 lat! [ZDJĘCIA]

Redakcja
Skarby Biblioteki Uniwersytetu Zielonogórskiego
Skarby Biblioteki Uniwersytetu Zielonogórskiego Leszek Kalinowski
Podręczniki z 1507 roku można znaleźć w Bibliotece Uniwersytetu Zielonogórskiego. Na półkach stoją też inne zabytki piśmiennictwa, jak choćby biblie: brzeska (1563), Leopolity (1577) czy Jakuba Wujca (1599). Nie mogło zabraknąć tu pierwszego wydania „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza i innych cennych dzieł. W sumie dział zbiorów specjalnych to kolekcja 22 tysięcy egzemplarzy. I wciąż ich przybywa.

Starodruki (czyli od wynalezienia ruchomej czcionki - 1450 do XVII wieku) zaczęto gromadzić w Zielonej Górze od 1972 roku. Wtedy to powstała Wyższa Szkoła Nauczycielska (potem Wyższa Szkoła Pedagogiczna).
Starodruków jest tu 1.740 m.in. pierwszy katechizm religii protestanckiej „Loci comunes”, wydany w 1521 r. w Lipsku, autorstwa Filipa Melanchtona, który był najbliższym współpracownikiem Marcina Lutra. Tuż obok kolejne dzieło - Erazma z Rotterdamu „Podręcznik żołnierza Chrystusowego”.

A warto dodać, że Erazm z Rotterdamu pisał w listach: „Polonia mea est” (Polska jest moja). Stawiał nasz kraj za wzór. Pod względem gospodarki i religijnej tolerancji! Swój księgozbiór zapisał Polsce. Jego spadkobiercą był Jan Łaski, sekretarz królewski.

Wśród starodruków znajdujemy też dzieło Jana Amosa Komeńskiego, który wymyślił system klasowy i głosił ideę uczenia wszystkich wszystkiego i przez cały czas, czyli to, co dziś nazywamy kształceniem ustawicznym.
Tu jest jego słownik językowy. Wymyślił naukę poglądową, więc pod każdym pojęciem zamieścił obrazek.
Na bibliotecznej półce stoi też dzieło Jana Kalwina z 1590 roku...

Ze względu na walory wydawnicze i literackie szczególną uwagę zwracają polskie biblie.
Biblia brzeska z 1563 r. powstała w środowisku Radziwiłłów, którzy byli propagatorami kalwinizmu w Polsce. Mikołaj Radziwiłł Czarny zatrudnił do przekładu całą grupę europejskich tłumaczy.
Zobaczyć w Bibliotece UZ możemy też Biblię Leopolity z 1577 r. nazywa się tak, bo przetłumaczył ją ks. Jan Nicz ze Lwowa, (pseudonim Leopilita = Lwowianin).

Biblia jezuity Jakuba Wujca z 1599 roku zachwycała wspaniałym językiem. Jakub Wujec napisał ją, ponieważ parę lat wcześniej swoją postyllę wydał Mikołaj Rej. I taka też znajduje się w zielonogórskiej bibliotece. To zbiór kazań w duchu kalwińskim. A jaki był on popularny! Świadczy o tym okładka. Widzimy na niej zapisane różne przepisy kulinarne.
Ozdobę zbioru poloników stanowi poczet monarchów „Ikones książąt i królów polskich”. - Tylko cztery egzemplarze tej książki były w Polsce, Bibliotece UZ udało się zdobyć piąty.

Naszą uwagę zwraca też epos rycerski „Goffred albo Jeruzalem wyzwolona” poety włoskiego Torquato Tasso, wydany po raz pierwszy w 1581 r., na język polski przełożony w 1618 r. przez Piotra Kochanowskiego - bratanka Jana Kochanowskiego (w zbiorach jest jego Psałterz Dawidów!). Jest też obśmiewane przez lata dzieło ks. Benedykta Jakuba Chmielowskiego „Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej scjencji pełna”. Można śmiało powiedzieć, że to pierwsza polska Wikipedia...

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska