Na początku była oczywiście słowiańska osada, która w drugiej połowie XIII wieku zyskała niemiecką lokację. Wówczas znana była jako Małynicz. Pod koniec lat 30. XVI w. Małomice stały się własnością potężnego w owych czasach Fabiana von Schoenaicha, który nadał Małomicom ograniczone prawa miejskie i uczynił z nich osadę targową. Powstają cechy rzemieślnicze.
Jak tutaj mogło być pięknie
Z powodu armatnich kul
W 1766 roku właścicielem Małomic został ród von Dohnów. To data znamienna, gdyż wówczas także pojawia się hutnictwo. Huta w Małomicach powstała ok. roku 1800 na podwalinach dawnej hamerni. Dzięki zamówieniom cesarskiej armii stała się zakładem kluczowym na Śląsku. Nawiasem mówiąc, nie zawsze należało się z tego cieszyć.
Oto w dobie wojen napoleońskich Fabian von Dohna, kazał wytopić, w tajemnicy przed Francuzami, znaczną liczbę kul armatnich dla armii pruskiej. Kiedy sprawa wyszła na jaw, komando francuskie spaliło barokowy pałac von Dohnów.
A była to siedziba z tradycjami, zbudowana w XIV/XV wieku przez rodzinę von Kittlitz. Przypuszcza się, że na jej fundamentach rodzina von Redern buduje dwór obronny. W 1698 roku Gotfryd von Redern na fundamentach poprzedniej siedziby wybudował pałac wzorując się na rezydencji von Lobkowitza w Żaganiu. Pałac został zniszczony w odwecie przez wojska napoleońskie.
Park był dziełem sztuki
Pałac odbudowany został w połowie stulecia przez Fabiana grafa zu Dohna-Schlodien (1802-1871). Jak czytamy w opracowaniach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Zielonej Górze na rysunku F.B. Wernera (1748-1752) widoczny jest barokowy pałac usytuowany na wsch. od kościoła.
Pałac ze wszystkich stron otacza fosa. Na pn. i zach. od bocznego skrzydła rezydencji rozciąga się rozległy kwaterowy ogród. Całość założenia otacza mur. Tereny położone na pn. wsch. to głównie pola uprawne i sady. W głębi widoczny prawdopodobnie zwierzyniec. Werner zróżnicował w tym miejscu drzewa na iglaste i liściaste.
Pałac i park uległy przebudowie w 1872 r. przez potomka hr. zu Dohna-Schlodien – Fabiana. Twórcą projektu parku był słynny architekt krajobrazu Eduard Petzold. Wspominał on w swojej książce z 1890 r. o tym, że przygotował plany dla Małomic i częściowo je wykonał. Porównując projekt twórcy parku, z mapą topograficzną z 1933 roku, trzeba stwierdzić, że projekt został wiernie niemal w całości wykonany. Wyjątek stanowi rozległy staw przy samym pałacu.
Co nam zostało z tych dni
Współcześnie zatarła się kompozycja parku na dużym obszarze w miejscu jeziora. Barokowy pałac został zniszczony w czasie II wojny światowej. Część miejska uległa rozbudowie, wchodząc na tereny założenia. Zachował się dawny kościółek i willa w parku. Najlepiej zachowane fragmenty parku położone są w części pn. wzdłuż rzek - Bobru i Młynówki.
W gęstym drzewostanie liściastym można odnaleźć wiele ciekawych form ozdobnych drzew rodzimych i drzew obcego pochodzenia.
Na brzegach rzeki rosną grupy choiny kanadyjskiej (Tsuga canadensis), wiązów (ulmus), (Tilia) lip, buków (Fagus), grabów (Carpinus) i cisów (Taxus). W pobliżu zachowanej willi majestatycznie rosną buki czerwone i platan klonolistny. Zatarciu uległy rozległe łaki i polany...
Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?