Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Lubuskie pałace. Z rezydencją w Wojnowie wiąże się historia koronowanej głowy

Dariusz Chajewski
Dariusz Chajewski
Wojnowski pałac jest położony w pięknych okolicznościach przyrody, na brzegu jeziora
Wojnowski pałac jest położony w pięknych okolicznościach przyrody, na brzegu jeziora Mariusz Kapała
Z pałacem w Wojnowie związana jest Juliana, matka obecnej królowej Holandii, Beatrix. Juliana wyszła bowiem za mąż za wojnowskiego księcia Bernarda. Na początku XX w. majątek należał do niemieckiej książęcej rodziny Lippe-Biesterfeld. Młode małżeństwo odwiedziło dobra rodzinne wraz z roczną chyba córką Beatrix. Po latach, w 1974 r., już 63-letni książę po raz pierwszy po wojnie znów przyjechał w rodzinne strony.

Wojnowo po raz pierwszy wzmiankowane jest w dokumentach w 1623 roku, jako wieś rybacka należąca do klasztoru cystersów w Obrze. Po kasacji zakonu w 1835 roku przechodzi na własność rodu von Unruh. W drugiej połowie XVIII wieku majątek zmieniał kilkakrotnie właścicieli. W latach 1905-1909 właścicielem Wojnowa został baron Aschwin, a po jego śmierci Armgarda Kundegunda, hrabina von Biesterfeld, a od 1916 roku księżna Biesterfeld zu Lippe. Mieszkała ona w pałacu wraz mężem Bernardem i dziećmi do 1944 roku. W latach 30. XX wieku majątek został rozprzedany, ze względu na wysokie zadłużenie, powstałe m.in. w wyniku prac remontowo-porządkowych przeprowadzonych w zespole pałacowo-parkowym, a związanych z planami matrymonialnymi młodego księcia Bernarda z Julianą, następczynią tronu Holandii. Nie wiadomo, kiedy powstała rezydencja

Nie wiadomo, kto zbudował

Nie jest znana data wybudowania pierwotnej siedziby właścicieli majątku w Wojnowie ani jej twórców. W związku z tym, iż zabudowa folwarczna powstała w początkach XIX wieku, można przypuszczać, iż pałac w obecnej formie powstał około połowy XIX wieku, na zrę­bach wcześniejszej budowli. Z inicjatywy księcia Bernarda w 1910 roku przeprowadzono przebudowę elewacji tylnej, w której umieszczono na osi otwierający się arkadowo ganek z balkonem na piętrze.

Wideo: Pałace w Lubuskiem

Stacjonowało tutaj SS

Krótko przed zakończeniem wojny pałac przejęło SS, natomiast po 1945 roku ulokowano w nim sanatorium dla dzieci. Pałac w Wojnowie (niem. Woynowo) położony jest w południowo-zachodniej części wsi, w zespole pałacowo-parkowym. W otoczeniu pałacu od północy znajduje się park, a od południa dziedziniec z zabudową folwarczną z XIX i z początku XX wieku: gorzelnią, spichlerzem i stajnią. W zespole znajduje się także kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej, powstała z przebudowanego XIX-wiecznego spichlerza. Obecnie w pałacu mieści się sanatorium rehabilitacyjne dla dzieci.

Zwróćcie uwagę na charakterystyczny dach

Neobarokowy pałac w Wojnowie jest budowlą murowaną, dwukondygnacyjną, z użytkowym poddaszem, podpiwniczoną, założoną na planie prostokąta. Obiekt posiada charakterystyczny, wysoki dach dwuspadowy, łamany z lukarnami. Przy narożnikach fasady umiejscowione zostały sześcioboczne wieżyczki, nakryte wielobocznymi daszkami. W pałacu została zachowana oryginalna stolarka okienna i drzwiowa oraz boazerie.

Wojnowski pałac jest położony w pięknych okolicznościach przyrody, na brzegu jeziora
Wojnowski pałac jest położony w pięknych okolicznościach przyrody, na brzegu jeziora Robert Jurga

Warto przyjrzeć się otoczeniu wojnowskiej rezydencji

Kompozycja parku reprezentuje cechy założenia krajobrazowego, opartą o swobodną sieć ścieżek. W części północno-wschodniej. znajduje się ogród warzywny i sad. Centralna część założenia po stronie północnej tworzy rozległe wnętrze parkowe. Wydzielono tu boisko do gry w piłkę i dwa place zabaw dla dzieci. Za polaną w kierunku południowym rozciąga się obszar zwartego drzewostanu. Wzdłuż zachodnich obrzeży parku przebiega aleja lipowa. Okazałe lipy o obwodach sięgających 4 metrów należą prawdopodobnie do starszego założenia (ich wiek określa się na ok. 250-300 lat). Na pozostałym terenie sieć drożną stanowią wąskie nieutwardzone ścieżki o swobodnym przebiegu. Na podstawie ewidencji parku sporządzonej w 1992 r. ustalono, że na tym terenie występuje ok. 250 drzew, które decydują o kompozycji parku, wśród których dominują gatunki liściaste.

Przyglądamy się drzewom

Najliczniejszy drzewostan tworzą dęby szypułkowe (Quercus robur), lipy drobnolistne (Tilia cordata) i klony pospolite (Acer platanoides). Występują tu również: jesiony wyniosłe (Fraxinus excelsior), wiązy szypułkowe (Ulmus Laevis), buki pospolite (Fagus silvatica), olsze czarne (Alnus glutinosa), kasztanowce białe (Aesculus hippocastanus), graby pospolite (Carpinus betulus), platany klonolistne (Platanus acerifolia), a z drzew iglastych - sosny pospolite (Pinus sylvestris), świerki pospolite (Picea excelsa), sosny Weymutki (Pinus strobus) i jałowiec pospolity (Juniperus communis). Wiek drzewostanu decydującego o kompozycji parku określono na ok. 200 lat. W płd. części parku występują pochodzące z samosiewu drzewa młodsze, których wiek określa się na ok. 20-90 lat. Są to głównie robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia), sosny zwyczajne (Pinus sylvestris), dęby szypułkowe (Quercus robur). Odnotowano też 6 pomników przyrody, do których należą dęby szypułkowe (Quercus robur) i lipy drobnolistne (Tilia cordata) o obwodach od 3 do 5 m. Stan zdrowotny starodrzewu jest dobry. Na terenie parku występują też krzewy (śnieguliczka, liguster pospolity) nasadzone głównie w okresie po II wojnie światowej. Dno parku tworzą głównie trawy łąkowe i kobierce konwalii. Pomimo że w ostatnich latach nie podejmowano żadnych działań związanych z rewaloryzacją parku, to czytelne pozostają osie widokowe i kompozycyjne oraz dawna sieć drożna, której układ kompozycyjny podkreśla zachowany staro-drzew.

Jezioro Wojnowskie. Niegdyś ten akwen wyglądał całkiem inaczej

Jezioro Wojnowskie leży na Pojezierzu Łagowskim w dorzeczu Obrzycy, na południowy zachód od Babimostu na wysokości 53 m n.p.m. Powierzchnia jeziora wynosi 229 ha. Akwen składa się z dwóch odnóg, każda długości około trzech kilometrów i szerokości około 0,4 km, zbiegających się ku południowi w trzecią odnogę długości około kilometra. Maksymalna głębokość jeziora to 9,7 m, brzegi dość wysokie, piaszczyste, w większości porośnięte lasem sosnowym, do wschodniej odnogi wpływa Gniła Obra, wypływa z południowego krańca i kieruje się do Obrzycy. Na wschodzie Jezioro Wojnowskie połączone jest strugą Wąchabka z jeziorem Liny, Wąchabskim i Wielkowiejskim, na południowy wschód od brzegu Jeziora Wojnowskiego leży Wojnowo, kilometr na północ Nowe Kramsko. Jezioro Wojnowskie jest pochodzenia polodowcowego i zaliczyć je można do typu rynnowego. Obie części (wschodnia i zachodnia przed 90 laty stanowiły jeden zbiornik w kształcie litery V). Przegrodzenie przewężenia nasypem drogowym z mostem spowodowało powstanie dwóch zbiorników.

Klępsk. Powinniśmy także obejrzeć pobliski pomnik historii

Powstanie kościoła datuje się na XIV-XV wiek, chociaż parafia w Klępsku powstała znacznie wcześniej, już w wieku XIII. Jest to kościół drewniany o zrębowej konstrukcji. Najstarszą, zachodnią ścianę nawy, która zachowała się do dziś, datuje się na 1367-1377 rok. Późnogotycki ołtarz główny powstał prawdopodobnie w XV wieku i jest - jak się wydaje - dziełem nieznanego artysty ze Śląska. Ołtarz również zachował się do dziś. Charakterystyczną cechą kościoła są bogate i efektownie wykonane zdobienia. Uwagę zwracają ciekawie przedstawione opowieści biblijne i portrety dobroczyńców kościoła. Historia świątyni związana jest z przejściem mieszkańców okolicy w czasach reformacji na luteranizm po 1517 roku. Pierwszy pastor przybył tu w roku 1576 i od tego momentu zaczyna się nowa historia tego kościoła, związanego z dziejami mieszkańców wsi Klemzig...

Okunin. Były dwie rezydencje. Niestety, obowiązuje czas przeszły

W miejscowości działały dwie rezydencje - pałac i dwór. Ten pierwszy wzniesiono w XIX wieku. Spalony wiosną 1945 roku i wkrótce rozebrany. W opłakanym stanie jest również dwór klasycystyczny, wzniesiony został na planie wydłużonego prostokąta z mocno występującym ryzalitem od strony wschodniej i dobudówkami od północnego wschodu. Dwór jest piętrowy, nakryty wysokim dachem mansardowym z lukarnami doświetlającymi użytkowe poddasze. Piętrowy ryzalit na osi fasady ma formę portyku opiętego półkolumnami i zwieńczonego trójkątnym tympanonem. Dobudowany aneks północny, parterowy, ma dach płaski, kryty papą, a na jego styku ze ścianą starszej części znajdują się dwa wysokie ozdobne kominy. Elewacje głównego członu artykułowane są dużymi, prostokątnymi oknami rozmieszczonymi w siedmiu osiach.

Teksty pochodzą z publikacji LWKZ

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska