Magiczna moc czekolady

Magdalena Bandurak

3 stycznia 2008, 22:10

Barbara Gmerek. Mieszka w Gorzowie Wlkp. Emerytowany nauczyciel, dietetyk i technolog żywienia. fot. Kazimierz Ligocki

Półki w sklepach uginają się od wielosmakowych tabliczek czekolady. Na rynku dostępna jest również w płynnej postaci i mówią o niej "napój bogów".

Nazwa pochodzi od kakaowca - drzewa, zwanego theobroma cacko.

Majowie pierwsi odkryli uwodzicielski smak czekolady, posilając się napojem sporządzonym na bazie kakao. Nie ulega wątpliwości, że trudno jej się oprzeć, bo przyciąga swoim subtelnym smakiem i zniewalającym zapachem. Nasze zmysły pobudzane są przez substancję w niej zawarte, zwane alkaloidami.

Dzięki zawartości fenylotalminy działa na nas jak afrodyzjak - wywołuje stan rozanielenia, odprężenia, subtelnego szczęścia aż po euforię. Czekolada ma również działanie przeciwdepresyjnie, poprawia humor i wpływa na ogólne wzmocnienie organizmu.

Skład i wartości odżywcze

Przy podziale na gatunki czekolady uwzględnia się zawartość masy kakaowej w 100 gramach produktu.

Gorzka - składa się z masła kakaowego, proszku kakaowego i cukru, czasem z niewielką domieszką wanilii. Zawiera przynajmniej 60 - 70 proc. produktów z miazgi kakaowej i powinna być przygotowywana w temperaturze 31,1-32,7°C. Ma 2-5 razy więcej teobrominy (działanie zbliżone do kofeiny, ale dużo słabsze). Teobromina może działać relaksująco i rozluźniająco na mięśnie.100 g produktu ma ok. 499 kcal. Zawiera 10,7 g białka, 41,7 g węglowodanów i 32,1 g tłuszczu.

Mleczna - w jej skład wchodzi również mleko lub proszek mleczny i wanilia, a zawartość kakao nie przekracza 50 proc. Temperatura wytwarzania wynosi 28,9 - 30,5 stopni C. 100 g produktu ma 550 kcal. Zawiera 7,9 g białka, 53,9 węglowodanów i 33,6 g tłuszczu.

Biała - bez zawartości proszku kakaowego. W najlepszych czekoladach tego rodzaju jest tylko do 33 proc. masła kakaowego. Temperatura wytwarzania 28,9 - 30,5°C. Niektórzy smakosze uważają, że ten rodzaj czekolady to nie czekolada ze względu na niską zawartość masła kakaowego. 100 g produktu ma 549 kcal. Zawiera 7,4 g białka, 56,8 g węglowodanów węglowodanów 32,2 g tłuszczu.

Smaki i ceny

50 g produktu

czekolada wyprodukowana na bazie szwajcarskiej receptury - 6,89 zł

100 g tabliczki

mleczna z bąbelkami, biała - 2,49 zł; likierowo-kokosowa, marcepanowa - 2,59 zł; kasztankowa - 2,79 zł; malinowa, orzechowa - 2,89 zł; toffi, tiramisu, biało-mleczna - 2,99 zł; amaretto - 3,19 zł; jogurtowa - 3,69 zł, chilli - 6,39 zł; miętowa, cafe Arabia - 6,49 zł; z całymi orzechami - 6, 59 zł; pistacjowa - 7,49 zł; irish coffee - 7,59 zł; whisky - 7,69 zł;

150 g produktu i powyżej

kokosowa, owocowa - 9,19 zł/150 g; choco&rice - 6,59 zł/200 g; rodzynki&orzechy - 8,99 zł/250 g; mleczna - 10,39 zł/300 g; orzechowa - 14,99 zł/300 g; rodzynki&orzechy - 17,49 zł/300 g.

Ile jemy czekolady rocznie

Polak - ok. 3,9 kg

Anglik - ok. 7,2 kg

Austryjak, Holender - ok. 8 kg

Belgijczyk - ok. 9,8 kg

Niemiec, Szwajcar - ok. 10 kg

Komu szkodzi

Dla wielu zwierząt czekolada jest trucizną. Konie, psy, koty i papugi nie potrafią rozkładać zawartego w niej alkaloidu - teobrominy. Spożycie czekolady może powodować u nich drgawki, zawał serca, krwotok wewnętrzny, a nawet śmierć.

Średniej wielkości psu (20 kg) szkodzi 1/4 - 1/2 kg lub 25 g kakao spożywczego w proszku, dawka śmiertelna czekolady gorzkiej dla psa to 6 g na kilogram masy ciała.

Rodzaje czekoladek

Pralinki występują najczęściej w trzech odmianach, w zależności od czekolady, którą oblane jest nadzienie o danym smaku. Umieszcza się je w czekoladzie mlecznej, białej lub deserowej (gorzkiej). Czekoladki dzieli się ze względu na sposób wykonania:

Trufle - sporządza się z mieszanki zmielonych bakalii, czekolady i alkoholu. Formuje się je w kulki, które mogą być obtaczane w drobno zmielonym kakao, wiórkach czekoladowych, kokosowych, zmielonych orzechach czy płatkach migdałowych lub czekoladowych.

Palinki z masą ganache - robione na bazie śmietany, która ma lekki posmak np. alkoholu, kawy, karmelu.

Gianduja - są z masy czekoladowej i bakalii, nie otaczane czekoladą.

Czekoladki likierowe - wypełnione alkoholem, zawierają delikatną maślaną masę z posmakiem kawy lub owocowym (np. banana, truskawki, ananasa, pomarańczy).

Pralinki tzw. rochers

Przepis na 15 czekoladek

Składniki: 500 g migdałów w płatkach, 125 g cukru, 250 ml wody, 100 g cukru pudru, 500 g czekolady pełnej gorzkiej, mlecznej lub białej.

Przygotowanie:
W rondelku z podwójnym dnem gotować wodę z cukrem przez ok. 5 min, tak aby uzyskać lekki syrop. Migdały skropić syropem, lekko je zwilżając, a następnie przesypać cukrem pudrem i umieścić na blaszce wyłożonej pergaminem. Włożyć do piekarnika rozgrzanego do temp. 230 stopni C na ok. 15 min. W połowie prażenia przemieszać, aby się dobrze zarumieniły. Odstawiać do ostygnięcia. Ogrzać na ogniu miseczkę ze stali nierdzewnej, przelać do niej rozpuszczoną polewę (w przeciwnym razie polewa, oziębiając się gwałtownie sztywnieje lub nagle zastyga) i wrzucić część skarmelizowanych migdałów. Zanurzyć tylko na tyle, aby się skleiły, starając się ich nie połamać. Wyjmować łyżką i kłaść na blaszce wyłożonej pergaminem. Zostawić do wyschnięcia na 4 - 5 godzin.

(Na podst. magazynu "Cukiernictwo i piekarnictwo", nr 1-2/2006 rok)

Właściwości uzależniające

Czekolada zawiera wiele składników, z których część może uzależniać, w tym:

Cukier - tabliczki czekolady (w przeciwieństwie do kakao) mogą zawierać duże ilości cukru.

Kofeina - ten sam stymulant, który zawarty jest w kawie, występujący jednak w czekoladzie w niewielkich ilościach (5-10 mg w tabliczce); należałoby zjeść 12 tabliczek czekolady, aby spożyć jej tyle, ile zawiera szklanka kawy.

Teobromina - aktywna biologicznie pochodna ksantyny, główna substancja uzależniająca charakterystyczna dla czekolady. Gorzka czekolada zawiera jej ok. 1%, mleczna od 0,1% do 0,5 proc.

Anandamid - neuroprzekaźnik powodujący zwiększenie natężenia wrażliwości i uczucia euforii - skutki podobne do tych, jakie wywołują konopie indyjskie.

Fenyloetyloamina - endogennna pochodna amfetaminy, neuroprzekaźnik zwany "hormonem miłości", substancja odgrywającą ważną rolę w stanie zakochania.

Barbara Gmerek radzi Czytelnikom

Barbara Gmerek. Mieszka w Gorzowie Wlkp. Emerytowany nauczyciel, dietetyk i technolog żywienia.
(fot. fot. Kazimierz Ligocki)

- Kto może jeść czekoladę, a kto nie?
- W dużych ilościach może być trucizną, zwłaszcza dla niemowląt i zwierząt. Gorzka, prawdziwa czekolada - bez dodatków z grupy "E", jest bogata w magnez i może działać leczniczo. W małych porcjach zalecana jest każdemu w codziennej diecie. Unikać jej powinny osoby, które mają tendencje zapierające, oraz cierpią na schorzenia przewodu pokarmowego.

- Możemy jeść czekoladę codziennie na deser?
- Oczywiście, tylko nie więcej jak trzy - cztery kosteczki. Można połączyć ją z naturalnym kwaśnym mlekiem.

- Jak ktoś chce zachować linię, jaką powinien jeść?
- Jedną kostkę gorzkiej czekolady dziennie. Czytać uważnie skład, by wystrzegać się sztucznych środków chemicznych, np. słodzika aspargatamu.

- Dlaczego gorzka jest lepsza od mlecznej?
- Nie zawiera dużej ilości cukru i jest robiona z naturalnego kakao. Prawdziwa gorzka czekolada, nie ma też sztucznych składników.

- Czy wyroby czekoladopodobne mogą szkodzić?
- Są one nieszczęściem dla naszych dzieci i koniecznie unikać ich. Jak przeczytamy skład, to okaże się, że są to same "kolorowe śmieci".

FACEBOOK

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

KONTAKT

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Dzieje się w Polsce i na świecie – czytaj na i.pl

Rozpowszechnianie niniejszego artykułu możliwe jest tylko i wyłącznie zgodnie z postanowieniami „Regulaminu korzystania z artykułów prasowych”i po wcześniejszym uiszczeniu należności, zgodnie z cennikiem.