Możemy powtórzyć sylwestra w marcu, a może nawet we wrześniu...

Zwyczaj rozpoczynania nowego roku pierwszego dnia stycznia wprowadził w swej reformie kalendarzowej Gaius Iulius Caesar (Juliusz Cezar). Rzymianie czcili w ten dzień Janusa, boga bram, drzwi i początków. Wiele języków, w tym angielski i niemiecki przejęły właśnie od Janusa nazwę miesiąca styczeń (ang. January). Wcześniej Rzymianie nowy rok witali 1 marca. Kalendarz juliański obowiązywał do XIII wieku, gdy okazało się, że termin Wielkanocy niezbyt zgadza się ze zjawiskami astronomicznymi - różnica między rokiem słonecznym a kalendarzowym. W 1582 roku, w niektórych krajach wprowadzono na polecenie papieża Grzegorza XIII opracowany przez astronoma Krzysztofa Klawiusza, kalendarz zwany "gregoriańskim", który utrzymał wyjątkową rolę 1 stycznia.

Muzułmanie według księżyca

Kalendarz islamski (Hijrah) jest używany w krajach muzułmańskich równolegle z kalendarzem gregoriańskim. Jedynie w Arabii Saudyjskiej obowiązuje urzędowo. Wprawdzie jego wprowadzenie przypisuje sie Mahometowi, ale został wprowadzony w roku 638 (AH 17) przez kalifa Umara ibn Al-Khattaba na pamiątkę wędrówki Proroka z Mekki do Medyny, a 16 lipca 622 AD stał się początkiem nowej rachuby czasu. Początek przypada na marzec lub kwiecień i wkrótce rozpocznie się 1431 rok ery Mahometa. Rok w kalendarzu księżycowym jest krótszy niż w tradycyjnym o 11 dni (ma 354 dni) i dlatego główne święta islamskie ulegają ciągłym przesunięciom względem kalendarza gregoriańskiego.

Prawosławni według juliańskiego

Wyznawcy prawosławia używają kalendarza juliańskiego do ustalania dat większości świąt religijnych. Tak jest przede wszystkim z Bożym Narodzeniem, którego wigilia - liczona według kalendarza juliańskiego - przypada 6 stycznia. To sprawia, że przesuwa się też termin Nowego Roku, który przypada czternastego stycznia i - podobnie jak u katolików - jest także uroczystością o charakterze religijnym. W Nowy Rok, chrześcijanie wschodni obchodzą także święto Obrzezania Pańskiego. Podczas nabożeństwa modlą się o pokój i łaskę Bożą w nadchodzącym roku.

Kalendarz żydowski - księżycowo-słoneczny

W kalendarzu żydowskim możemy znaleźć najstarszą utrzymaną rachubę czasu. Tradycja mówi, że lata liczone są od... dnia stworzenia świata. W obecnej postaci istnieje od IV w. n.e. Rok ma 12 miesięcy. W określonych latach dodaje się 13. miesiąc. Liczba dni jest zmienna. Jest ich 29 lub 30. Nowy Rok wypada zazwyczaj we wrześniu. W 2010 rozpocznie się rok 5770/5771. Żydowski Nowy Rok jest obchodzony przez dwa dni. Święto to ma podwójny sens: jest rocznicą stworzenia świata, dniem odnowienia więzi z Bogiem i dniem zapisu.

Chińczycy świętują dwa tygodnie

Chiński Nowy Rok to najważniejsze święto w tradycyjnym kalendarzu chińskim, przypadające między końcem stycznia a końcem lutego. Od najdawniejszych czasów jest w Chinach najważniejszym świętem publicznym i prywatnym. Przygotowania do Święta Wiosny rozpoczynają się już na początku ostatniego miesiąca starego roku. W ósmy dzień tego miesiąca cała rodzina przystępuje do generalnych porządków w domu, celem wygnania zeń złych duchów... Obchody trwają 15 dni z czego 3 są wolne od pracy.

Urodziny cesarza

W Japonii do zakończenia drugiej wojny światowej obowiązywał kalendarz imperialny kōki, oparty na micie o założeniu Japonii przez cesarza Jimmu w 660 p.n.e. Obecnie wykorzystywane są tylko dwa systemy rachuby lat - jeden, tzw. seireki, zgodny z kalendarzem gregoriańskim wprowadzonym 1 stycznia 1873, a drugi, nengō, oparty na rządach danego cesarza. Według kalendarza nengō obecna era Heisei, zaczęła się 8 stycznia 1989 roku, po wstąpieniu na tron cesarza Akihito. Rok 2010 będzie zatem 23 w erze Heisei.

Hinduski Nowy Rok

W Indiach obowiązuje ogromna ilość systemów liczenia czasu i trudna do opanowania - na przykład rok 20010 według kalendarza Vikram Samvat będzie rokiem 2065-2066, a według Kali Yuga 5111-5112. Stąd 50 lat temu stworzono urzędowy, narodowy kalendarz hinduski (nazywany też kalendarzem Shaka), stosowany równolegle do kalendarza gregoriańskiego. Oficjalnie kalendarz narodowy wprowadzono 1 Chaitra 1879 ery Shaka, czyli 22 marca 1957 roku. Lata przestępne w kalendarzu hinduskim pokrywają się z kalendarzem gregoriańskim. W latach przestępnych pierwszy miesiąc Chaitra ma 31 dni i zaczyna się 21 marca.

Kurdowie mitologicznie

Od zwycięstwa nad złym Dehakiem (mitologia) co roku w noc 21 marca Kurdowie, Persowie, inne ludy irańskie, a także ludy tureckie świętują nastanie Nowego Czasu, święto Novruz (po turecku, azersku), Newroz (po kurdyjsku), Navruz (po uzbecku) czy Nauryz (po kazachsku). Jego symbolami są ogień, taniec, kiełkująca trawa i kwiaty.

Dawno, dawno temu...

W starożytnym Rzymie liczono lata od założenia Miasta (Rzymu), czyli według obecnie stosowanej rachuby czasu od 46 p.n.e. W starożytnym Egipcie Nowy Rok świętowano pod koniec września, gdy wylewał Nil. W Babilonii wypadał on na wiosnę. Witano wtedy porę deszczową, odrodzenie się natury, a także społeczeństwa. Celtycki Nowy Rok zwany był: Samhain, co oznacza "koniec lata" albo "święto gasnącego słońca" (1 listopada). A w robiącym ostatnio furorę kalendarzu Majów nowy rok wypadał pod koniec lipca...