Na tym cmentarzu zmian nie będzie

O tym, że teren cmentarz żydowski jest zapomniany i zdewastowany, pisaliśmy na naszych lamach kilka tygodni temu. Wtedy gospodarzem terenu było starostwo. Teraz sytuacja się zmieniła, pod koniec sierpnia przekazano go Gminie Wyznaniowej Żydowskiej. Ale czy wraz z nowym właścicielem coś się tu zmieni?

O problemie na cmentarzu przy ul. 17. Pułku Ułanów powiadomił nas wschowianin Tadeusz Kąkalec. Wcześniej skarżył się zarządowi powiatu wschowskiego na bałagan na tym cmentarzu kilkakrotnie. Pierwszy raz w 2009 roku, ostatnio w czerwcu br. Jednak bezskutecznie. Postanowił więc poskarżyć się na działania zarządu powiatu, a właściwie na ich brak, do przewodniczącego rady Ryszarda Szumskiego. - Zwracałem się na piśmie do zarządu o uporządkowanie terenu cmentarza - poinformował go. - Teren jest zdewastowany, nieuporządkowany, zarośnięty krzakami i niekoszoną trawą. Dzieci urządził tu sobie plac zabaw.

Teren cmentarza stał się w ostatnich latach miejscem spacerów wschowian z psami. Ale nie tylko, to także miejsce podrzucania śmieci. - Drzewa rosnące na cmentarzu nigdy nie były przycinane, nie usuwano suchych konarów - wylicza dalej T. Kąkalec. - Jeden z dużych konarów miesiąc temu podczas burzy spadł na drogę, co stwarza zagrożenie bezpieczeństwa dla jej użytkowników. Tym bardziej, że przy tej drodze nie ma chodnika. I nie jest ona oświetlona.

Informacji na temat sytuacji żydowskiej nekropolii szukaliśmy w ratuszu i w starostwie. - Ten teren był własnością Skarbu Państwa - powiedział nam sekretarz w starostwie Zbiegniew Semeniuk. - Wiedząc o sytuacji istniejącej na tej nieruchomości, powiat wystąpił do wojewody lubuskiego o przyznanie pieniędzy na uporządkowanie tego terenu, mimo że nie był nawet jego zarządcą. Wojewoda przychylił się do tego wniosku i przyznał nam 10 tys. zł. Jednak było to w sierpniu, w czasie, gdy doszło do tragicznej śmierci starosty Kozaczka. Nie miał kto podpisać przyjęcia tych pieniędzy, więc sprawa się przeciągnęła w czasie.

A 29 sierpnia do starostwa dotarło orzeczenie komisji regulacji ds. gmin wyznaniowych żydowskich. - Zgodnie z tym orzeczeniem gmina żydowska przejęła cmentarz i stała się jego właścicielem - mówi sekretarz. - Tak więc teraz to ona odpowiada za porządek na tym terenie.

Jak poinformowano nas w starostwie, pieniądze przyznane przez wojewodę na zrobienie porządku na żydowskim cmentarzu zostały już zwrócone do urzędu wojewódzkiego.

Teraz o to, jak jest na cmentarzu, dbać ma w imieniu gminy żydowskiej Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Czy planuje uporządkowanie terenu?

- W związku z dużym obciążeniem czasowym i materialnym Fundacji, pod której bezpośrednią opieką znajduje się obecnie blisko setka samych tylko cmentarzy żydowskich na terenie całej Polski, nie licząc synagog i innych obiektów, w bieżącym roku nie będziemy niestety w stanie zrealizować prac remontowych na cmentarzu we Wschowie - poinformował nas Marcin Bartosiewicz z Fundacji. - Priorytety na nadchodzący rok ustali zarząd Fundacji. Na chwilę obecną nie możemy przedstawić konkretnych planów związanych z ewentualną renowacją wschowskiego cmentarza żydowskiego, w znacznym stopniu zależy to bowiem od tego, jakie środki uda się nam pozyskać w nadchodzącym roku.

Jak zapewnił nas M. Bartosiewicz, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego jest zawsze otwarta na możliwości współpracy z instytucjami lub organizacjami dążącymi do zachowania pozostałości dziedzictwa polskich Żydów. - Nasze doświadczenie pokazuje, że bez oparcia w strukturach lokalnych realizacja takich projektów napotyka na wiele trudności, dlatego z wdzięcznością przyjmiemy każdą propozycję pomocy ze strony organizacji lub osób prywatnych - zapewnił. - Przykładem takiej udanej współpracy może być akcja sprzątania cmentarza we Wschowie, przeprowadzona w maju 2008 r. przez uczniów I Zespołu Szkół im. S. Staszica, uczestników stworzonego przez Fundację programu edukacyjnego "Przywróćmy Pamięć" w latach 2007-2009.

Oferty pracy z Twojego regionu