Często oglądam transmisje z przeróżnych wydarzeń sportowych, słucham wywiadów z zawodnikami, trenerami, działaczami. I mierzi mnie coraz powszechniej stosowany potworek językowy „trudny orzech do zgryzienia” bądź „ciężki orzech do zgryzienia” albo „wysoko postawiona poprzeczka”. Jeśli dobrze pamiętam, to mnie polonistka mówiła o „twardym orzechu do zgryzienia”, z doświadczenia zaś wiem, że poprzeczkę wysoko można zawiesić. A postawić? Takich dziwów jeszcze nie widziałem...
Rozumiem, sportowiec nie musi być polonistą, językoznawcą, ale w tym przypadku do prawidłowego wysławiania się nie jest potrzebna żadna wiedza tajemna. Nikt nie wymaga popisywania się cytatami z klasyków – á propos orzechów na przykład – „to dopiero niewiasta, co niedźwiedzia oszczepem w boru podeprze, a orzechów nie potrzebuje gryźć, jeno je na ławie ułoży i z nagła przysiędzie, to ci się wszystkie tak pokruszą, jakobyś je młyńskim kamieniem przycisnął”. Tymczasem o trudnych/ciężkich orzechach czy stawianiu poprzeczki coraz częściej mówią też – o zgrozo! – dziennikarze czy tak zwani eksperci.
Czy powinniśmy się dziwić? Trudne pytanie... 21 lutego był Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Z tej okazji powstał „Raport 100 najczęściej popełnianych błędów w internecie w 2018 roku” autorstwa marki nadwyraz.com (przedstawia się jako „promująca poprawną polszczyznę i literaturę”) we współpracy z portalem polszczyzna.pl. Jak wygląda kondycja polskiej ortografii? Odpowiedzmy wynikami z raportu. W 2018 roku internauci publikowali 11 055 błędów dziennie, co oznacza błąd co 8 sekund! Najczęściej powtarzające się byki: napewno, na prawdę, dzień dzisiejszy, wogóle/wogule, narazie, po za tym/pozatym, na codzień/nacodzień, niewiem, muj, wziąść, apropo/a propo, conajmniej, z przed, na przeciwko, jusz. Uf, niełatwo napisać, bo niektóre wyrazy komputer poprawia automatycznie...
Zauważmy, że mamy tu także osławiony błąd prezydencki. Wszak Bronisław Komorowski w 2011 roku wpisał w księdze kondolencyjnej w ambasadzie Japonii, że łączy się w „bulu i nadzieji na pokonanie skutków katastrofy” – i to w imieniu całego narodu! W innym rankingu jest słynny błąd premiera. We wrześniu 2018 roku Mateusz Morawiecki w Świebodzinie prawił: „To jest tyle, ile my wydajemy w ciągu jednego do półtorej roku”. Później na prośbę dziennikarza Roberta Mazurka z RMF FM minister edukacji narodowej Anna Zalewska instruowała partyjnego kolegę: „Panie premierze, przypominam panu premierowi, ale pan premier się nie obrazi, że nie mówi się półtorej roku, tylko półtora roku”... Mamy tu wreszcie jeden z najbardziej irytujących (nie tylko mnie) błędów: wziąść, który chyba przejął palmę pierwszeństwa po włanczać. Ponoć skuteczny sposób na walkę z tym bykiem jest taki: na pytanie „Czy można wziąść?” odpowiadamy „Tak, można braść”.
Dlaczego z kondycją polszczyzny jest tak źle? Dysleksja, dysortografia, a może dysmózgia? Według autorów raportu wynika to z nieznajomości zasad ortografii, braku szacunku do języka ojczystego, nieczytania... Albo inaczej: z czytania głównie treści internetowych. A Wisława Szymborska pisała (notabene w „Nieczytaniu”): „Do dzieła Prousta/ nie dodają w księgarni pilota,/ nie można się przełączyć/ na mecz piłki nożnej/ albo na kwiz, gdzie do wygrania volvo./ Żyjemy dłużej,/ ale mniej dokładnie/ i krótszymi zdaniami”.
POLECAMY:
ZA ILE ZJESZ POSIŁEK W MAJALANDZIE, ILE KOSZTUJA NAPOJE?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
