Niektórzy nauczyciele pracują na nocne zmiany. Koszmary senne związane ze szkołą mogą świadczyć o wypaleniu zawodowym

Śnienie o pracy, zwłaszcza jeśli wywołuje niepokój, może być jednym z pierwszych sygnałów, że nasze ciało i umysł nie są w pełni zrelaksowane. Nauczyciele często zmagają się z dużym stresem, wynikającym z odpowiedzialności za uczniów, presji wyników oraz ciągłych zmian w systemie edukacji. Gdy ten stres nie jest odpowiednio zarządzany, może prowadzić do wypalenia zawodowego.

Wypalenie zawodowe to stan emocjonalnego, fizycznego i psychicznego wyczerpania, które jest efektem długotrwałego stresu w pracy. Symptomami mogą być chroniczne zmęczenie, brak motywacji, uczucie beznadziejności, a także fizyczne objawy takie jak bóle głowy czy problemy ze snem. Śnienie o szkole może być właśnie takim objawem – nasz umysł próbuje przetworzyć nagromadzony stres, mimo że formalnie powinniśmy odpoczywać.

– Zaburzenia snu to jedne z objawów, które mogą świadczyć o wypaleniu zawodowym. Należą do nich trudności zarówno z zasypianiem, jak i nieoczekiwane z niego wyrwania i w tym czasie uporczywe rozmyślanie o pracy, przedwczesne pobudki i niemożność ponownego zaśnięcia. Sny niewątpliwie mają znaczenie w ujęciu psychoanalitycznym i mogą świadczyć o tym, że głowa „przerabia” w tym czasie różne ciężkie doświadczenia – mówi dla Strefy Edukacji psycholożka i wykładowczyni SWPS dr Malwina Puchalska-Kamińska. – Sny mogą świadczyć o różnych rzeczach, bez wątpienia można lubić swoją pracę i mimo to niekiedy śnić koszmary. Jeśli jednak towarzyszą im inne objawy wypalenia zawodowego, takie jak chroniczne zmęczenia, niezdolność do regeneracji, obojętność i niechęć – wówczas możemy mieć powody do niepokoju.

Badania opublikowane w „BMC Psychiatry” wykazały, że pewne grupy zawodowe, takie jak pracownicy służby zdrowia, nauczyciele czy pracownicy socjalni, mają specyficzne wzorce snów związane z ich codziennymi stresorami. Sny o nieudolności lub błędach w pracy mogą wskazywać na wysokie ryzyko wypalenia zawodowego i potrzebę wsparcia psychologicznego.

Jeśli zauważasz u siebie objawy wypalenia zawodowego, wakacje to idealny moment, aby zająć się swoim zdrowiem psychicznym i fizycznym, choć sama przerwa od pracy to może być za mało.

– Jeśli doszło do wypalenia zawodowego, wakacje mogą nie wystarczyć, aby się zregenerować – zaznacza psycholożka. – Żyjemy w pewnym continuum zmęczenia i odpoczynku, to naturalne. Jeśli jednak czujemy, że nie wróciliśmy po przerwie do pełni sił lub bardzo szybko ponownie je tracimy, należy pochylić się nad problemem.

Leczenie wypalenia zawodowego wymaga podejścia wieloaspektowego, obejmującego zarówno interwencje na poziomie indywidualnym, jak i organizacyjnym. Indywidualnie pomocne są terapia poznawczo-behawioralna, techniki relaksacyjne (medytacja, joga), regularna aktywność fizyczna i wsparcie społeczne.

Czytaj także: „Jako nauczyciele nie powinniśmy wymagać od siebie rzeczy niemożliwych”. O wypaleniu zawodowym w szkole rozmawiamy z Małgorzatą Osowiecką

Jak zawsze, tak i w przypadku wypalenia zawodowego, ważne jest dbanie o zdrowy styl życia: odpowiednia dieta, sen i równowaga między pracą a życiem prywatnym.

• Odpoczywaj świadomie: Zaplanuj odpoczynek i upewnij się, że czas wolny spędzasz na działaniach, które naprawdę Cię relaksują.
• Odłącz się od pracy: Staraj się ograniczyć myślenie o obowiązkach zawodowych. Wyłącz służbowe e-maile, unikaj rozmów o pracy i na jakiś czas pozwól sobie na pełne odcięcie się od szkolnej rzeczywistości.
• Rozmawiaj o swoich uczuciach: Jeśli czujesz się przytłoczony, porozmawiaj z bliskimi lub skonsultuj się z psychologiem. Wsparcie emocjonalne jest kluczowe w procesie radzenia sobie z wypaleniem.
• Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają redukować stres i poprawiają samopoczucie. Wybierz formę aktywności, która sprawia ci radość. Szczególnie przed snem zadbaj o miłą chwilę dla siebie.
• Planowanie przyszłości: Wykorzystaj czas wakacji na refleksję nad swoją karierą i przyszłością. Czy obecne miejsce pracy spełnia twoje oczekiwania? Czy są jakieś zmiany, które chciałbyś wprowadzić? Planowanie może pomóc odzyskać poczucie kontroli i kierunku.

Organizacyjnie warto zmniejszyć obciążenie pracą, jeśli to możliwe dostosować godziny pracy pod swoje preferencje. Idealne byłoby wsparcie ze strony pracodawcy, który powinien oferować szkolenia z zarządzania stresem czy programy pomocowe.

Wypalenie zawodowe jest poważnym problemem, który może dotknąć każdego nauczyciela. Jeśli mimo wakacji nie możesz odpocząć, a twoja głowa nie opuszczasz szkoły nawet nocą, warto zastanowić się, czy nie jest to sygnał, że potrzebujesz zadbać o swoje zdrowie psychiczne.

Źródła:
Evolution of burnout and psychological distress in healthcare workers..., „BMC Psychiatry”

Powiedz nam, co o tym myślisz i zostaw komentarz.
Szanujemy każde zdanie i zachęcamy do dyskusji. Pamiętaj tylko, żeby nikogo nie obrażać!

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie.
Obserwuj StrefaEdukacji.pl!