Nowe Archiwum Państwowe w Gorzowie czeka na 9 km akt!

 - Dla wszystkich, którzy chcieliby zwiedzić budynek, w sobotę 5 października od 10.00 do 18.00 odbędzie się dzień otwarty. Wówczas cały budynek będzie dostępny dla wszystkich gorzowian. Serdecznie zapraszamy do odwiedzin. Przewidzieliśmy także specjalną akcję promocyjną w postaci konkursów dla uczniów gorzowskich szkół - informuje dyrektor Dariusz Rymar. Przypomnijmy: budowa nowego archiwum wraz z wyposażeniem kosztowała 12 mln zł. Pieniądze pochodziły w całości z ministerstwa kultury. Nowa siedziba stanęła przy ul. Mościckiego. Ma 1,8 tys. mkw. Prawie połowę zajmują magazyny, w których przechowywane są akta. Przesuwane regały będą mogły pomieścić aż 9 km dokumentów.Taki materiał na temat Archiwum dostaliśmy od tej instytucji: Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim (1950–2013)3 października 2013 roku spełniły się marzenia gorzowskiego środowiska archiwalnego. Archiwum Państwowe działające w Gorzowie od roku 1950 stale borykało się z problemami lokalowymi, które właśnie w tym dniu uległy radykalnej poprawie. Od 3 października gorzowskie Archiwum ma nowoczesny obiekt, który zabezpieczy interesy państwa i będzie służył lokalnej społeczności.Archiwum Państwowe w Gorzowie utworzone zostało 1 VIII 1950 roku jako filia Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Poznaniu. W czasie swojej działalności stałym problemem był brak odpowiedniej siedziby. W latach 1950–1991 archiwum było zmuszone trzykrotnie zmieniać swoją siedzibę (1958, 1975, 1991). Przyznawane lokale były niedostosowane do potrzeb archiwum, a ponadto zbyt małe. Najgorszą w skutkach była przeprowadzka z roku 1975 zorganizowana w pośpiechu na polecenie władz wojewódzkich, które potrzebowały dodatkowej powierzchni dla tworzonych instytucji szczebla wojewódzkiego. Archiwum zostało wówczas usunięte z Gorzowa i zlokalizowane w budynku szkoły z podgorzowskiej wsi Lubczyno, skąd do miasta powróciło dopiero w roku 1986 (na ul. Husarską). W roku 1991 archiwum przeprowadziło się do dwóch budynków na ul. Grottgera 24/25. W roku 1998 (po zakończeniu remontu budynku mniejszego) przeniesiono do niego zasób z ekspozytury w Sulęcinie, która została zlikwidowana.Zasób i działalność archiwumZasób gorzowskiego Archiwum Państwowego liczy obecnie 942 zespoły archiwalne –2770 km bieżące akt – 218.161 jednostek inwentarzowych (w tym ponad 7 tys. map i planów). Najstarsze akta pochodzą z XIV w. (najstarszy dokument jest z roku 1316). Terytorialnie zgromadzona dokumentacja pochodzi z terenu północnej części obecnego woj. lubuskiego. Najcenniejsze zespoły to: Akta miasta Gorzowa z lat 1316–1945, Zarząd Miejski w Gorzowie 1945–1950, Starostwo Powiatowe Gorzowskie (1945–1950) oraz akta władz województwa gorzowskiego z lat 1975–1998, w tym Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie (1975–1998). Stanowią one jedno z podstawowych źródeł do badań nad przeszłością północnej części obecnego woj. lubuskiego (historyczna ziemia lubuska, zachodnia Wielkopolska i Nowa Marchia).Terenem działania archiwum jest północna część woj. lubuskiego oraz dwie gminy woj. wielkopolskiego (Międzychód i Miedzichowo). W roku 2012 archiwum odwiedziło 249 czytelników, którym udostępniono 4350 jednostek aktowych. W tym samym roku archiwum przeprowadziło poszukiwania na potrzeby 511 osób z kraju i zagranicy. W większości były to kwerendy o charakterze socjalnym i genealogicznym. Archiwum sprawuje nadzór merytoryczny nad archiwami zakładowymi 108 jednostek organizacyjnych (rządowych i samorządowych), z których dokumentacja po pewnym czasie trafia do zasobu gorzowskiego archiwum. Archiwum uczestniczy bądź organizuje samodzielnie wystawy i konferencje. Z ważniejszych wystaw w ostatnich latach zorganizowano:– 2007 – „750 lat miasta Gorzowa Wielkopolskiego w dokumencie archiwalnym" – wystawa oraz katalog o tym samym tytule (s. 94) przygotowano z okazji jubileuszu Gorzowa;– 2010 – Landsberg an der Warthe – Gorzów Wielkopolski. Jedno miasto – wspólna historia.Zwei Namen – eine Geschichte­ – wystawa oraz towarzyszący jej katalog o tym samym tytule (263 s.) przygotowano we współpracy z Brandenburgisches Landeshauptarchiv w Poczdamie.Cyklicznie wydawane są również publikacje o charakterze historycznym i źródłowym. W roku 2013 ukaże się 20 tom „Nadwarciańskiego Rocznika Historyczno-Archiwalnego" wydawanego z Towarzystwem Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości – pismo ukazuje się nieprzerwanie od roku 1994. We współpracy z różnymi podmiotami w ciągu ostatnich 20 lat wydano ponad 50 różnych publikacji o charakterze historycznym, co czyni gorzowskie archiwum istotnym ośrodkiem badań nad przeszłością Ziemi Lubuskiej.Nowy obiektPierwsze prace nad budową nowego obiektu podjęto w roku 2007 z inicjatywy Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dra Sławomira Radonia.W roku 2008 otrzymano nieodpłatnie działkę od władz miasta Gorzowa oraz opracowano projekt koncepcyjny (autor: mgr inż. arch. Jacek Sierakowski). W roku 2010 opracowano projekt wykonawczy (autor: mgr inż. arch. Leszek Horodyski). W zamyśle autorów budynek swoim wyglądem ma przypominać regał, ze stojącymi na półkach teczkami aktowymi, co mają podkreślać okna i specjalne niebieskie i czerwone (podświetlane) szyby.W roku 2011 przeprowadzono przetarg na wykonawcę, który wygrała firma Skanska SA. 8 września 2011 wmurowano akt erekcyjny, co było faktycznym początkiem budowy. Budowę zakończono w czerwcu 2013 roku. Funkcje nowego budynku:2 magazyny archiwalne (łącznie 830 m kw.), które pomieszczą łącznie 8587 mb. akt (magazyn górny 5227 mb. akt, dolny 3360) + moduł kartograficzny + skarbiec + magazyn na zbiory audiowizualne; magazyny umożliwiają ustawienie optymalnej temperatury (16-18 °C) i wilgotności (50-65%);* nowoczesna pracownia naukowa (85 m kw.), z której jednocześnie może skorzystać: 8 czytelników dokumentacji aktowej, 3 czytelników mikrofilmów; 3 czytelników w pomieszczeniu do pracy zbiorowej + 1 stanowisko do samodzielnego kopiowania akt (w sumie w dogodnych warunkach z pracowni może korzystać 15-16 osób jednocześnie); pracownia jest wyposażona w terminale komputerowe umożliwiające przeglądanie inwentarzy oraz zdigitalizowanej części zasobu (w starym budynku pracownia mogła z trudem pomieścić 5 osób jednocześnie);* sala wystawowa (98 m kw.), która umożliwia prezentację zasobu, a także wystaw opracowanych w innych jednostkach (wcześniej archiwum nie miało takiego pomieszczenia);* sala konferencyjna (72 m kw.) – przeznaczona na dla 45 osób, w której mogą być organizowane wykłady, promocje wydawnictw i inne spotkania.* pracownia konserwacji dokumentów (42 m kw.) – umożliwi odkurzanie akt oraz wykonywanie najprostszych zabiegów konserwatorskich akt, jak np. oprawa, podklejanie;* pracownia digitalizacyjna – utworzona w roku 2010 – umożliwia wykonanie 30 tys. skanów zabezpieczających rocznie(o wysokiej rozdzielczości) oraz wykonanie skanów na potrzeby czytelników.* nowoczesne biura dające komfort pracy oraz gwarantujące szybkie załatwianie naszych interesantów w godnych warunkach.Łącznie budynek liczy 1841 m kw. powierzchni (kubatura 6026 m sześc.). Umożliwi on realizację ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach i zabezpieczy potrzeby przeróżnych instytucji i urzędów życia publicznego w zakresie przejmowania dokumentacji stanowiącej państwowy zasób archiwalny.Nowy obiekt umożliwia realizację zadań statutowych z zakresu edukacji i popularyzacji, co wcześniej nie było możliwe (wystawy i konferencje organizowane przez Archiwum odbywały się w zaprzyjaźnionych instytucjach). W dniu otwarcia Archiwum zostanie zaprezentowana wystawa „Prezydent Ignacy Mościcki i jego epoko w zbiorach archiwów polskich", która została przygotowana we współpracy głównie z archiwami państwowymi. W październiku 2013 odbędzie się prezentacja książki pod red. Zbigniewa Czarnucha pt. „Samozwańcze konsulaty", dotycząca współpracy polsko-niemieckiej po roku 1989 w regionie gorzowskim; w listopadzie promocja 20 numeru „Nadwarciańskiego Rocznika Historyczno-Archiwalnego", a na grudzień przewidziana jest promocja 4 tomu źródeł do dziejów NSZZ „Solidarność" w Regionie Gorzów (obejmującego lata 1986–1989).