Obserwujemy wyścig czterech boćków wracających do gniazd. Który pierwszy?

Najniebezpieczniejsze miejsca to Sahara i pełne morze. Bociany starają się – z wiadomych powodów - jak najszybciej przelecieć nad pustynią. Unikają również pełnego morza i dlatego lecą wzdłuż wybrzeży. Owszem, niektóre próbują lecieć na skróty przez morze, ale bywa, że kończy się to tragicznie - mówi prof. Leszek Jerzak z Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Nasze bociany są pod specjalnym nadzorem. W Polsce jest kilku naukowców, którzy umieszczają nadajniki GPS na bocianach. Tym urządzeniom zawdzięczamy nową wiedzę o życiu i strategii przetrwania tych ptaków.

Mamy chociażby najnowsze informacje od dr. Irka Kaługi, obronił doktorat na naszym Wydziale Nauk Biologicznych, że w Libanie obserwowane są lecące już w naszą stronę małe stada liczące po mniej więcej dwadzieścia osobników.

Większość ptaków jednak czeka w Afryce i krąży w promieniu 100-150 km w poszukiwaniu pokarmu. Czekamy kiedy ruszą, gdyż powoli zlatują się nad Nil i jak tylko utworzą stada, ruszą. Ptaki kierują się długością dnia oraz pogodą. Jeśli poczują, że to już i zapowiada się odpowiednia aura, nic ich już nie zatrzyma.

WIDEO: Bociany z Kartowic

Z danych uzyskanych z obrączkowanych bocianów i tych wyposażonych w GPS okazuje się, że najdalej lecą młode pierwszoroczniaki. Nawet do Afryki Południowej. Pozostają tam zazwyczaj około trzech lat aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej. Wtedy ruszają z powrotem do Europy na swoje pierwsze lęgi.

Starsze bociany najczęściej zimują w Czadzie i Sudanie. Niektóre w północnej Afryce. Miejsca do zimowania w Afryce to sawanna, gdzie można znaleźć pokarm, głównie szarańczę.

No i tu zaczyna się problem. Tam dotarło już nowoczesne rolnictwo i używa się insektycydów przeciw owadom. Zdarzają się zatrucia i padnięcia naszych bocianów. Konieczne jest skoordynowanie działań na świecie w celu ochrony przyrody, w tym i naszych boćków.

Ptaki kierują się długością dnia. Natomiast pogoda może spowalniać ich lot. Tak się często dzieje, gdy bociany przekroczą Bosfor i zatrzymują się na Bałkanach, kiedy u nas jest nawrót zimy. Skąd o tym wiedzą? Muszą mieć doskonałą zdolność odczytywania pogody. Tu nie ma żartów. Zła decyzja o kontynuacji lotu kończy się zazwyczaj tragicznie. W Polsce większość bocianów przylatuje przed 10 kwietnia, a na pierwszego czekamy 19 marca na imieniny Józefa. Tak już się przyjęło.