Oj, tutaj to potrafią świętować

Miasto Żabbar, zwane także Ħaż-Żabbar liczy 14.600 mieszkańców. To od wieków niezwykle ważny dla Maltańczyków ośrodek kultu maryjnego i miejsce pielgrzymek, których celem jest kościół St. Marija ta Grazzia. Znajdziemy tutaj wota, które rycerze ofiarowali Matce Boskiej z Żabbaru - obrazy, modele statków, lektyki dostojników oraz powóz wielkiego mistrza Alofa de Wignacourta z początku XVII wieku. To on nakazał także wzniesienie na krańcu miejscowości Hompesch Gate, klasycystycznego łuku triumfalnego. Znajdziemy tutaj wiele śladów przeszłości, jak chociażby pociski armatnie tkwiące w murach niektórych domostw na starówce.

Już o pochodzeniu nazwy miejscowości można napisać książkę. Wywodzi się prawdopodobnie od maltańskiego słowa "tiżbor", które oznacza cięcie drzew. I rzeczywiście przed wiekami, w co trudno dziś uwierzyć, mieszkańcy specjalizowali się w pracy w lesie. Żabbar to jednak także nazwisko możnej rodziny, która mieszkała w okolicy. A może jednak nazwa wywodzi się od zniekształconego słowa ma-Sabbar (wieś Pocieszycielem), gdyż ludzie z całej wyspy szukali pocieszenia w modlitwie do patronki wsi Matki Bożej Łaskawej. Wreszcie to może być słowo sabbara (aloe vera) wywodzące się z arabskiego słowa sabbar oznaczającego kaktusy. Sądząc po nazwach okolicznych wiosek ta ostatnia koncepcja okazuje się najbardziej prawdopodobna. Na przykład nazwa pobliskiego Zejtun wywodzi się od arabskiego określenia oliwek.

Tutaj można przekonać się co znaczy normalny dla Malty wyścig parafii. Pobrzmiewa to chociażby w powiedzeniu "kościół nigdy nie jest skończony", który wyraża chęć, aby "nasza" świątynia była większa, efektowniejsza niż ta sąsiadów. I tak kościół Matki Bożej Łaskawej budowano 19 lat (1641-1660) z inicjatywy proboszcza Don Francesco Piscopo. Upiększono go w wieku XVIII. Nawet jak na maltańskie warunki miasto uchodzi za niezwykle pobożne i jest pod opieką Matki Bożej Łaskawej

HAZ-Żabbar słynie ze święta, które rozpoczyna się w pierwszą niedzielę po 8 września. Najciekawszym jego elementem jest silna konkurencja między dwoma klubami zespołu The Village, lokalnie znanych jako Società Filarmonica Maria Mater Gratiae (ich kolorem niebieski i zwany Tal-Baqra) i Għaqda Madonna Tal-Grazzja Banda San Mikiel (ich kolorem jest zielony i zwany jest Tal-Bajda). Spokojnie to nie koniec świętowania. Mamy jeszcze święto św. Michała Archanioła w trzecią niedzielę po 8 września. Efektowna procesja Matki Bożej Różańcowej odbywa się 7 października. W pierwszą niedzielę Wielkiego Postu mamy z kolei tzw. Niedzielę Ludową. Mają ludzie zdrowie...