Pałac myśliwski w Żarach przetrwał 2 wojny światowe. Mieściła się w nim tancbuda, loża masońska i karczma. Dzisiaj nie ma po nim śladu

Jedną z najciekawszych jest niewątpliwie pałac myśliwski Promnitzów, dawnych właścicieli Żar. Oryginalną budowlę wzniesiono na wzgórzu w Zielonym Lesie, 3 km na południe od centrum Żar, przy dawnym trakcie pocztowym z Żar do Zgorzelca. Budowniczym i fundatorem był Erdmann II von Promnitz (1683 – 1745), dworzanin polskiego króla i elektora saskiego Augusta II Mocnego, który bywał na zamku i pałacu w Żarach.

Wybór miejsca nie był przypadkowy, bowiem ok. 100 m na zachód od wzgórza pałacowego istniał przed 3 tysiącami lat gród, a później grodzisko kultury łużyckiej, o czym świadczą ślady wałów i szczątki ceramiki. W 1567 roku na wzgórzu (Wzgórze Myśliwskie) istniał niewielki drewniany zameczek należący do opata augustiańskiego Franciszka II (tzw. Pustelnia Franciszka), która prawdopodobnie powstała w miejscu kultowym o starych, pogańskich tradycjach.

Kompleks pałacowo-parkowy powstał w latach 1706-1709 na zlecenie hrabiego Erdmanna II Promnitza. W jego centrum, na szczycie sztucznie podwyższonego wzgórza, usytuowany został pałac leśny, zwany też myśliwskim. Pałac był budowlą dwukondygnacyjną, pokrytą dachem wielospadowym. Na parterze znajdowała się kuchnia i pomieszczenia gospodarcze, natomiast druga kondygnacją, z umieszczoną centralnie dwunastoboczną salą, pełniła funkcje reprezentacyjne. W skrzydłach pałacu usytuowane były pomieszczenia o kwadratowych wymiarach, między skrzydłami ulokowane były pomieszczenia w kształcie trapezu, z których prowadziło wyjście na taras i do parku, a z drugiej strony do dobudowanej werandy.

ZOBACZ JAK WYGLĄDA DZISIAJ PAŁAC MYSLIWSKI PROMNITZA W ŻARACH

Pałac, zbudowany na planie krzyża św. Andrzeja, otoczony był parkiem, w którym urządzono zwierzyniec. Wokół pałacu powstały budynki gospodarcze i mieszkalne. U stóp wzgórza pałacowego usypano wał i poprowadzono fosę z mostem zwodzonym. Czystą wodę doprowadzano do pałacu z dzisiejszego Leśnego Źródełka (Źródło Nadii). Na terenie Żarskiej Arkadii, wokół pałacu myśliwskiego, znajdowały się liczne rzeźby parkowe (m.in. Flora, Wiara i Teologia, szybująca przez chmury kobieca postać Geniusza, rzeźba z barankiem i księgą, obelisk z herbem Promnitzów). Dziś niektóre z nich, częściowo uszkodzone, obejrzeć można w parku Żarskiego Domu Kultury przy ul. Wrocławskiej.

Latem 1745 r., w ostatnim roku trwania drugiej wojny śląskiej, fundator pałacu myśliwskiego hrabia Erdmann II von Promnitz, ciężko ranny w wyniku napadu austriackich huzarów, właśnie tutaj dokonał swego żywota.

Różne były dalsze koleje losu pałacu myśliwskiego: była tu fabryka tytoniu i tabaki, w latach 1820-1834 spotykali się w nim członkowie loży masońskiej „Trzech Róż w Lesie”, w połowie 18 wieku pomieszczenia pałacowe funkcjonowały jako karczma i tancbuda o złej sławie, w latach 1884-86 właścicielką pałacu była księżna żagańska Elżbieta Paulina Talleyrand, a w latach 1903-1945 obiekt należał do żarskiego fabrykanta Georga Frenzla, od kwietnia 1943 roku zakłady Focke-Wulf Flugzeugbau GmbH wytwarzały tu drobne detale samolotowe. Leśny pałac przetrwał wojnę, ale systematycznie plądrowany. W 1963 roku podjęto decyzję o jej rozbiórce ze względu na ogólny zły stan.

Dziś po założeniu pałacowo-parkowym pozostał cenny drzewostan parkowy, m.in. potężne dęby o wieku ok. 300-350 lat przy dawnej głównej bramie wjazdowej, aleja klonowo-lipowa, a z ciekawszych okazów choina kanadyjska, żywotnik olbrzymi i platan klonolistny.

Wokół wzgórza pałacowego zobaczyć można jeszcze cokół pod rzeźbę, misę po barokowej fontannie, pozostałości pałacu i budynków gospodarczych, miejsce po stawie, kopiec widokowy na płd. – zach. oraz zarysy fosy i wału na wschód od wzgórza pałacowego.
Źródło: https://zielonylas.com.pl/