Pierwsze groby ze Słubic, Ośna i Rzepina trafiły do ewidencji grobów weteranów IPN

Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski umożliwia wnioskowanie do właściwego miejscowo oddziału Instytutu Pamięci Narodowej o wpis niektórych grobów do tzw. ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.

- W dużym uproszczeniu chodzi o kwatery, w których spoczywają uczestnicy polskich powstań narodowych, wojen i innych zrywów niepodległościowych oraz partyzantów podziemia niepodległościowego z okresu 1763-1963, którzy spoczywają na cmentarzach komunalnych bądź parafialnych (nie na cmentarzach wojennych) - tłumaczy Roland Semik, społeczny opiekun zabytków powiatu słubickiego.

Zalety są dwie:

• grób nie może zostać usunięty tak po prostu, nawet jeśli upłynie termin 20 lat i pochowany nie będzie mieć już potomków, którzy mogliby zadbać o opłacenie kwatery na cmentarzu;
• jeśli nagrobek będzie wymagać pilnej renowacji, to opiekun grobu lub np. organizacja pozarządowa z okolicy będzie mogła wystąpić o dotację IPN na prace renowacyjne.

Wpis do ewidencji może być dokonany na wniosek osoby fizycznej, fundacji, stowarzyszenia, kościoła lub związku wyznaniowego, innej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Wnioski dotyczące wpisu do ewidencji grobów weteranów walk o niepodległość położonych poza granicami Polski składają Konsulowie RP.

WIDEO: Gorzów Wlkp. Groby do likwidacji? Cmentarz w Gorzowie oblepiony kartkami

Na wniosek regionalisty Rolanda Semika na cmentarzu komunalnym w Słubicach do w/w ewidencji wpisano następujące kwatery:

• Jan Nobik (1888-1979, powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej) – sygn. sprawy BUWSz-904-44/20; nr ewid. 2256
• Zenon Szemis (1902-1953, uczestnik wojny obronnej 1939 r., żołnierz PSZ na Zachodzie) - sygn. sprawy BUWSz-904-46/20; nr ewid. 2341
• Stanisław Brzozowski (1901-1970, powstaniec wielkopolski i śląski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i wojny obronnej 1939 r.) - sygn. BUWSz-904-25/21; nr ewid. 2425
• Stefan Pawłowski (1915-2019, uczestnik wojny obronnej 1939 r.) - sygn. BUWSz-904-26/21; nr ewid. 2426
• Antoni Malczyński (1904-1986, partyzant Armii Krajowej, WiN, więzień Majdanka, żołnierz wyklęty) - sygn. BUWSz-904-34/21; nr ewid. 2427
• Władysław Aleksandrzak (1913-2007, uczestnik wojny obronnej 1939 r., więzień obozów koncentracyjnych) – sygn. BUWSz-904-38/21; nr ewid. 2428

Na cmentarzu komunalnym w Cybince byli to dotąd Florian Strzałkowski (1903-1986, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-70/20; nr ewid. 2146 oraz Gustaw Zamajski (1908-1973, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-69/20; nr ewid. 2200. Jednak wskutek ostatnich decyzji szefostwa IPN do ewidencji włączono osiem kolejnych mogił:

• Wacław Przepióra (1923-1974, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-56/20; nr ewid. 2332
• Jan Przepióra (1914-1986, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-57/20; nr ewid. 2328
• Kazimierz Kamiński (1924-1952, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-59/20; nr ewid. 2430
• Stanisław Orzeszko (1920-1999, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-63/20; nr ewid. 2338
• Wiktor Orzeszko (1918-2004, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-65/20; nr ewid. 2336
• Andrzej Jankowski (1916-1977, żołnierz LWP) - sygn. sprawy BUWSz-904-77/20; nr ewid. 2337
• Bolesław Adamkiewicz (1907-1988, żołnierz LWP) - sygn. BUWSz-904-11/21; nr ewid. 2362
• Teodor Krawczyk (1906-1961, żołnierz LWP) – sygn. BUWSz-904-27/21; nr ewid. 2363

- Na cmentarzu w Ośnie Lubuskim pierwszym w ten sposób uhonorowanym weteranem został Feliks Urkiel (1894-1973, żołnierz Legionów Polskich) - sygn. sprawy BUWSz-904-67/20; nr ewid. 2429, a na cmentarzu komunalnym w Rzepinie - Jan Więcko (1898-1963, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i wojny obronnej 1939 r.) - sygn. sprawy BUWSz-904-62/20; nr ewid. 2317 - dodaje Roland Semik.

Warto zaznaczyć, że na wniosek Rolanda Semika IPN Oddział w Szczecinie prowadzi nadal blisko 80 innych postępowań w sprawie ewentualnych wpisów do ewidencji grobów weteranów powiatu słubickiego, a efekty tych postępowań powinny być znane w ciągu najbliższych miesięcy.