Posłowie za euro

Szkło i beton. Tak wygląda budynek parlamentu w Brukseli. Do gmaszyska wchodzi się za pomocą karty elektronicznej. Trzeba poddać się szczegółowej kontroli: torby prześwietlane są przez komputer, pracownicy i goście przechodzą przez specjalną bramkę. - Na początku przeraziły mnie te wszystkie korytarze, w których trudno się odnaleźć. I choć minęło 16 miesięcy, do dziś nie znam wszystkich zakamarków - przyznaje wiceprzewodniczący parlamentu Jacek Saryusz-Wolski.

"Naszych" w parlamencie jest 54. Rozlokowali się po różnych frakcjach. Małe nie liczą się w ogóle. Odkryli to posłowie PO i dlatego wspólnie z PSL-owcami wstąpili do "chadecji". Żeby mieć większy wpływ na prace parlamentu.
Biura "platformiaków" zajmują jeden z długich korytarzy na piątym piętrze. Każdy poseł ma dwa gabinety: jeden dla siebie, drugi dla asystentów. Do dyspozycji jest też własna toaleta z natryskiem. W razie zmęczenia, można zdrzemnąć się na kozetce. - A tu trzymam dyżurny garnitur - przedstawiciel Lubuskiego i Zachodniopomorskiego Kazimierz Chmielewski otwiera szafę. - I koszule na zmianę. Zwykle w parlamencie spędzam po kilkanaście godzin.
Prof. Chmielewski do niedawna był rektorem Uniwersytetu Szczecińskiego. Jako historyk dostał "robotę" w komisji rybołówstwa, choć kompletnie na tym się nie znał. - Wszyscy załapali się, gdzie chcieli, a mnie zostały "ryby", bo koledzy stwierdzili, że skoro mieszkam w Szczecinie, to na rybach się znam - wspomina.
Przez ponad rok jeździł nad Bałtyk i brał lekcje u miejscowych rybaków. Po 16 miesiącach jest już europejskim ekspertem, a Komisja Rybołówstwa PE powierzyła mu funkcję sprawozdawcy w ważnych dla morza sprawach. W zeszłym tygodniu parlament przyjął raport Chmielewskiego. Poseł dumnie wytęża pierś...

Szacunkiem wśród deputowanych cieszy się Jerzy Buzek. Dowcipny, doskonale porusza się po salonach. Parlament powierzył mu opracowanie programu Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Na różnego rodzaju badania naukowe w latach 2007-13 będzie do "wyjęcia" aż 73 mld euro. I "tylko" 8 na zdrowie. - Zależy mi bardzo, aby z tej szansy skorzystały polskie uczelnie, instytuty badawcze, naukowcy - mówi Buzek. - Zainteresowani już od teraz mogą kontaktować się ze mną.
Na parlamentarnych salonach furorę robi Ślązaczka Małgorzata Handzlik. Żywiołowa, pełna energii, rozdaje uśmiechy na prawo i lewo. Zawsze otacza ją wianuszek mężczyzn. I trudno się dziwić. Handzlik w styczniu skończyła 40 lat, wyróżnia się temperamentem. I wyglądem też - ma czerwone włosy, chodzi w minigarsonkach i na szpilkach. Wysoka, ma zgrabne nogi.
- Dopiero tutaj doświadczyłam, że polityka jest cudowna - podkreśla radośnie. I z zapałem opowiada, jak niedawno była w Ameryce Łacińskiej i nauczała Meksykanów, jak zakłada się izby rzemieślnicze. Jest też szansa na podróż do Zatoki Perskiej, Jemenu i państw Wspólnoty Andyjskiej. Ale póki co, pracuje nad jednolitym rynkiem wewnętrznym i konsumenckim Unii. Jest posłanką-sprawozdawcą.

W porównaniu z innymi, nasi posłowie to prawdziwe biedaki. Tacy np. Włosi miesięcznie dostają 11 tys. euro pensji, Niemcy - 8. A Polacy "zgarniają" ledwie 2 tys., na dodatek brutto. Zasada jest taka, że pensje wypłacają deputowanym ich kraje. A ponieważ Polska jest biedna, to i kieszeń posła też. Żeby "przeżyć", muszą kombinować. Np. z samolotami.
Na każdy przelot do rodzinnego kraju, Unia wypłaca stały ryczałt. By zaoszczędzić, posłowie zamiast biznes klasą, lecą ekonomiczną. Albo wybierają tańsze linie. Resztę tego, co zostaje z ryczałtu, mogą zatrzymać dla siebie. Czasami są to spore pieniądze. - Ale nie zawsze da się w ten sposób zaoszczędzić - twierdzi Buzek.
Posłowie dostają też niemałą dietę, którą wypłaca Unia. Dziennie to prawie 270 euro, więc każdemu zależy na tym, by w Brukseli siedzieć jak najdłużej. Posłowie muszą sami opłacić mieszkanie i wyżywić się. Żeby było taniej, korzystają zwykle z obiadów w parlamentarnej stołówce: przeciętne danie kosztuje 4,5 euro.

Za mieszkania płacą różnie. Chmielewski lubi przestrzeń, dlatego wynajął 80-metrowy apartament za tysiąc euro. - Ja mam małe mieszkanko, ale płacę aż 700, bo mam tylko kilka kroków do parlamentu - mówi Janusz Lewandowski.
Niedaleko gmachu mieszkanie na drugim piętrze za 800 euro wynajął też były dziennikarz TVP Tadeusz Zwiefka. Z racji wykształcenia, zasiada w Komisji Prawnej, która niedawno wystąpiła z wnioskiem o uchylenie immunitetu Vladimirowi Żelaznemu. Poseł z Czech nielegalnie handlował dziełami sztuki. W kolejce na uchylenie immunitetu czeka kolejny deputowany - lekarz z Cypru. Udowodniono mu korupcję i przerzut pieniędzy przez granicę. Następnym do "odstrzału" jest... Witold Tomczak z Ligi Polskich Rodzin. Może stracić immunitet, bo naubliżał policjantom w Ostrowie Wlkp. - Fascynujące w tym wszystkim jest to, że pracę parlamentu poznaję teraz od kuchni - mówi Zwiefka.
By zaoszczędzić każdy cent, wielu posłów w ogóle nie wynajmuje mieszkań, tylko śpi w swych biurach na terenie parlamentu. - Takie plotki od dawna krążą po Brukseli - przyznaje Katarzyna Klaus z biura prasowego "chadecji". - Ja mogę tylko zapewnić, że żaden poseł platformy i PSL nie śpi w gmachu parlamentu. Czy robią to inni? Nie wiem, ale wątpię.

Minisesje i drobne debaty odbywają się w Brukseli. Ale raz w miesiącu na ważne głosowania posłowie, sztab asystentów i urzędników udaje się do Strasburga. W sumie nad francusko-niemiecką granicę przemieszcza się ponad 3 tysiące osób. Te podróże kosztują Unię 250 mln euro rocznie! - To symboliczny gest w stronę tych państw - mówi doradca "chadeków", pół Polak pół Anglik Marek Evison. - A Strasburg jest szczęśliwy, bo dzięki temu do budżetu miasta wpływają miliony euro.
Ale i tak najważniejszym miejscem w parlamencie jest bar z krzesłami w kształcie Myszki Miki. Jedyne miejsce, w którym nie wolno robić zdjęć. Tu przy drinku bratają się posłowie z różnych krajów, załatwiają swe interesy, a lobbyści zabiegają o ich głosy...