PRZEDAWNIENIE DŁUGÓW. Kiedy nasze długi się przedawniają? Terminy przedawnienia są zróżnicowane - do czasu! [PORADNIK, PRAWNIK WYJAŚNIA]

Zacznijmy od terminów przedawnień. Poniżej podajemy przykładowe, wybrane, ale bardzo przydatne i często spotykane.

• W przypadku roszczeń o świadczenia okresowe termin przedawnienia wynosi 3 lata.
• W przypadku należności z tytułu weksli – 3 lata.
• W przypadku roszczeń z tytułu umowy o dzieło – licząc od dnia, w którym nastąpiło oddanie dzieła albo w którym oddanie dzieła powinno nastąpić – 2 lata.
• Dla przedsiębiorcy z tytułu powstałej sprzedaży, a więc z tytułu nieuregulowanej płatności za fakturę – 2 lata.
• Z tytułu odsetek za nieterminowe rozliczenie faktury – 2 lata.
• Z tytułu umowy przewozu osób czy mienia – 1 rok.
• Z tytułu zawarcia umowy przedwstępnej – 1 rok.
• W przypadku roszczeń wynajmującego przeciwko najemcy o naprawę uszkodzonego mienia – 1 rok.
• W przypadku roszczeń najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów za użytkowane rzeczy (kaucja) – 1 rok.

Należności z faktury za telefon
– Jaki jest termin przedawnienia należności z faktury za telefon? – pytacie często. Jeden z czytelników wyczytał, że termin przedawnienia należności z faktury za telefon wynosi 2 lata, bo taki właśnie jest termin przedawnienia roszczeń z umów o świadczenie usług. Dodaje jednak: – Ostatnio w telewizji prawnik, odpowiadając na podobne pytanie, stwierdził, że roszczenie takie przedawnia się z upływem 3 lat od chwili, gdy stało się wymagalne.
– To jak to jest? – pyta.
– Właściwy jest trzyletni termin przedawnienia – wyjaśnia prawnik Hanna Kucharska.

Warto wiedzieć: ten trzyletni termin przedawnienia wynika z artykułu 118 kodeksu cywilnego. Artykuł ten ustanawia taki właśnie termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

– A roszczenie o zapłatę rachunku za telefon, bezspornie, związane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej przez operatora – mówi ekspertka. Przepis artykułu kodeksu cywilnego, który ustanawia dla umów o świadczenie usług dwuletni termin przedawnienia, nie ma w tym przypadku zastosowania, dlatego że dotyczy on jedynie umów nieuregulowanych innymi przepisami. Wyklucza to umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, ponieważ jej istotne elementy są regulowane przez nasze prawo telekomunikacyjne.
Na takim stanowisku stoi też Sąd Najwyższy, co wynika z jego orzecznictwa (na przykład uchwała z 7 maja 2009 roku o sygnaturze III CZP 20/09).

Podsumowując: roszczenia z rachunku telefonicznego oraz inne związane z umową z operatorem, ale też roszczenia każdego wtórnego (dalszego) wierzyciela (więc także firmy windykacyjnej) przedawniają się z upływem 3 lat, licząc od daty wymagalności faktury.

Długi spadkowe
Interesują was również długi spadkowe. Pytacie: czy one też się przedawniają? A jeśli tak, to po jakim czasie? I czy śmierć zadłużonego spadkodawcy przerywa bieg przedawnienia?

Zapamiętaj: tak, przedawnieniu ulegają również długi spadkowe.

Termin ich przedawnienia jest taki sam, jak dla innych, niespadkowych długów tego samego rodzaju, stosownie do treści artykułu 118 kodeksu cywilnego. Jeżeli więc był to na przykład kredyt, to termin przedawnienia będzie wynosił 3 lata.

Ważne! Śmierć zadłużonego spadkodawcy nie przerywa biegu przedawnienia. Dlatego jeżeli zgłosi się do nas wierzyciel spadkowy o zwrot długu na przykład naszego zmarłego ojca czy matki – a od śmierci spadkodawcy minęło więcej niż 3 lata – istnieje duże prawdopodobieństwo, że dług ten jest przedawniony w całości. A na 100 procent przedawniona jest część jego rat, których terminy płatności upłynęły 3 lata temu lub wcześniej.
Terminy przedawnienia są różne – ale tylko do czasu
Terminy przedawnienia różnych roszczeń są zróżnicowane – ale tylko do czasu, kiedy zostaną stwierdzone prawomocnym wyrokiem!

Uwaga! Wtedy – to jest już po wydaniu prawomocnego orzeczenia – termin przedawnienia wynosi 10 lat (stosownie do artykułu 125 paragraf 1 kodeksu cywilnego).

– Jeżeli stwierdzone wyrokiem roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości, najczęściej są to odsetki, ulega ono przedawnieniu trzyletniemu – dopowiada ekspertka.

To trzeba zapamiętać: zasadą ogólną jest, że termin przedawnienia roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu (oraz ugodą zawartą przed sądem albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd) wynosi 10 lat. Nie ma tu żadnego znaczenia, o jaki rodzaj roszczenia chodzi. Nieważne, czy podstawą roszczenia był brak spłaty pożyczki, niezapłacony rachunek za prąd czy telefon, czy wreszcie niezapłacony mandat.

Właśnie z tego powodu jedna z naszych Czytelniczek wciąż ma, jak to określa, komornika na głowie za dług wobec banku sprzed lat. – Ale dlaczego mam go płacić, skoro się przedawnił, bo minęły trzy lata! – dziwi się kobieta.
Rzeczywiście, termin przedawnienia zobowiązań, które wynikają z działalności gospodarczej (a takimi są długi bankowe) wynosi 3 lata. Tyle że – jak to już wytłumaczyliśmy – dzieje się tak tylko do czasu, gdy długi te nie zostaną stwierdzone prawomocnym orzeczeniem: wyrokiem lub nakazem zapłaty z klauzulą wykonalności. Gdy ono jest, mamy do czynienia z dziesięcioletnim okresem przedawnienia. Ten termin należy liczyć od uprawomocnienia się orzeczenia, którym stwierdzony został przedmiotowy dług. Komornik ma prawo prowadzić więc to postępowanie, ponieważ ma ważny tytuł wykonawczy (prawomocny nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności).
Co to jest upadłość konsumencka
To postępowanie sądowe przewidziane dla osób fizycznych (jak Kowalski, Nowak), które nie prowadzą działalności gospodarczej, i które stały się niewypłacalne. Upadłość ma dwie zasadnicze funkcje: 1) oddłużenie niewypłacalnego konsumenta - poprzez umorzenie całości lub części jego długów w stosunku do jego wierzycieli, których nie jest ani nie będzie w stanie zapłacić; 2) odzyskanie należności od niewypłacalnego konsumenta.

Co nam daje upadłość? Umożliwia zwolnienie z długów – prowadząc do umorzenia zobowiązań, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości i nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym lub w wyniku wykonania planu spłaty (w wyjątkowych sytuacjach możliwe jest oddłużenie bez wykonywania planu). Ostatecznym efektem jest całkowite zwolnienie z długów. Ale warunkowo, bo np. przed ogłoszeniem upadłości i w toku postępowania dłużnik musi działać uczciwie i zgodnie z przepisami.

Gdy sąd ogłosi naszą upadłość konsumencką, to m.in.: a cały nasz majątek staje się masą upadłości, którą zarządza syndyk wyznaczony przez sąd. Nie możemy swobodnie rozporządzać majątkiem (np. nie wolno sprzedać mieszkania); a musimy wskazać i wydać syndykowi cały majątek, dokumentację dotyczącą majątku i rozliczeń i korespondencję. Inaczej postępowanie zostanie umorzone, co uniemożliwia skorzystanie z możliwości oddłużenia w ciągu następnych 10 lat.

Wyjaśnień udzieliła: prawnik Hanna Kucharska

Małe Mądrale - odc. 2 WIOSNA W OGRODZIE