Rodzice doczekali się korzystnych zmian w przepisach

Od stycznia obowiązują nowe przepisy, które zakładają m. in. wydłużenie o dwa tygodnie urlopu macierzyńskiego przysługującego przy urodzeniu jednego dziecka i o trzy tygodnie - urlopu przy bliźniakach. Dotychczas istniały trzy progi urlopu macierzyńskiego: 18 tygodni przy urodzeniu pierwszego dziecka, 20 - przy każdym następnym i 28 tygodni przy ciąży mnogiej.

- A co z ojcami? - pytała nasza Czytelniczka. - Słyszałam, że mąż też będzie mógł wziąć urlop ojcowski, jeśli zdecydowalibyśmy się na kolejne dziecko - mówiła.
Będzie, ale dopiero od następnego roku, bo wtedy zaczną obowiązywać znowelizowane przepisy. Ustawa wprowadza tzw. urlopy ojcowskie, wynoszące w latach 2010- 2011 - tydzień, a docelowo - dwa tygodnie. Ojciec będzie mógł wziąć urlop w dowolnym okresie do ukończenia przez dziecko dwunastego miesiąca życia. Jeśli go nie wykorzysta, urlop przepada.

Nowością jest także wprowadzenie ochrony przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę dla pracowników, którzy będąc uprawnieni do urlopu wychowawczego zdecydowali się jednak z niego nie korzystać, lecz wykonywać pracę w zmniejszonym wymiarze czasu pracy.

Ochrona ta będzie przysługiwała pracownikowi od momentu złożenia wniosku o obniżenia wymiaru, aż do dnia powrotu do nie obniżonego wymiaru czasu pracy - nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Dotychczas taka ochrona przewidziana była tylko dla pracowników korzystających z urlopu wychowawczego. Nowela wydłuża również maksymalny okres otrzymywania świadczeń chorobowych przez kobiety ciężarne. Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza ma prawo do urlopu od 20 do 37 tygodni (czas jest uzależniony od liczby dzieci).

Na dłuższe urlopy mogą też liczyć rodzice adopcyjni. Przysługuje im teraz 20 tygodni urlopu w przypadku przyjęcia jednego dziecka, 31 tygodni w przypadku przyjęcia dwojga dzieci, 33 tygodnie w przypadku trojga, 35 w przypadku czworga i 37 w przypadku przyjęcia pięciorga i więcej dzieci.

Rodzice czekali na te wszystkie zmiany od dawna. Prorodzinne przepisy mają być też lekarstwem na problemy demograficzne. W latach 1989- 2005 tzw. współczynnik dzietności w Polsce obniżył się z 2,1 do 1,24. Żeby zapewnić naturalną wymianę pokoleń musi być 2,1. Nowe przepisy forsowała była minister pracy i polityki społecznej w rządzie PiS Joanna Kluzik- Rostkowska (matka trojga dzieci).

Dłuższe urlopy to jedna ze zmian (inne to m.in. możliwość wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na tworzenie przyzakładowych żłobków i przedszkoli oraz finansowanie z tego funduszu opieki nad dziećmi przebywającymi w tych placówkach).

Zmiany prawne są różnie komentowane. Prof. Jan Winiecki z Towarzystwa Ekonomistów Polskich powiedział nam, że dłuższe urlopy macierzyńskie to tylko działanie na szkodę kobiet, bo przedsiębiorcy będą jeszcze bardziej ostrożni z przyjmowaniem ich do pracy. - Jestem zwolennikiem tego, żeby państwo płaciło za kobietę, w czasie gdy wychowuje dziecko, składki emerytalne. Trzeba jednak się przyglądać, czy spodziewane efekty będą wystarczająco duże, by usprawiedliwić obciążenie nas większymi podatkami - tłumaczył.
W ramce
To już wprowadzono

Nowy kodeks rozróżnia urlop macierzyński obligatoryjny i dodatkowy. Część obligatoryjna została wydłużona a jej wymiar uzależniono od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Wynosi od 20 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) do 37 tygodni (w przypadku pięcioraczków).

w ramce

To dopiero będzie
Od 2010 roku będzie też dodatkowy urlop macierzyński. Ma być stopniowo wydłużany aż do 2014 roku gdy osiągnie swój pełny wymiar.
a) przy urodzeniu jednego dziecka
* w 2010 r. i 2011 r. - do 2 tygodni,
* w 2012 r. i 2013 r. - do 4 tygodni,
* od 2014 r. - do 6 tygodni (maksymalny wymiar)
b) przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie
* w 2010 r. i 2011 r. - do 3 tygodni,
* w 2012 r. i 2013 r. - do 6 tygodni,
* od 2014 r. - do 8 tygodni (maksymalny wymiar).