Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Sprawdź, jakie są zasady dziedziczenia w rodzinie (cz. I)

Agnieszka I. Skowron
Według prawa do spadku powołani są różni członkowie rodziny - ale w ustalonej kolejności.
Według prawa do spadku powołani są różni członkowie rodziny - ale w ustalonej kolejności. DiGiTouch
Po śmierci najbliższych członków rodziny często mamy wiele wątpliwości związanych z podziałem majątku. Jak to zrobić? Sprawdź! Podpowiadamy, jak uporać się z dziedziczeniem - na przykładach z życia wziętych.

Niedawno zmarł mi ojciec. Rodzice byli rozwiedzeni, oboje zawarli nowe małżeństwa. Ojciec nie miał z drugą żoną wspólnych dzieci, ale wychowywał z nią jej nieletnie dzieci z poprzedniego związku. Jakie mam prawo do spadku po nim? Czy - jako jego jedyny potomek - dziedziczę cały majątek?

Według ustawy do spadku powołane są osoby z rodziny w następującej kolejności:

* dzieci zmarłego i jego małżonek - wszyscy z nich dziedziczą w częściach równych, ale z zastrzeżeniem, że część spadku, która przypada małżonkowi, nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku;
* w przypadku, gdy dziecko zmarłego nie dożyło chwili śmierci swojego rodzica - spadek przechodzi na jego własne dzieci, które też dziedziczą w częściach równych. I tak kolejno na następne pokolenia;
* w przypadku braku dzieci, wnuków, prawnuków itd. - do spadku ma prawo małżonek zmarłego i rodzice zmarłego;

UWAGA
W takiej sytuacji każdemu z rodziców należy się 1/4 całości spadku. Tutaj warto zaznaczyć, że jeżeli ojcostwo w stosunku do zmarłego nie zostało nigdy ustalone, to matka zmarłego zyskuje połowę spadku.

* jeżeli zmarły nie miał potomków ani małżonka - wtedy jego rodzice otrzymują cały spadek, dzielony po równo na każdego z nich;
* w przypadku, gdy jeden z rodziców zmarł - ta część majątku, która przypadałaby jemu, przechodzi na rodzeństwo zmarłego;

WAŻNE
W tej sytuacji rodzeństwo dziedziczy spadek w częściach równych.

* jeżeli ktoś z rodzeństwa spadkodawcy nie żyje - także ta część spadku, która by mu przysługiwała, przechodzi na jego zstępnych (dzieci, wnuki itd., czyli pokolenia pochodzące od tego samego przodka);
* w sytuacji, gdy nie żyje jedno z rodziców, nie ma także rodzeństwa i potomków tego rodzeństwa - to drugi żyjący rodzic wraz z małżonkiem zmarłego dzielą się jego majątkiem po połowie;

ZAPAMIĘTAJ
Należy pamiętać, że małżonek, który ma prawo do majątku wraz z rodzicami zmarłego, jego rodzeństwem i potomkami tego rodzeństwa, ma cały czas prawo do połowy majątku zmarłego partnera.

1. Cały spadek przypada małżonkowi zmarłego tylko w przypadku, gdy nie ma zstępnych (dzieci, wnuki itp.) spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i potomków tego rodzeństwa.

WAŻNE
Jeśli nikt z wyżej wymienionych osób nie żyje, uprawnionymi do spadku są dziadkowie zmarłego. Jeśli któreś z nich nie żyje, to prawo do majątku mają kolejne pokolenia pochodzące wprost od tego zmarłego dziadka.

2. Jeśli nie ma małżonka i wszystkich wymienionych powyżej krewnych, dopuszczeni do dziedziczenia są pasierbowie spadkodawcy.

UWAGA
Dzieje się tak tylko w przypadku, gdy żadne z rodziców tych pasierbów nie dożyło chwili śmierci spadkodawcy.

Zatem nawiązując do pytania Czytelnika: pasierbowie w tym przypadku nie dziedziczą z ustawy. A poza tym matka pasierbów zmarłego żyje i - jako małżonka - ma prawo do majątku zmarłego. W tej sytuacji trzeba się jednak dowiedzieć, czy spadkodawca nie przysposobił (adoptował) tych dzieci. Bo należy pamiętać, że przysposobione dziedziczą na równi z dziećmi naturalnymi.

3. Majątek, który nie doczekał się przejęcia z powodu braku spadkobierców, przechodzi w ręce gminy. Jako spadkobiercę typuje się zawsze tę gminę, która jest ostatnią jeśli chodzi o miejsce zamieszkania spadkodawcy. Jeśli nie da się ustalić takiej gminy albo spadkodawca mieszkał poza granicami kraju, majątek przejmuje Skarb Państwa.

4. Nie dziedziczy po zmarłym "były" małżonek - jeśli został orzeczony rozwód pary. Nie dziedziczy również małżonek, z którym spadkodawca pozostawał w separacji. Jeśli spadkodawca wystąpił za życia o rozwód lub separację z orzeczeniem o winie współmałżonka, to małżonek pozostający przy życiu nie ma prawa do majątku zmarłego.

UWAGA
Omówiony sposób dziedziczenia wynika z ustawy. Jeśli jednak zmarły pozostawił po sobie testament, to wiążące dla spadkobierców będą postanowienia w nim zawarte.

Mąż zmarł, zanim rozstrzygnięta została sprawa o separację między nami. Powodem wniesienia do sądu sprawy o separację było nieślubne dziecko mojego męża, poczęte już w trakcie trwania naszego małżeństwa. Czy mam prawo do majątku po nim?

Jeśli sprawę o separację wniosła pani, jako osoba poszkodowana, a sprawa nie została rozstrzygnięta - jako pełnoprawna małżonka ma pani prawo do majątku po zmarłym mężu. Jak wskazano wcześniej: jeśli mieli państwo dzieci pochodzące z małżeństwa, one także dziedziczą po ojcu. Co do nieślubnego dziecka - jeśli zostało uznane przez zmarłego (mogło być już nawet uznane jako dziecko poczęte, które nie przyszło jeszcze na świat), ma prawo do majątku swojego ojca.

ZAPAMIĘTAJ
Dziecko, które zostało już poczęte, jeszcze przed urodzeniem może być spadkobiercą - jeśli tylko urodzi się żywe.

Należy pamiętać, że matka tego dziecka może wystąpić do sądu o ustalenie ojcostwa. Robi to już przeciwko kuratorowi, którego ustanawia sąd opiekuńczy. Ale matka nie może wystąpić o ustalenie ojcostwa, jeśli dziecko skończy 18 lat.

Mój ojciec cały swój majątek miał zadłużony. Teraz, po jego śmierci, przypada mi w udziale wszystko, co zostawił. W jaki sposób mogę zrezygnować z przyjęcia zadłużonego majątku?

W tym przypadku można:

* przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi - co nasi nazwę przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza; albo
* spadek odrzucić.

1. Pierwszy sposób jest najlepszy w sytuacji, kiedy tak naprawdę nie wiemy, czy spadek przyniesie nam jakiekolwiek korzyści, czy tylko same straty wywołane długami spadkodawcy.
Tutaj po przyjęciu spadku nie odpowiadamy całym swoim majątkiem - tylko do ustalonej wysokości. Tę wysokość inwentarza na zlecenie sądu szacuje komornik.

2. Odrzucenie spadku sprawia, że nie dziedziczymy ani majątku, ani długów spadkodawcy.

UWAGA
Oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub o jego odrzuceniu należy złożyć w sądzie rejonowym lub przed notariuszem w ciągu sześciu miesięcy. Liczy się je od dnia dowiedzenia się przez spadkobiercę o prawie do danego spadku.

3. Jeżeli zabraknie takiego oświadczenia, będzie to oznaczało, że spadkobierca zdecydował się przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe. Takie przyjęcie nosi nazwę przyjęcia prostego.

WAŻNE
Oświadczenie nie może być odwołane.

4. Pamiętajmy, że wierzyciele - czyli osoby, którym spadkodawca zalegał na przykład z zapłaceniem należnych kwot, którzy czekają na zaspokojenie swoich wierzytelności - mogą żądać, żeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne. Mają na to sześć miesięcy od chwili dowiedzenia się o odrzuceniu spadku - aż do trzech lat od momentu odrzucenia spadku przez spadkobiercę.

DOBRA RADA
Nasza decyzja odnośnie sposobu przyjęcia spadku może mieć wpływ na narzucenie tego przyjęcia w taki sam sposób innym członkom rodziny. Dlatego zawsze warto skonsultować ją z bliskimi.

Oferty pracy z Twojego regionu

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska