Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Sprawdź, jakie są zasady dziedziczenia w rodzinie (cz. II)

Agnieszka I. Skowron
Jesteś starszą osobą i nie radzisz sobie z codziennymi obowiązkami? Możesz przepisać mieszkanie obcej osobie - w zamian za opiekę. Zawierasz wtedy umowę o dożywocie.
Jesteś starszą osobą i nie radzisz sobie z codziennymi obowiązkami? Możesz przepisać mieszkanie obcej osobie - w zamian za opiekę. Zawierasz wtedy umowę o dożywocie. DiGiTouch
Po śmierci najbliższych członków rodziny często mamy wiele wątpliwości związanych z podziałem majątku. Jak to zrobić? Sprawdź! Podpowiadamy, jak uporać się z dziedziczeniem - na przykładach z życia wziętych.

Dziadek przed śmiercią został zmanipulowany przez młodą kobietę, które zapisał testamentem cały swój majątek. My, jako rodzina, nie byliśmy w ogóle świadomi zaistniałej sytuacji. W jaki sposób możemy podważyć taki testament?

1. Można dochodzić nieważności testamentu. Testament jest nieważny w trzech wypadkach:

* jeżeli sporządzony został w stanie, który uniemożliwiał swobodną decyzję i wyrażenie woli - taką nieważność udowadnia się na przykład, gdy spadkodawca był alkoholikiem i na ogół nie był w stanie rozeznać swojego zachowania albo gdy cierpiał na jakąś chorobę uniemożliwiającą mu rozeznanie;
* jeśli powstał pod wpływem błędu - i tym samym zachodzi przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem tego błędu, to by nie sporządził testamentu o takiej treści;
* nieważny jest także testament sporządzony pod wpływem groźby.

Aby podważyć testament, należałoby udowodnić którąś z wymienionych przesłanek.

WAŻNE
Na wymienione przesłanki można powołać się w ciągu trzech lat od dowiedzenia się o nich. Ale nie później niż po 10-latach od śmierci spadkodawcy, czyli od momentu otwarcia spadku. Na przesłanki powołuje się jedynie osoba mająca w tym interes.

2. Poza tym sąd może uznać spadkobiercę za niegodnego nabycia spadku wtedy, gdy:

* dopuścił się wobec spadkodawcy umyślnego, ciężkiego przestępstwa;
* nakłonił go postępem lub groźbą do sporządzenia lub odwołania testamentu oraz gdy przeszkodził spadkodawcy w jego sporządzeniu/odwołaniu;
* umyślnie ukrył, zniszczył, podrobił albo przerobił testament (również, gdy świadomie skorzystał z testamentu, który został podrobiony lub przerobiony przez inną osobę).

ZAPAMIĘTAJ
Każdy, kto ma w tym interes, może dochodzić uznania spadkobiercy za niegodnego w przeciągu roku od momentu gdy dowiedział się o powyższych przyczynach. Nie może tego zrobić później niż przed upływem trzech lat od śmierci spadkodawcy.

Jeśli testament został sporządzony prawidłowo i nie doszło w trakcie jego sporządzania do żadnych nieprawidłowości, to rodzina może w opisywanym przypadku starać się od osoby uprawnionej do majątku zmarłego o zachowek - czyli o zapłatę określonej sumy pieniężnej.

WAŻNE
Należy pamiętać, że do zachowku nie mają prawa spadkobiercy, którzy zrzekli się dziedziczenia lub zostali wydziedziczeni. O zachowek można się starać w ciągu pięciu lat od ogłoszenia testamentu.

Zaraz po śmierci babci odkryliśmy istnienie jej dwóch testamentów, które przechowywały dwie inne osoby. Ich treść jest diametralnie różna. Nie ukrywam, że tylko jeden z nich jest korzystny dla naszej rodziny, w drugim zaś jesteśmy wykluczeni z dziedziczenia majątku. Który z testamentów jest ważniejszy? Albo jak udowodnić, że zapis dotyczący bliskiej rodziny babci jest właściwszy?

Żeby udowodnić, że zapis testamentu dotyczący bliskiej rodziny jest właściwszy, należy - na zasadach opisanych powyżej wskazać - że zapisobiercy (czyli osoby wyszczególnione w testamencie) są niegodne nabycia spadku albo że sam testament jest nieważny.

ZAPAMIĘTAJ
Samo odwołanie testamentu polega na tym, że spadkodawca sporządzi nowy testament, zniszczy poprzedni bądź dokonana zmian, w których odwoła poprzednie postanowienia.

A jeżeli babcia, czyli spadkodawca, sporządziła nowy testament i nie zaznaczyła w tym nowym, że poprzedni odwołuje, wtedy ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie da się pogodzić z postanowieniami nowego.

UWAGA
Testament sporządzony własnoręcznie powinien być podpisany i opatrzony datą. Jej brak nie powoduje nieważności dokumentu tylko w przypadku, gdy nie ma wątpliwości co do treści testamentu, zdolności spadkodawcy do sporządzenia go i do wzajemnego stosunku pomiędzy wieloma testamentami.

Nie mam rodziny i właściwie wszystko mi jedno, kto dostanie moje mieszkanie po mojej śmierci. Nie ukrywam, że coraz częściej potrzebuję opieki, choćby zrobienia mi raz na jakiś czas zakupów. Od sąsiadów słyszałam, że można przepisać mieszkanie obcej osobie - w zamian za opiekę. Mam już kogoś takiego na oku. Jak powinien wyglądać taki zapis?

Mowa tutaj o umowie o dożywocie.

1. Polega ona na tym, że właściciel danej nieruchomości ( w tym przypadku mieszkania) zobowiązuje się przenieść własność nieruchomości na określoną osobę (nazywaną nabywcą).

2. Nabywca, w zamian za tę nieruchomość, zobowiązuje się w umowie do zapewniania właścicielowi nieruchomości (nazywanemu zbywcą) dożywotniego utrzymania.

3. Jeżeli w umowie sami nie zawrzemy innych treści, to nabywca względem zbywcy zobowiązany jest do:

* przyjęcia właściciela nieruchomości jako domownika;
* dostarczenia mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, opału;
* zapewnienia mu odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w chorobie;
* wyprawienia mu własnym już kosztem pogrzebu, który odpowiada miejscowym zwyczajom.

WAŻNE
Wszystkie lub tylko niektóre postanowienia tej umowy można zamienić na dożywotnią rentę, która ma odpowiadać w swojej wysokości wyżej wymienionym obowiązkom nabywców nieruchomości.

4. Takiej zamiany dokonuje sąd na wniosek jednej ze stron. Umowę o dożywotnią rentę można otrzymać także w razie zbycia nieruchomości przez jej nabywcę.

UWAGA
Umowy takiej nie zrywa się samodzielnie. Jeśli chcemy ją zerwać, występujemy z powództwem do sądu. Sąd na przykład może rozwiązać umowę o dożywocie wtedy, gdy zbywca nieruchomości, czyli jej pierwotny właściciel, ją sprzedaje.
Co ważne: taką umowę dożywocia można zawrzeć z osobą bliską w stosunku do zbywcy nieruchomości, zamiast sporządzania testamentu obejmującego tę nieruchomość.

W PIGUŁCE

1. Testament może sporządzić i odwołać jedynie osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych.

2. Spadkodawca może w każdej chwili odwołać testament - zarówno w całości, jak i tylko w poszczególnych jego częściach.

3. Testamentów nie sporządzamy ani nie odwołujemy przez przedstawicieli.

4. Możemy wyróżnić następujące formy testamentów:

* holograficzne - sporządzony w całości pismem ręcznym, podpisany i opatrzony datą;
* notarialne - sporządzone w formie aktu notarialnego;
* alograficzne - ustne oświadczenie swojej ostatniej woli w obecności dwóch świadków wobec wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu bądź gminy, kierownika urzędu stanu cywilnego;
* oraz testamenty szczególne - w tym ustne, w przypadku obawy rychłej śmierci albo innej szczególnej okoliczności, która uniemożliwia sporządzenie zwykłego testamentu (spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę w obecności co najmniej trzech świadków); w przypadku testamentu ustnego - w trakcie podróży statkiem bądź samolotem - oświadczamy swoją ostatnią wolę dowódcy statku lub jego zastępcy (w obecności dwóch świadków).

5. W testamencie można podzielić poszczególne składniki majątku pomiędzy spadkobierców, na przykład jednemu z nich darować kolekcję wartościowych płyt lub kolekcję filatelistyczną, innemu sprzęt sportowy itp.

Oferty pracy z Twojego regionu

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska