Sukces zielonogórskich adwokatów przed trybunałem w Strasburgu. Zakwestionowano „sędziego dublera”

Sprawa, która toczy się od niemal dziesięciu lat, na pozór może wydawać się banalna. Firma Xero Flor to producent trawy w rolkach i zielonych dachów. Przedsiębiorstwo weszło na ścieżkę sądową, bowiem domagało się odszkodowania za teren zniszczony przez dziki z okolicznego nadleśnictwa.

– Sprawa toczyła się najpierw przed sądem okręgowym, później przed sądem Apelacyjnym w Poznaniu, przed Sądem Najwyższym, a na końcu nawet przed Trybunałem Konstytucyjnym. Gdy ten ostatni umorzył postępowanie, uznaliśmy, że sprawiedliwości musimy szukać w przed europejskim trybunałem w Strasburgu – tłumaczy adwokat Piotr Królik.

- Cała sprawa zajęła nam 10 lat. Byliśmy przekonani, że nasz klient ma rację, dlatego kontynuowaliśmy całe postępowanie. Nie zdawaliśmy sobie jednak sprawy, jak wielkie będzie miało to znaczenie – twierdzi Przemysław Piątek, adwokat.

I faktycznie, w piątek, 7 maja, Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Xero Flor przeciwko Polsce przyznał rację przedsiębiorstwu, zasądzając 3,4 tys. euro odszkodowania. Ale jednogłośnie uznał również, że doszło do naruszenia art. 6 par. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w zakresie prawa do rzetelnego procesu oraz naruszenia art. 6 par. 1 w zakresie prawa do sądu ustanowionego ustawą. Co istotne, zakwestionowano decyzję, którą podpisał sędzia Mariusz Muszyński, dotyczącą umorzenia postępowania przed polskim Trybunałem Konstytucyjnym.

Warto przypomnieć, że stanowisko zajmowane przez Muszyńskiego w TK, jest od początku kwestionowane ze względu na tryb, w jaki został powołany do Trybunału. Stało się to po wyborach w 2015 roku, kiedy to Prawo i Sprawiedliwość objęło rządy. Posłowie PiS unieważnili wtedy wybór trzech sędziów TK, jakiego dokonał wcześniejszy rząd Platformy i PSL. Prezydent Andrzej Duda nie odebrał od sędziów ślubowania, a później w ich miejsce powołano nowych członków Trybunału. Jednym z nich był właśnie Mariusz Muszyński. To właśnie z tego powodu bywa on nazywany tzw. „sędzią dublerem”.

Wideo: Izba Dyscyplinarna nie zgadza się na zatrzymanie Igora Tulei. "Wygraliśmy małą bitwę, wojna trwa"

- To przełomowy wyrok. Trybunał zwrócił szczególnie uwagę, że w postępowaniu przed polskim systemem sądowniczym brał udział sędzia Muszyńki. Zdaniem Trybunału nie gwarantowało to rzetelnego postępowania. Można się teraz spodziewać, że w kolejnych wyrokach europejskich trybunałów, ale także przed sądami krajowymi, ta kwestia będzie również podnoszona – tłumaczy Piotr Królik.

Podobnego zdania jest też Przemysław Piątek. – Ogłoszenie wyroku trochę nas zaskoczyło, na razie powoli się z nim zapoznajemy, bowiem liczy ponad sto stron. Jest jednak jasne, że dla Trybunału bardzo duży problem stanowiła decyzja TK. Uważam, że na ten wyrok będą się teraz powoływały krajowe i europejskie sądy. To precedensowa sprawa, na pewno będzie szeroko omawiana – przekonuje Piątek.

Zielonogórscy adwokaci zwracają jednak uwagę na jeszcze inny aspekt całej sprawy. – Niewątpliwe kontekst orzeczenia trybunału w Strasburgu będzie miał w Polsce wymiar polityczny. Ale musimy pamiętać o tym, że idąc do sądu powinniśmy mieć pewność co do tego czy osoba, która orzeka w naszej sprawie ma do tego pełne prawo. To podstawa władzy sądowniczej. Jeżeli tej pewności będzie brakować, to podważy to fundamenty całego państwa. Obywatele muszą wiedzieć, że wyroki zasądzane w Polsce są prawidłowe. Orzeczenie trybunału w Strasburgu niestety wskazuje, że tej pewności mieć nie możemy. Powinniśmy w końcu uporządkować i rozstrzygnąć tę kwestię – twierdzi Piątek.

Sprawę prowadzoną przez zielonogórskich adwokatów śledził m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Helsińska Fundacja Praw Człowieka.