Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szlakiem skarbów. Zobacz, co mamy największe, najstarsze, najgłębsze

Dariusz Chajewski
Dariusz Chajewski
Największy na świecie krasnal (tutaj z żoną i w maseczce) stoi w nowosolskim Parku Krasnala. Postać ma 5,4 m wysokości
Największy na świecie krasnal (tutaj z żoną i w maseczce) stoi w nowosolskim Parku Krasnala. Postać ma 5,4 m wysokości Urząd Miasta Nowa Sól
Mamy na koncie kilka rekordów Guinnessa, ale nie zawsze mogą one stanowić pożywkę dla turystów. Zatem zajmijmy się tymi, które można zobaczyć i... poczuć. W nogach. Przede wszystkim mamy największe w Polsce zalesienie, najbardziej zalesione powiat i gminę.

Natychmiast przychodzi stereotypowe „naj”, czyli najwyższy punkt. No, tutaj naszym sąsiadom z Dolnego Śląska nie zaimponujemy. Najwyższy szczyt województwa lubuskiego to Góra Żarska. Ma 226,9 metrów i leży kilka kilometrów od Żar. Niektórzy twierdzą, że najwyższy jest Bukowiec, niedaleko Łagowa. Czasem podaje się też, że jest to któreś ze wzniesień na Wzgórzach Dalkowskich. Ale mapy topograficzne rozwiewają te wątpliwości. Bukowiec ma na nich 225,4 m. Najwyższe wzniesienie Gór Dalkowskich ma co prawda 228,3 m, ale leży już w województwie dolnośląskim. Lubuska część tych wzgórz ma maksymalnie 223,6 m. Najniższy punkt województwa lubuskiego leży w dolinie Odry na pn.-zach. od Kostrzyna (8 m n.p.m.)

Rekordy na mokro

Przyjrzyjmy się naszym jeziorom. Największym lubuskim jeziorem jest oczywiście Jezioro Sławskie, zwane także śląskim morzem. Trudno precyzyjnie określić jednak jego powierzchnię. Jedno jest pewne - zmniejsza się. Przez wieki miało powierzchnię około 1.000 ha. W latach 60. minionego stulecia było 817 ha, ostatnie pomiary Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej mówią o 830. Jakby tego było mało, geodeci upierają się przy powierzchni 860 ha. Ta ostatnia rozbieżność wynika z innej metody pomiaru - dla geodetów najważniejsza jest linia brzegowa, meteorolodzy i geografowie zaczynają pomiar od środka jeziora.

W sumie wszystkie lubuskie jeziora mają 13,4 tys. hektarów powierzchni. Z kolei najgłębszym lubuskim jeziorem jest Ciecz, bardziej znane pod nazwą Trześniowskiego. Akwen leży tuż obok Łagowa na dnie bardzo głębokiej i wąskiej rynny polodowcowej.

Średnia głębokość to tutaj 19,3 m., ale maksymalnie Ciecz sięga nawet 58,8 metrów w głąb ziemi. Jest tym samym zaliczane do najgłębszych jezior w Polsce.
50.000.000 m sześc. - takie zasoby wody mieści jezioro Osiek. To z kolei akwen o największych zasobach wody. Jest znacznie głębsze od Sławskiego, które zawiera „tylko” 43 mln m sześc.

Najstarsze organy

W kościele pw. Matki Bożej Królowej Polski w Świdnicy znajdują się najstarsze w województwie organy. Zostały wykonane przez Samuela Gottloba Meinerta z Wlenia, który na potrzeby parafii ewangelickiej postawił organy z jednym manuałem i pedałem.

W kontrakcie Meinert zobowiązał się do stworzenia instrumentu trwałego i wytrzymałego.

I jak widać, udało mu się. Cechą charakterystyczną jest odwrócona kolorystyka klawiszy. Te półtonowe są białe, pierwotnie wykonane z kości słoniowej, obecnie wołowej. Natomiast klawisze duże wykonano z drewna hebanowego.

Największy serwis

Serwis łabędzi był przeznaczony dla stu osób i składał się z 2.200 naczyń. Przechowywany był w pałacu w Brodach Żarskich. Jego wykonanie zajęło mistrzowi Johannowi Kaendlerowi ponad 5 lat. Głównym elementem dekoracyjnym były łabędzie, których reliefy lub plastyczne figury zdobiły każ- de naczynie, stąd nazwa „łabędzi serwis”.

Hrabia Brühl wyraził w testamencie życzenie, by porcelanowe dzieło sztuki było dziedziczone przez kolejnych spadkobierców w całości. Długie lata serwis służył właścicielom majątku w Brodach.

W czasie II wojny światowej, a zwłaszcza po wkroczeniu Armii Czerwonej uległ częściowo zniszczeniu, część zaś została rozszabrowana. Krąży też legenda, że pewne elementy serwisu Brühlowie zdążyli wywieźć i zatopić w Jeziorze Brodzkim. Dziś pojedyncze naczynia zdobione motywem łabędzia można obejrzeć m.in. w muzeach w Poznaniu, Krakowie, Gdańsku, Dreźnie.

Najstarszy budynek

Najstarszym budynkiem jest prawdopodobnie kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w Starym Żaganiu. Powstał w XII wieku .
Kościół zbudowano w czasie, gdy powstawała osada. Prezbiterium nakryte jest piętnastowiecznym sklepieniem krzyżowym, zaś nawę nakrywa strop deskowy. Sam kościół jest otoczony XVI-wiecznym murem. Podczas prac remontowych w 1990 odsłonięto kamienne lica elewacji.
O uchodzącym za najstarszą drewnianą świątynię w Polsce kościele w Kosieczynie pisaliśmy niedawno.

Zatem teraz wyruszamy do skansenu w zielonogórskiej Ochli. Tutaj zobaczymy najstarszy (datowany) drewniany budynek mieszkalny w Polsce - zbudowaną w 1675 roku chałupę z Potrzebowa.

W jej starszej części, charakteryzującej się konstrukcją zrębową, na centralnej belce stropowej widnieje znak ciesielski i historyczna data. w Polsce pałacowym parku

Najstarszy dworzec

Czy dworzec w Lubsku jest najstarszy w Lubuskiem? I tak, i nie. Pierwszy dworzec został zbudowany w 1846. Jednak ten, który znamy pochodzi z roku 1930. Stary został wtopiony w nową bryłę. Historię ma wspaniałą i to nie tylko dlatego, że kilkakrotnie przejeżdżał tędy z pompą Hitler.

Podczas I wojny światowej z linii tej korzystała wojenna wersja Orient Expressu - tzw. Balkanzug. Stacją węzłową Lubsko stało się w październiku 1897 r. po uruchomieniu odgałęzienia przez Tuplice i Łęknicę do Weißwasser.

W maju 1914 r. uroczyście otwarto linię Lubsko - Krosno Odrzańskie. Po II wojnie światowej Lubsko wraz z przedzielonym granicą układem linii głównych skierowanych na Berlin straciło swoje znaczenie. Przewozy stopniowo ograniczano, aż wreszcie w 1994 r. stację zamknięto.

Najwięcej srok

Jak swego czasu zauważył prof. Leszek Jerzak, przyrodnik z Uniwersytetu Zielonogórskiego, na jeden kilometr kwadratowy części miasta przypada 30 par. To wynik jest niespotykany na skalę kraju, ale i Europy. O tym, że ptaki te upodobały sobie miasto nad Odrą (bo od 1 stycznia br. Zielona Góra leży już nad rzeką) pisały gazety w latach 20. XX-wieku.

Dlaczego sroki tak bardzo lubią Winny Gród? Okazuje się, że z powodu ukształtowania terenu i wielu wysokich drzew. Jednak ten ptasi rekord nie wszystkim się podoba, bo sroka to szkodnik

Co zatem można zrobić? Świadomie tak planować zieleń wmieście, by wprowadzić więcej roślin karłowatych, krzewów. Być może takie właśnie się pojawią, bo powstał szeroki zespół naukowców i fachowców od zieleni, który ma opracować koncepcję zagospodarowania terenów zielonych.

Największy... kamień

Kamień ma w obwodzie ponad 22 metry. Inne wymiary: 7,90 m długości, maksymalna szerokość 3,9 m; wysokość 1,2 m. W obwodzie podobno ma ponad 20 m. Na swojej powierzchni ma liczne ślady wierceń i prób rozłupywania. To miejscowy PGR próbował pozbyć się przeszkody. Znaleźć go nie jest łatwo. Znajduje się na terenie pola uprawnego, na południowym stoku, po północnej stronie drogi prowadzącej z Bobrówka do Machar.

Historyczna nazwa kamienia to Breiter Stein (szeroki kamień) jest niemal identyczna z niemiecką nazwą (Breitenstein) pobliskiego Bobrówka. Dziś mieszkańcy okolicy nazywają go Leżącym Słoniem.

Rzeczywiście z pewnej odległości wygląda jak leżące wielkie zwierze. Geolodzy mówią o bryle gnejsu plagioklazowo-biotytowego. Z kolei archeolodzy podkreślają, że stanowił on już przed wiekami miejsce kultu...

Największy... Jezus

I wreszcie całkiem świeży rekord ze Świebodzina. To oczywiście najwyższa rzeźba przedstawiająca Jezusa Chrystusa na świecie, wzniesiona w 2010 według projektu Mirosława Pateckiego.

Całkowita wysokość pomnika wynosi 36 m, z czego 33 m przypada na figurę, a 3 m na wieńczącą pomnik pozłacaną koronę. Pomnik wzniesiony został na liczącym 16,5 m wysokości kopcu

Masa konstrukcji szacowana jest na ponad 440 ton. Koszt całej budowy szacuje się na ok. 6 milionów złotych, które zostały pokryte z dobrowolnych datków parafian, Polonii amerykańskiej.

Poznaj tajemnice ukrytych skarbów

Tutaj stoczono krwawe bitwy

W poszukiwaniu zadumy i świątości

Tak powstawał pomnik Chrystusa Króla

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak globalne ocieplenie zmienia wakacyjne trendy?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska