ARCHIWALNE ZDJECIA I POCZTOWKI

Obecne osiedle Centrum w Międzyrzeczu wygląda obecnie zupełnie inaczej, niż pół wieku temu. Kręte uliczki i stojące przy nich budynki zastąpiło blokowisko. Do historii przeszły m.in. ulica Strzelecka, tzw. świński rynek oraz kuźnie Antoniego Trudzińskiego i Rafała Toczyńskiego, którzy kuli w nich konie i naprawiali sprzęt rolniczy. W latach 70. minionego wieku wiele kamieniczek i budynków gospodarczych wyburzono, po czym wybudowano w ich miejscu bloki z wielkiej płyty. Nieistniejące już zabudowania możemy zobaczyć m.in. na archiwalnych zdjęciach zrobionych kilkadziesiąt lat temu przez międzyrzeckiego regionalistę Ryszarda Patorskiego. Na dwóch z nich - autorstwa S. Leszczyńskiego - zobaczymy dawną ul. Sikorskiego, czyli obecną 30 Stycznia. Ciekawostką jest siedziba dawnej kampanii sukienniczej przy obecnej ul. Konstytucji 3 Maja, w której znajdowało się pierwsze muzeum miejskie Heimatmuseum. W latach 70. budynek został wyburzony i potem wybudowano tam kotłownię, która obecnie jest już wyłączona z eksploatacji.

Kościoły z Międzyrzecza i pobliskich wsi przetrwały wojenną zawieruchę. Z sakralnej mapy gminy zniknęła tylko świątynia w Bukowcu, która spłonęła w 1978 r.

Przez ćwierć wieku przy obecnej ul. 30 Stycznia w Międzyrzeczu stał pomnik cesarza Wilhelma. Do Międzyrzecza trafił po pierwszej wojnie z Bydgoszczy. Został wyburzony po drugiej wojnie światowej.

Od 1945 r. z pejzażu Międzyrzecza zniknęło wiele budowli - m.in. dawne gimnazjum, loża masońska, starostwo, czy Wieża Bismarcka. Proponujemy Czytelnikom spacer wśród zabytków, które zachowały się tylko na archiwalnych pocztówkach i w pamięci byłych mieszkańców.

Siedziba Liceum Ogólnokształcącego i Szkoły Podstawowej nr 1 jest jedną z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych budowli w Międzyrzeczu. Nie wszyscy wiedzą, że gmach wybudowano w 1914 r. jako Volksschule, czyli Szkołę Ludową. Po wybuchu pierwszej wojny światowej, został jednak zamieniony na lazaret wojskowy i koszary. Dopiero po zakończeniu wojny przywrócono mu pierwotną funkcję.

W obecnym Urzędzie Skarbowym przed drugą wojną światową mieściła się jedna z najbardziej znanych międzyrzeckich restauracji. Napis na fasadzie "Cafe Reichert" przyciągał mieszkańców na kawę i ciasta, ale także na posiłki i koncerty.

W ciągu ostatnich 70 lat z pejzażu Międzyrzecza zniknęło wiele budowli. Dziś proponujemy Czytelnikom spacer wśród zabytków, które zachowały się tylko na archiwalnych pocztówkach i w pamięci byłych mieszkańców.

W obecnym Urzędzie Skarbowym przed drugą wojną światową mieściła się jedna z najbardziej znanych międzyrzeckich restauracji.

Kirchstrasse (jęz. pol. Kościelna) to dawna, przedwojenna nazwa odcinka obecnej ulicy Świerczewskiego - od ul. Konstytucji 3 Maja do jej skrzyżowania z ul. Młyńską i 30 Stycznia w Międzyrzeczu.

Ulica Młyńska zawdzięcza nazwę dawnemu młynowi na Paklicy, którego reliktem jest obecnie mała elektrownia wodna. Była i jest nadal najważniejszą oraz najbardziej ruchliwą ulicą Międzyrzecza.

Razem z regionalistą Ryszardem Patorskim przeglądamy przedwojenne pocztówki Międzyrzecza. Miasto nazywało się wtedy Meseritz. Zgodnie przyznajemy, że obecnie wygląda zupełnie inaczej, niż blisko sto lat temu. - Wtedy było po prostu ładniejsze. Zabudowa była bardziej harmonijna, kamienice urzekały zdobieniami i architektonicznymi detalami. Niestety wojna zupełnie to zmieniła. Zniszczono wiele zabytków, które były wizytówkami przygranicznego wówczas miasta - opowiada Ryszard Patorski. Jakie budynki i pomniki zostały zniszczone podczas drugiej wojny i już po jej zakończeniu? Więcej na ten temat w środę 27 sierpnia w "Gazecie Lubuskiej". Wszystkie informacje o Winobraniu 2014: Winobranie 2014 - program, koncerty, zdjęcia, wideo

Przed drugą wojną światową ówczesny folwark w Winnicy należał do dóbr zamkowych. Z zamkiem łączył go drewniany most. Niemcy nazywali go schlossbrucke, czyli Most Zamkowy. Przewożono nim m.in. płody rolne, zboże i beczki z piwem. Został wyburzony po drugiej wojnie światowej, jego reliktem są zachowane jeszcze resztki przyczółków po obu stronach rzeki. Po wojnie wybudowano mostek nieco dalej na zachód od tego miejsca - na wysokości os. Kasztelańskiego. Winnica i zamek przez kilkaset lat były niezależne od władz miejskich Międzyrzecza. Do miasta zostały przyłączone dopiero w latach 20.minionego wieku.

Międzyrzecką pocztę wybudowano na przełomie XIX i XX w\. w charakterystycznym dla tamtego okresu stylu neogotyckim. To były czasy burzliwego rozwoju miasta. Niedaleko poczty powstał m.in. nowy budynek starostwa i kasy powiatowej. Oba gmachy znajdowały się przy tej samej ulicy, która wtedy nazywała się Kirchstrasse, czyli kościelna. Nazwę zawdzięczała najstarszej świątyni w Międzyrzeczu - kościołowi pw. Św. Jana Chrzciciela z XV w. Ściany poczty wyłożono charakterystyczną, klinkierową cegłą, zaś jej główne wejście zdobi portal. Obecnie ma nieco inny kształt, niż ponad sto lat temu. Pod koniec stycznia 1945 r. Niemcy przed wycofaniem się z miasta podpali znajdującą się w tym budynku centralę telefoniczną. Potem wprawdzie pocztę odbudowano, ale już bez charakterystycznej wieżyczki nad jej prawym skrzydłem.

Sercem przedwojennego Międzyrzecza były liczne restauracje, kawiarnie i piwiarnie. Mieszkańcy komentowali w nich bieżące wydarzenia polityczne, plotkowali i bawili się do białego rana. Mieli spory wybór, gdyż kulinarnymi specjałami i napitkami kusiły ich m.in. lokale w kilku ówczesnych hotelach - np. w Dworcowym przy stacji kolejowej i w Spelhagen w centrum miasta. Z wyśmienitej kawy i wypieków słynęła kawiarnia i cukiernia Cafe Bahlow w kamienicy przy rynku, wyburzonej po drugiej wojnie światowej. O klientów rywalizowała z sąsiadującą z nią Cafe Reichert, która znajdowała się w budynku zajmowanym obecnie przez Urząd Skarbowy). Latem mieszkańcy chętnie spotykali się w lokalu w Kaisergarten, czyli w Ogrodach Cesarskich. Ustaloną renomę miała wtedy restauracja w Domu Strzeleckim (Schutzenhaus) na dawnym Przedmieściu Brójeckim. Własną kantynę mieli też żołnierze ze stacjonującego w mieście 122. pułku obrony granicznej.

W obecnym Urzędzie Skarbowym przed drugą wojną światową mieściła się jedna z najbardziej znanych międzyrzeckich restauracji. Napis na fasadzie "Cafe Reichert" przyciągał mieszkańców na kawę i ciasta, ale także na posiłki i koncerty. Otwarto ją równo 147 lat temu - 1 listopada 1866 r., choć obecna kamienica jest o ponad pół wieku młodsza. Dawna restauracja jest najbardziej okazałą kamienicą przy międzyrzeckim rynku. Znajduje się w jego południowej pierzei. Jak podaje znawca historii Ziemi Międzyrzeckiej dr Marceli Tureczek w wydanej w ub.r. książce "Zabytki w krajobrazie kulturowym Międzyrzecza i okolic", lokal otwarto już 1 listopada 1866 r. W nocy z 3 na 4 grudnia 1921 r. budynek spłonął, po czym został odbudowany w latach 1924-25. Międzyrzecki regionalista Stefan Cyraniak wspomina, że po zakończeniu drugiej wojny światowej w dawnej "Cafe Reichert" nadal znajdowała się restauracja. Potem budynek stał się siedzibą komitetu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a następnie został przejęty przez Urząd Skarbowy w Międzyrzeczu. Mimo kilkukrotnych remontów, częściowo zachował swój dawny wystrój i układ architektoniczny, dzięki czemu obecna sala operacyjna skarbówki wciąż wygląda prawie tak samo, jak znajdująca się tam dawniej sala koncertowa. Dowodem jest pocztówka z lat 30. minionego wieku.

Fragment obecnej ul. Poznańskiej w Międzyrzeczu nazywał się dawniej Obrzycka, czyli Obrawalder Strasse. Nic w tym dziwnego, gdyż prowadził do Obrzyc, które sto lat temu były odrębną miejscowością.

Chłodna jest jedną z najstarszych ulic Międzyrzecza. Przed zaborami nazywała się Tylna, co - zdaniem miejscowego znawcy historii Ryszarda Patorskiego - świadczy o jej drugorzędnym znaczeniu.

Obecną ul. Sportową w Międzyrzeczu przed wojną tworzyły dwie odrębne uliczki - Minke Strasse z początku XX w. i nieco młodsza od niej Hindenburg Strasse, która miała biec aż do Obry i planowanego przez Niemców mostu drogowego.

Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela jest najstarszym zabytkiem sakralnym w Międzyrzeczu i jednym z najstarszych na lubusko-wielkopolskim pograniczu. Wybudowany został w 1479 r., zaledwie pięć lat po zniszczeniu miasta przez siejące grozę w ówczesnej Europie węgierskie oddziały Fekete Sereg - Czarne Szeregi. W 1520 r. został uszkodzony przez brandenburskich najemników, którzy spiesząc na pomoc Krzyżakom zdobyli zamek i obrócili Międzyrzecz w przysłowiową perzynę. W połowie XVI w, kościół przejęli ewangelicy. Został odzyskany przez katolików w 1604 r. m.in. dzięki wsparciu ówczesnego starosty Jana Zamoyskiego. Reliktem tych czasów są bezcenne freski z 1545 r., odkryte przed kilkoma laty w prezbiterium. Ich ratowanie trwa już cztery lata. W przyszłym roku ruszy tam kolejny remont, gdyż obecny proboszcz ks. kan. Marek Walczak wywalczył prawie 105 tys. zł unijnej dotacji na konserwacje zabytkowych okien.

Zobaczcie jakie przepiękne zdjęcia! Tak wyglądał kiedyś Międzyrzecz. Poznajecie miejsca?

Garncarska jest jedną z najstarszych ulic Międzyrzecza. Jej centralnym punktem było i jest nadal targowisko.

Krzywa była jedną z najkrótszych ulic w Międzyrzeczu. Łączyła ul. Spokojną i Różaną