Tajemnicze i niezwykłe miejsca w naszych lasach: Parki krajobrazowe

Danuta Szewczyk, dyrektorka lubuskiego zespołu parków krajobrazowych, twierdzi, że najchętniej z całego naszego regionu utworzyłaby jeden wielki park krajobrazowy. Czego często nie doceniamy, ale żyjemy w naprawdę pięknej okolicy.
- W przeciwieństwie do parków narodowych i rezerwatów w parkach krajobrazowych skupiamy się na ochronie zarówno elementów przyrodniczych, jak i kulturowych - tłumaczy Szewczyk. - Dla każdego z nich wojewoda wydaje rozporządzenie, które określa sposób ochrony okolicy.
Osiem parków krajobrazowych to sporo. Tak naprawdę pod lubuskim zarządem jest ich siedem, gdyż na naszym terenie znajduje się tylko niewielki fragment Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Zmiany szykują się także dla Łuku Mużakowa, który otrzyma miano parku krajobrazowego (geoparku).

Barlinecko-Gorzowski

Stanowi najokazalszy fragment dużego kompleksu leśnego o charakterze puszczańskim - Puszczy Barlineckiej. Utworzono go ze względu na bogactwo przyrody ożywionej oraz urokliwe krajobrazy. Tereny parku rozciągają się na równinie sandrowej, usypanej przez wody odpływające z topniejącego lodowca. Powierzchnia poprzecinana jest ciągami rynnowymi i zagłębieniami. Jeziora mają powiązania z rzekami, tworząc malownicze ciągi jezior przepływowych. Łączy je Santoczna, Przyłężek, Pełcz i inne cieki. Rzeki te, swoją naturalnością i czystością wód nadają swoistego, urokliwego piękna obszarowi Barlinecko - Gorzowskiego Parku Krajobrazowego.

Gryżyński

Utworzony w 1996 r. Gryżyński Park Krajobrazowy ma powierzchnię 2.755 ha i jest najmniejszym spośród lubuskich parków krajobrazowych. Tutaj ograniczono się do ochrony Rynny Gryżynskiej, głębokiego obniżenia terenu o przebiegu południkowym z płynącą przy jego zachodniej krawędzi malowniczą rzeczką Gryżynką wpadającą do Odry. Na południe od jeziora Jatnik park obejmuje także obszar Pradoliny Odry. Bardzo urozmaicona, polodowcowa rzeźba terenu wyróżnia się wśród otaczających park rozległych równin sandrowych. Głębokie wąwozy o stromych zboczach i sączące się z nich źródła, liczne formy rzeźby polodowcowej jak kemy, ozy, wały, wytopiska decydują o jego unikalności.

Krzesiński

Krzesiński Park Krajobrazowy został utworzony w 1998 roku. Powierzchnia Parku wynosi 8 546 ha. Charakterystyczną cechą parku jest duży udział często zalewanych łąk i pastwisk położonych w dolinie Odry. Przedmiotem ochrony parku są walory przyrodnicze i krajobrazowe pradoliny Odry i doliny Nysy Łużyckiej, których wody na odcinku 35 km wchodzą w skład obszaru Parku. Park charakteryzuje się niezwykle zróżnicowanym i atrakcyjnym krajobrazem. W zagłębieniach polodowcowych znajdują się małe jeziorka i torfowiska oraz tereny zalewowe i podmokłe stanowiące siedliska ptactwa wodno-błotnego. Na polderze Krzesin - Bytomiec, gdzie w okresie wiosennych przelotów można obserwować stada ptaków liczące po kilkaset osobników.

Łagowski

Najciekawsze elementy przyrodnicze Łagowskiego Parku Krajobrazowego to malownicza rynna jezior Łagowskiego i Trześniowskiego o długości 15 km oraz duży kompleks lasów bukowych porastających kulminację moreny czołowej.
Krajobraz ten kształtował się kilkanaście tysięcy lat temu, kiedy w tym miejscu zatrzymało się czoło ogromnej masy północnego lądolodu. Powstało wielkie bogactwo form ukształtowania powierzchni od wysokich morenowych wzgórz, wzniesionych przed czołem lodowca, po drobne kamienie przywleczone z wielką masą materiału skalnego. Olbrzymia praca lodowca przed tysiącami lat sprawiła, że w centrum nizin znajdujemy dziś krajobraz prawdziwie podgórski.

Pszczewski

Pszczewski Park Krajobrazowy powstał w 1986 r. w kilku okolicznych gminach. Jego powierzchnia wraz z otuliną wynosi 45 tys. ha. Składa się z dwóch oddzielnych kompleksów. Większy obejmuje dużą rynnę glacjalną z największymi jeziorami parku oraz dolinę Obry. W jego południowej części rozciąga się strefa dolinna związana z Obrą. W rezerwacie przyrody "Rybojady" chroni się ekosystem torfowiska przejściowego, z występującą m.in. w runie rosiczką, modrzewnicą i żurawiną. W rezerwacie "Jezioro Wielkie" chronione są miejsca pobytu i gniazdowania ptaków, których stwierdzono aż 140 gatunków. Najbardziej liczne to kaczki, gęsi, kormorany, perkozy i czaple. Na obrzeżach rezerwatu gnieżdżą się ptaki drapieżne: bielik, kania, kobuz, trzmielojad.

Łuk Mużakowa

Łuk Mużakowa - największa na świecie morena czołowa, jedyna widoczna gołym okiem z kosmosu. To szczególny twór geologiczny powstały podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Ma kształt olbrzymiej podkowy, długości 40 km i szerokości od 3 do 5 km. Jego krańce opierają się o polskie Tuplice i niemieckie Klein-Kölzig. Odległość krańcowych punktów ramion łuku wynosi 20 km. Środek łuku przecięty jest korytem Nysy Łużyckiej. Ponad stumetrowe różnice wysokości ukształtowały malownicze wąwozy, wzgórza, doliny, tarasy i przełomy rzek Nysy Łużyckiej, Skrody, Lanki i Chwaliszówki. Mało znany jest fakt, że na Łuku znajduje się największe w Polsce pojezierze antropogeniczne - 110 jezior powstałych w wyniku działalności człowieka.

Ujście Warty

W centrum parku znajduje się fragment Kostrzyńskiego Zbiornika Retencyjnego, którego większa część weszła w skład Parku Narodowego "Ujście Warty". Jego krajobraz to rozległe i podmokłe łąki i pastwiska. Przecinająca je sieć rzek i kanałów jest pozostałością rozbudowanej niegdyś sieci hydrograficznej rzeki Warty. Ochroną objęte zostały tereny podmokłe w dolinach dużych rzek, mających istotne znaczenie dla rozrodu i bytowania ptactwa wodnego i błotnego. W świecie roślin i zwierząt stwierdza się istnienie 30 gatunków ssaków i ponad 390 gatunków roślin naczyniowych w blisko 50 zespołach roślinnych. W granicach parku jest wiele rozproszonych, lecz wartych zwiedzenia zabytków architektury i obiektów o historycznym znaczeniu.

Przemęcki

Przemęcki Park Krajobrazowy obejmuje najbardziej malownicze tereny Pojezierza Leszczyńskiego. W granicach naszego województwa znajduje się mniejsza jego część. Utworzony został by chronić urozmaicony krajobraz polodowcowy. Dla turystów chcących dokładniej zwiedzić park wyznaczono szereg interesujących szlaków pieszych. Niektóre z nich mogą służyć także rowerzystom. Przez wiele połączonych jezior wiodą szlaki dla kajakarzy. Największą popularnością cieszy się Szlak Konwaliowy mający 41 km długości. Lasy to w większości bory mieszane z przewagą sosny. W pobliżu Jezior Trzebidzkich (Wielkiego i Małego) rosną również lasy olchowe, bukowe, brzozowe i świerkowe, a w leśnictwach Mścigniew i Krzyżowiec - stare dąbrowy.