Tak świętujemy Wielkanoc 2021. Jednym słowem - co kraj, to wielkanocny obyczaj

Włosi często powtarzają, że Boże Narodzenie spędza się z rodziną, a Wielkanoc, z kim się chce (Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi). Dlatego też wielu z nich wyjeżdża w świąteczny poniedziałek na wycieczki podobne do polskich majówek. Nie zmienia to faktu, że możliwość obchodzenia Świąt Zmartwychwstania Pańskiego w Wiecznym Mieście to dla chrześcijan niesamowite przeżycie.

W Wielką Sobotę nie chodzi się we Włoszech ze święconką. Ten dzień można wykorzystać na zwiedzanie mniej popularnych kościołów, które są trudno dostępne na co dzień.

W Wielką Niedzielę wierni z całego świata gromadzą się na Placu Św. Piotra, by razem z Ojcem Świętym zaśpiewać radosne Alleluja. Tego dnia w normalnych czasach warto też zajrzeć do Florencji. Każdego roku w tym mieście odbywa się parada, która upamiętnia wydarzenia z XI wieku. Największą atrakcją parady jest wybuch wozu wypełnionego fajerwerkami. Tradycja wysadzania wozu sięga 1099 roku, kiedy to florencki szlachcic Pazzino de Pazzi wspiął się z flagą na mury Jerozolimy i obwieścił wygraną nad niewiernymi. W nagrodę otrzymał kamień z Grobu Pańskiego, który podarował miastu. W pochodzie wielkanocnym uczestniczą mieszkańcy, muzycy, żołnierze i notable ubrani w stroje z XV wieku, a towarzyszy im rytm bębnów.

Kto w Wielkanocny Poniedziałek nie wyjeżdża za miasto, udaje się do parku na piknik, gdzie delektuje się włoskimi specjałami. Warto zaznaczyć, że Włoszech Wielkanoc to poza wielkim duchowym przeżywaniem też uczta smaków. W okolicach Neapolu i na południu Italii można skosztować pastiera i casatiello. Pod pierwszą tajemniczą nazwą kryje się ciasto z z ricotty, kandyzowanych owoców i kwiatów drzewka pomarańczowego. Z kolei casatiello jest słonym plackiem z mąki, drożdży, smalcu, zapieczonych w całości jajek, salami i sera pecorino.

Jednak co roku najsłynniejsza na świecie Droga Krzyżowa odbywa się w Izraelu szlakiem męki Chrystusa. Via Dolorosa, czyli ostatnia droga Chrystusa na Golgotę, przebiega przez miasto ze wschodu na zachód, od Bramy Św. Szczepana przez dzielnicę muzułmańską aż do Bazyliki Grobu Pańskiego w dzielnicy łacińskiej.

W czasach sprzed pandemii koronawirusa zawsze towarzyszyła jej jedyna w swoim rodzaju atmosfera. To w tłumie turystów i miejscowych, pomiędzy straganami, w epicentrum językowej i narodowościowej mozaiki, tysiące wiernych przeżywało ostatnie godziny życia Jezusa.

W Hiszpanii w bardzo uroczysty sposób obchodzi się Wielki Tydzień. Co roku w stolicy Katalonii odbywają się procesje podczas których można usłyszeć seatas, czyli pieśni religijne wywodzące się ze stylu flamenco. - Zwyczajem, który co roku przyciąga prawdziwe rzesze turystów, jest taniec śmierci w Verges. W Wielki Czwartek na ulicy pojawia się parada pięciu szkieletów tańczących w rytm bębnów. Taniec śmierci, będący teatralnym przedstawieniem, ma przypominać o kruchości życia - mówią w serwie Skyscanner.

Większość Francuzów nie przywiązuje dużej wagi do religijnego wymiaru Wielkanocy, ale ze względu na dzieci kultywują tradycję une chasse aux oeufs, czyli szukania czekoladowych jaj. W Wielką Niedzielę przed obiadem najmłodsi próbują znaleźć jak najwięcej smakołyków. Czekoladowe są nie tylko jaja, ale też zające i barany i... rybki. W Wielką Niedzielę spożywa się un gigot d'agneau, czyli udziec jagnięcy.

Spacerując po Paryżu w sklepowych witrynach także widać smakowite figurki, a restauracje kuszą specjalnym menu. Warto udać się za miasto, bo na prowincji można zobaczyć drzewa ozdobione kolorowymi wstążkami i jajkami.

Nasi zachodni sąsiedzi zaczynają świętowanie w Wielki Piątek, a kończą w poniedziałek z tą różnicą, że u nich nikt nie polewa nikogo wodą. W piątek po nabożeństwie wierni zostają w kościołach, by wspólnie z księdzem spożyć symboliczny posiłek agape, mający przypominać o pierwszych wspólnych kolacjach chrześcijan. Natomiast w Wielką Sobotę przed kościołami są rozpalane ogniska, a poświęcony płomień przenosi się do kościoła, by rozpalić świecę paschalną. Od niej każdy zapala małą świeczkę i niesie ogień do domu. Zwyczaj rozpalania ogniska pochodzi jeszcze z czasów pogańskich. Wówczas tak żegnano zimę i witano wiosnę.

W Niemczech nie ma tradycji święcenia pokarmów. Jest za to zając, który w niedzielę, tuż po wschodzie słońca, wybiega do ogrodów i tam w uplecionych z trawy gwiazdkach zostawia jajka czekoladowe i tekturowe. W tych drugich są drobne upominki. Elementem tradycji jest również dekorowanie wielkanocnych drzewek przed domami kolorowymi jajkami.

Brytyjczycy Wielkanoc obchodzili już w czasach przedchrześcijańskich czcząc anglosaską boginię wiosny Eostrę, odpowiedzialną na płodność i szczęście. Stąd też pochodzi angielska nazwa tego święta - Easter - podczas którego witana jest nowa pora roku i żegnana zima. Symbolem Wielkanocy na Wyspach jest zając, który przynosi dzieciom drobne upominki. Najczęściej są to czekoladowe jaja. Związane są z nimi także tradycyjne zabawy takie jak egg hunting, czyli poszukiwanie słodkich jajek, które wcześniej zostały skrzętnie ukryte przez rodziców w ogrodowych krzewach, kwiatach, a nawet drzewach.

Najważniejszym dniem Świąt jest Wielki Piątek, kiedy wszyscy wierni kościoła protestanckiego biorą udział w mszy świętej. Zwyczaj nakazuje, by w dniu śmierci Jezusa głowa kraju - obecnie Elżbieta II - obmyła stopy poddanym oraz rozdała im symboliczne monety.

Daniem, którego nie może zabraknąć na świątecznym stole, jest Hot Cross Buns, czyli drożdżówka z marmoladą w środku, na której znajduje się czerwony lukrowany krzyż. Smakołyk ten ma przypominać o ofierze złożonej przez Chrystusa.
Są też miejsca takie jak Preston, gdzie organizowane są konkursy na turlanie jaj. Wygrywa to, które potoczy się najdalej.

U naszych północnych sąsiadów tradycje religijne mieszają się z folklorem. Przed Wielkanocą na targowiskach w Szwecji można kupić gałązki brzozy przyozdobione kolorowymi piórkami. Szwedzi nabywają je, by "bić" swoich bliskich w Wielki Piątek. Ma to być pamiątką po biczowaniu Chrystusa.

Z kolei w Wielką Sobotę na ulicę wychodzą wielkanocne wiedźmy. Małe dziewczynki przebrane za czarownice składają przechodniom życzenia w zamian za łakocie. Pukają też do drzwi sąsiadów, wykrzykując "Glad Pask", czyli Wesołych Świąt, a gospodarze napełniają ich kociołki cukierkami. Zwyczaj ten jest pozostałością po wierzeniach związanych ze zlotami czarownic na wyspie Blakulla.

Po południu rodziny zasiadają do wykwintnego obiadu składającego się z potraw z jaj i ryb. Najmłodsi są obdarowywani tekturowymi jajami wypełnionymi słodyczami.

Wielkanoc, czyli prawosławna Pascha, przypada tutaj kilkanaście dni po świętach obchodzonych w Polsce. Pascha to jedno z najbardziej uroczystych świąt prawosławnego kalendarza liturgicznego. Symbolami ukraińskiej Wielkanocy są zdobione jajka i babka. Tym, co z pewnością na długo zapada w pamięć, jest piękny ukraiński śpiew, nie tylko w cerkwiach, ale i na ulicach w wykonaniu babuszek.

Świąteczne obchody nierozerwalnie wiążą się ze święceniem pokarmów, które jest jeszcze bardziej spektakularne niż w Polsce. Malownicze, kolorowe i po brzegi wypełnione kosze są ustawiane na posadzce dziedzińca cerkwi w oczekiwaniu na popa. Zwykle są one przystrojone finezyjnymi dodatkami. Wedle tradycji poświęcony pokarm ma wystarczyć na cały Tydzień Paschalny.

Amerykanie większą wagę przywiązują do świąt Bożego Narodzenia i Dziękczynienia, a Wielkanoc ograniczają do wesołych obchodów w Wielką Niedzielę. Najbardziej znana zabawa odbywa się w ogrodach Białego Domu. Co roku kilka tysięcy szczęśliwców, którzy wygrali bilet wstępu, toczy ugotowane jaja (Easter Egg Roll) w wyścigu o drewnianą pisankę z podpisem prezydenta. Podobne spotkania odbywają się także w innych częściach kraju w mniejszych i większych grupach.

Innym ciekawym zwyczajem są lokalne konkursy na najbardziej oryginalne nakrycie głowy (Easter Bonnet). Tworzone są fikuśne kapelusze pełne barwnych elementów, zdobione kwiatami czy kurczakami.

Wielkanoc w Australii nierozerwalnie łączy się z kulturą farmerską. W tym czasie odbywa się słynne Sydney Royal Easter Show. Prezentowane są zwierzęta, rośliny, rękodzieło i produkty lokalne. Odbywają się też pokazy cyrkowe, koncerty i zabawy dla dzieci.

Duże przywiązanie do przyrody przejawia się także w bojkocie wielkanocnego zajączka. Te uszate zwierzęta wyrządzają ogromne szkody gospodarcze australijskim farmerom. Dlatego też od początku lat 90. ruszyła antyzajęcza kampania promująca kontynentalnego futrzaka - Wielkoucha króliczego (Bilby) jako przyjaciela najmłodszych podrzucającego im świąteczne łakocie.