Tłumaczymy, jak podzielić wspólny majątek po rozwodzie (Wzór wniosku)

Od ponad 10 lat żyję w wolnym związku. Mieszkanie należy do konkubenta, ale przez wszystkie te lata włożyłam w nie dużo pieniędzy. Boję się, że jak zechcę odejść od niego, zostanę z niczym. Jak rozwiązać taką sytuację? Jak podzielić majątek wspólny zgromadzony przez ten czas?

W świetle prawa konkubinat to nieformalny związek, który w zasadzie nie rodzi praw do majątku wspólnego czy partnera. Jeżeli formalnie i prawnie mieszkanie należy do niego, rozstanie nie zmieni tej sytuacji. Można jedynie domagać się od partnera zwrotu nakładu poniesionych kosztów we wspólnym gospodarstwie bądź samych przedmiotów wspólnych wniesionych do niego. Z tym, że należy tutaj wykazać rachunki, faktury, potwierdzenia zakupu.

ZAPAMIĘTAJ
Ważne jest, aby przy okazji wspólnych zakupów, na przykład sprzętu domowego, na dokumentach zakupu (faktury) figurowali oboje partnerzy, a nie tylko jeden z nich.

1. Majątkiem wspólnym konkubentów są wszystkie przedmioty nabyte przez nich wspólnie w trakcie trwania związku. Rodzi to prawny stosunek pomiędzy nimi nazywany współwłasnością w częściach ułamkowych. W tej sytuacji istnieje domniemanie, że udziały (części danego przedmiotu) w rzeczy wspólnej są równe. I partnerzy mogą rozporządzać swoim udziałem bez zgody drugiej strony.

2. Jeśli trudne jest dogadanie się co do podziału rzeczy wspólnych po rozstaniu, pozostaje zgłoszenie sprawy do sądu. Sędzia może podzielić rzeczy wspólne pomiędzy strony.
Jeśli któraś ze stron w tym podziale byłaby poszkodowana, to sędzia zarządza dopłatę od partnera, który rzecz zyskał. Wszelkie rzeczy, które nie dadzą się podzielić można przyznać jednej ze stron z obowiązkiem spłaty pozostałych (tutaj sędzia określa należne sumy pieniężne). Sąd może zarządzić także nakaz sprzedaży spornych obiektów. I dzielić pieniądze między oboje po równo.

ZAPAMIĘTAJ
Prawo nie definiuje zależności ekonomicznych pomiędzy konkubentami. Ale jeśli uda się wykazać przed sądem, że partner bezpodstawnie uzyskał jakąś korzyść majątkową kosztem partnerki, ma obowiązek ją zwrócić albo za nią zapłacić.

Mimo zapewnień polityków frakcji lewicowych, że jako społeczeństwo dojrzeliśmy do legalizacji związków partnerskich (w zakres tego słowa wchodziłby także konkubinat), to na razie kwestia ta zostaje wciąż otwarta. Istnieją projekty ustaw regulujące te kwestie, jednak zatrzymały się one dopiero na początkowym etapie legislacyjnym.

Po burzliwym rozwodzie nastał czas na podział majątku. Zupełnie nie wiem, jak się do tego zabrać. Mamy wspólne mieszkanie i działkę budowlaną. Były mąż nie chce słyszeć o jakichkolwiek podziałach, przypisując cały majątek sobie.

Warto pamiętać, że to właśnie zawarcie małżeństwa powoduje wspólność majątkową. Obejmuje ona majątek nabyty w czasie trwania małżeństwa zarówno przez oboje małżonków, jak i przez jednego z nich.

1. W skład majątku wspólnego małżonków wchodzą m.in.:

* wynagrodzenie za pracę i inną działalność zarobkową;

* dochody ze wspólnego majątku oraz z majątku osobistego każdej ze stron;

* wszelkie środki zgromadzone na rachunkach pracowniczych oraz ulokowane w funduszu emerytalnym.

UWAGA
Należy zawsze odróżniać majątek wspólny od majątku osobistego.

2. Sam podział majątku może być już uwzględniony w wyroku orzekającym rozwód.

WAŻNE
W przypadku braku wniosku o podział majątku w pozwie rozwodowym można zrobić to później, po orzeczeniu rozwodu. W tym celu należy złożyć pozew do sądu rejonowego. Opłata wymagana to 1.000 zł. Albo 300 zł - jeżeli byli małżonkowie dogadali się co do projektu podziału majątku.
Trzeba wziąć pod uwagę fakt, że koszty te mogą wzrosnąć, na przykład wtedy, gdy do oszacowania wartości mieszkania i działki zostanie powołany biegły.

3. Sąd może zasądzić na własność mieszkanie dla jednej ze stron - z obowiązkiem spłaty z połowy wartości mieszkania na rzecz drugiej. Podobnie może być z działką. Często praktyką jest także sprzedaż spornych nieruchomości i dzielenie uzyskanej w tej sposób kwoty pomiędzy byłych małżonków.
Podział majątku odbył się w sądzie i od tego czasu po mojej żonie słuch zaginął. Nie jestem w stanie wyegzekwować od niej należnych mi pieniędzy. Zobowiązała się do spłaty części wspólnego niegdyś mieszkania, a także do wystawienia na sprzedaż małej kawalerki - darowizny od swoich rodziców. Kwota z jej sprzedaży miała przypaść naszym nastoletnim dzieciom. Co robić w takiej sytuacji?
Jeżeli sąd zasądził na rzecz żony mieszkanie na własność i zobowiązał ją do spłaty na rzecz byłego męża połowy wartości mieszkania, a upłynął już termin należnej mężowi spłaty, to:

* pierwsze kroki powinny być poczynione w celu zabezpieczenia swojego interesu - czyli wpisania hipoteki przymusowej w księdze wieczystej ustanowionej dla tego mieszkania po to, żeby żona na przykład nie sprzedała potajemnie mieszkania i nie zabrała całości pieniędzy;

* równolegle do wpisu hipoteki przymusowej warto skierować w takiej sytuacji wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji przeciwko byłej żonie. Egzekucja komornicza najprawdopodobniej będzie skutkować licytacją omawianego mieszkania - chyba że żona ma jeszcze inny majątek, który mógłby zaspokoić umówioną kwotę na rzecz męża. W tym przypadku może to być wspomniana kawalerka.

UWAGA
Kwestia darowizny na rzecz dzieci nie wchodzi w skład podziału majątku wspólnego. Można się umówić co do takiej formy działania, jednak to już zależy od woli żony.

Czy rozdzielności majątkowej można żądać także w trakcie trwania małżeństwa?

Tak. Z ważnych powodów może wnioskować o to każdy z małżonków. Może zażądać tego także wierzyciel jednego z nich - jeżeli tylko w ten sposób będzie w stanie zabezpieczyć wymaganą wierzytelność.

UWAGA
Rozdzielność majątkowa ustaje automatycznie w przypadku, gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony lub ogłoszono jego upadłość.

Rozdzielność majątkową powoduje separacja. Po jej ewentualnym zniesieniu powstaje na nowo między małżonkami wspólność majątkowa - chyba że we wspólnym orzeczeniu uznają, że powinni mieć odrębne majątki. Wtedy sąd orzeka o utrzymaniu rozdzielności.
Można w trakcie trwania procesu o podział majątku wnieść do sądu o zabezpieczenie wniosku o podział majątku wspólnego. Ma to na celu zakaz zbywania wszelkich wspólnych składników majątku przez strony procesu. W księgach wieczystych zamieszcza się wtedy informację o toczącej się sprawie dotyczącej podziału majątku wspólnego.

ZAPAMIĘTAJ
W przypadku, gdy małżonkowie dojdą do porozumienia, mogą wspólny majątek podzielić na własną rękę. Podział nieruchomości, własnościowego spółdzielczego mieszkania musi odbyć się w towarzystwie notariusza.

Wniosek o podział majątku kieruje się do sądu rejonowego, który jest właściwym według położenia samego majątku. W razie, gdy majątek wspólny położony jest na terenie okręgów dwu lub więcej sądów, to wnioskodawca decyduje, który sąd stanie się właściwym do podziału majątku wspólnego.

Przykładowy wzór wniosku o podział majątku wspólnego

Nieruchomości z Twojego regionu