URLOP OKOLICZNOŚCIOWY. Kiedy przysługuje i w jakim wymiarze? Zasady udzielania urlopu okolicznościowego

Zdarzają się w życiu sytuacje, w których potrzebujemy wziąć wolne w pracy. Niektóre z nich uprawniają nas do skorzystania z urlopu okolicznościowego. Co ważne, są to dodatkowe, płatnie dni wolne, które nie pomniejszają nam puli dni urlopowych. Komu i w jakich sytuacjach taki urlop się należy?

Zgodnie z Kodeksem pracy, prawo do urlopu okolicznościowego przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Jest jedno ale. Aby z niego skorzystać, muszą być spełnione określone warunki. Jakie? Do najważniejszych należą:

• narodziny dziecka,
• ślub pracownika
• śmierć i pogrzeb bliskiej osoby (małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma, macochy).

Urlop okolicznościowy przysługuje także w przypadku ślubu dziecka pracownika albo śmierci i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Ponadto, jeśli pracownik jest rozwiedziony, może skorzystać z urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci teściowej lub teścia.

PAMIĘTAJ!
Aby otrzymać urlop okolicznościowy pracownik musi zwrócić się do pracodawcy z odpowiednim wnioskiem. Pracodawca natomiast po otrzymaniu wniosku ma obowiązek udzielić pracownikowi taki urlop.

Wymiar urlopu okolicznościowego zależy od rodzaju zdarzenia powodującego przyznanie urlopu.

2 dni urlopu okolicznościowego przysługują w związku z:

• narodzinami dziecka pracownika,
• ślubem pracownika,
• zgonem i pogrzebem małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.

1 dzień urlopu okolicznościowego przysługuje w sytuacji:

• ślubu dziecka pracownika,
• zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby, która pozostaje na utrzymaniu pracownika bądź jest pod jego bezpośrednią opieką.

WAŻNE!
Jeśli pracownik jest uprawniony do wykorzystania dwóch dni urlopu okolicznościowego, nie ma obowiązku wykorzystywać ich dzień po dniu. Może wnioskować o przydzielenie ich dni razem bądź osobno.

Należy też pamiętać, że wymiar urlopu okolicznościowego nie jest zależny od wymiaru etatu pracownika. Nie ma więc znaczenia, czy pracownik zatrudniony jest na cały etat, czy pół etatu. W każdym przypadku wymiar przysługujących dni wolnych będzie taki sam przy danej okoliczności.

Aby skorzystać z urlopu okolicznościowego trzeba dopełnić pewnych obowiązków. Pracownik powinien niezwłocznie poinformować pracodawcę o przyczynie uprawniającej do uzyskania dni wolnych od pracy i przewidywanym okresie jej trwania.

Jeśli zdarzenie można przewidzieć, np. jest to ślub, pracownik powinien uprzedzić pracodawcę składając wniosek o urlop okolicznościowy.

Natomiast jeśli zdarzenie jest nagłe, np. śmierć bliskiej osoby, pracownik powinien zawiadomić o tym pracodawcę najpóźniej w drugim dniu nieobecności.

Należy przedstawić pracodawcy dokumenty potwierdzające prawo do skorzystania z urlopu okolicznościowego, np.:

• odpis skrócony aktu urodzenia dziecka,
• odpis aktu małżeństwa,
• odpis aktu zgonu.

Z urlopu okolicznościowego można skorzystać w innym dniu, niż dzień w którym wypada ważne zdarzenie, czyli np. ślub. Ważne jest jednak to, że dzień wolny musi być bezpośrednio związany z wydarzeniem, które uprawnia do urlopu. Można więc wolne wykorzystać np. przed ślubem, aby załatwić niezbędne sprawy.

Urlop okolicznościowy jest płatny. Wynagrodzenie liczy się w taki sam sposób jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, przy czym w stawce za dzień urlopu okolicznościowego uwzględnia się przeciętną wartość zmiennych składników wynagrodzenia pracownika z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie.

Jeśli zdarzenie uprawniające do przyznania urlopu okolicznościowego wystąpi w trakcie przebywania na urlopie wypoczynkowym, pracownik wówczas nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia ani nie może wnioskować o przedłużenie urlopu wypoczynkowego.

WAŻNE!
Należy pamiętać, że niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przechodzi na kolejny rok. A pracownik, który nie wykorzystał przysługującego mu urlopu okolicznościowego, nie nabywa prawa do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

Zdarzają się sytuacje, gdy pracownik wykorzystał już urlop okolicznościowy np. na przygotowania do ślubu, a z różnych przyczyn nie doszło do niego. W takim przypadku pracownik nie spełnia warunków do skorzystania z urlopu okolicznościowego i musi wziąć urlop wypoczynkowy. Natomiast jeśli tego nie zrobi wówczas jego nieobecność w pracy będzie usprawiedliwiona, ale niepłatna.

oprac. Paweł Wańczko

Przeczytaj też: URLOP WYPOCZYNKOWY 2018. Kiedy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu? Kto i kiedy ma prawo przerwać urlop pracownika?

Zobacz też: RZĄD PLANUJE REWOLUCJĘ W KODEKSIE PRACY, ALE I TAK WOLIMY PRACOWAĆ NA ETACIE