Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Urlop wychowawczy 2020 – kto może złożyć wniosek? Czy urlop wychowawczy jest płatny? [21.01.2020 r.]

Katarzyna Piojda
Katarzyna Piojda
Rodzice mogą skorzystać z urlopu wychowawczego do czasu ukończenia przez dziecko szóstego roku życia.
Rodzice mogą skorzystać z urlopu wychowawczego do czasu ukończenia przez dziecko szóstego roku życia. 123RF
W czasie urlopu wychowawczego rodzice nie tracą zatrudnienia, chociaż zostają w domu i zajmują się dzieckiem. Urlop ten jest jednak bezpłatny. Podpowiadamy jak złożyć wniosek o urlop wychowawczy i jaki wymiar przysługuje rodzicom.

Urlop wychowawczy pozwala rodzicom zachować zatrudnienie, umożliwiając im przy tym wychowywanie dziecka w domu.

Urlop wychowawczy – komu przysługuje

Z przywileju, jakim jest urlop wychowawczy, mogą korzystać rodzice albo opiekunowie prawni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę (pełen etat, bądź praca w niepełnym wymiarze godzin). Uprawnienia te wynikają z przepisów Kodeksu pracy.

Rodzic, przebywający na urlopie wychowawczym zachowuje swoje stanowisko, traci jednak prawo do wynagrodzenia. Urlop wychowawczy jest bowiem urlopem bezpłatnym, gdyż pracownik-rodzic jest czasowo zawieszony w wykonywaniu swoich służbowych obowiązków. To z tego powodu ustawodawca pozostawił wolny wybór rodzicom dziecka: oni decydują, czy biorą tego rodzaju bezpłatne wolne, czy też nie.

Kiedy pracownik nabywa prawo do urlopu wychowawczego

Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać osoby, które przepracowały minimum sześć miesięcy. Dopiero z takim stażem pracownik nabywa prawo do urlopu wychowawczego w maksymalnym wymiarze 36 miesięcy (3 lata), lecz nie dłużej niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończyło 6. rok życia. Wyjątek dotyczy wychowywania dziecka niepełnosprawnego. W tym przypadku rodzice mają możliwość wykorzystania urlopu wychowawczego do dnia gdy dziecko skończy 18 lat.

Do wspomnianego półrocznego okresu zatrudnienia rodzicom wliczają się ich poprzednie okresy zatrudnienia, bez względu na to, jak długie były przerwy pomiędzy okresami zatrudnienia, ile wynosił wymiar czasu pracy oraz jaki zastosowano tryb rozwiązania stosunku pracy.

W przypadku, gdy pracodawca ustali, że pracownik w czasie urlopu wychowawczego przestał sprawować osobistą opiekę na dzieckiem, ma prawo wezwać zatrudnionego do stawienia się do pracy w określonym terminie.

Podział urlopu wychowawczego między rodziców

To, że urlop wychowawczy trwa maksymalnie 36 miesięcy, wcale nie oznacza, że dokładnie tyle z dzieckiem spędzi jeden z rodziców. Według przepisów mama i tata powinni podzielić się tym wolnym, chociaż nie musi być to podział pół na pół. Warunek jest jeden: drugi rodzic musi skorzystać z urlopu wychowawczego co najmniej przez miesiąc.

Zwolnienie pracownika nie jest łatwą decyzją, a większość pracodawców niechętnie podejmuje tego typu środki. Teoretycy zarządzania już dawno odkryli, że dużo lepszą strategią niż zwalnianie pracowników jest dbanie o ich rozwój i interesy. Taka postawa sprawia, że osoby zatrudnione mają większą motywację, aby pozostać w firmie. Zdarza się jednak, że trudna sytuacja finansowa popycha przedsiębiorstwo do redukcji etatów. Sprawdź, kiedy pracodawcy nie wolno cię zwolnić.

Kogo NIE można zwolnić z pracy? Sprawdź, czy znasz te wyjątki

Oznacza to, że mama zatrudniona na pełen etat, nie może wykorzystać całego urlopu wychowawczego (czyli 36 miesięcy), ale musi minimum miesiąc oddać ojcu dziecka. Równie dobrze może być odwrotnie. Tata spędzi na urlopie wychowawczym 35 miesięcy, zaś mama z dzieckiem będzie jedynie przez miesiąc, po czym powróci do pracy.

Rodzice mają prawo przebywać równocześnie na urlopie wychowawczym. Matka i ojciec decydują między sobą, jak długo każde z nich zamierza przebywać na tym urlopie.

Kiedy można w całości wykorzystać urlop wychowawczy

Istnieją jednak przypadki, gdy to jedna osoba w całości może wykorzystać urlop wychowawczy, nie dzieląc się nim z drugim rodzicem. Tak się dzieje w sytuacji, gdy:

  • drugi rodzic dziecka umarł,
  • drugiemu rodzicowi nie przysługuje władza rodzicielska nad dzieckiem,
  • drugiemu rodzicowi odebrano, ograniczono albo zawieszono władzę rodzicielską nad dzieckiem.

W przypadku śmierci jednego z rodziców jest oczywiste, że z urlopu wychowawczego może skorzystać tylko jedna osoba. Gdy z kolei chodzi o pozostałe sytuacje, to ograniczoną bądź odebraną władzę rodzicielską może mieć np. rodzic, który trafił do więzienia lub któremu udowodniło się, że stosował przemoc fizyczną i psychiczną wobec dziecka, miał problemy z nadużywaniem alkoholu i przez to zaniedbywał swoje dzieci.

Urlop wychowawczy - specjalna ochrona pracownika

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym jest pod specjalną ochroną prawną, tak jak choćby zatrudnione kobiety ciężarne czy młode matki, pozostające na urlopie macierzyńskim. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać pracownikowi umowy o pracę do czasu, aż ten nie wróci z urlopu wychowawczego. I tutaj jednak zachodzą wyjątki. Wręczenie pracownikowi wypowiedzenia umowy przez pracodawcę jest możliwe jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Warto przeczytać:

Urlop wychowawczy nie musi być od razu wykorzystany w całości. Można go podzielić na maksymalnie pięć części. Urlop wypoczynkowy do którego pracownik nabył prawo jeszcze przed urlopem wychowawczym, nie przedawnia się. Po powrocie z urlopu wychowawczego, matka czy ojciec, na nim przebywający, wykorzystają więc zaległy urlop wypoczynkowy.

Wniosek o urlop wychowawczy – jak złożyć podanie?

Aby skorzystać z urlopu wychowawczego, należy złożyć pisemny wniosek na ręce pracodawcy, ponieważ wolne nie należy się pracownikowi z automatu. Wniosek o przyznanie urlopu wychowawczego nie może być złożony tuż przed planowanym przejściem na niego. Firma musi przygotować się na dłuższą nieobecność zatrudnionego. Zgodnie z prawem wniosek trzeba złożyć przynajmniej na 21 dni przed dniem, w którym tenże urlop miałby się rozpocząć. Zdarza się i tak, że rodzic złoży wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego i pracodawca podpisze mu zgodę, lecz pracownik na kilkanaście dni przed planowanym rozpoczęciem tego wolnego zmieni decyzję. Stwierdzi, że jednak będzie pracował. W takiej sytuacji musi powiadomić swojego przełożonego o zmianie swoich planów przynajmniej na 7 dni przed tym planowanym rozpoczęciem urlopu wychowawczego. Musi wtedy złożyć swojemu pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.

Kiedy pracownik może skrócić urlop wychowawczy

Gdy z kolei pracownik poszedł już na urlop wychowawczy, może z niego zrezygnować i wcześniej powrócić do pracy:

  • w każdej chwili – odbywa się to za porozumieniem z pracodawcą,
  • po wcześniejszym zawiadomieniu pracodawcy – odbywa się to najpóźniej na 30 dni przed terminem planowanego podjęcia pracy przez pracownika.

Gdy rodzic powraca do pracy, jego szef jest zobowiązany zapewnić mu takie samo stanowisko, jakie zajmował przed przejściem na urlop wychowawczy. Jeżeli nie jest to możliwe, ponieważ np. w przedsiębiorstwie zaszły takie zmiany, że dawnego stanowiska pracownika już nie ma, to szefostwo powinno zapewnić mu stanowisko równorzędne z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom zawodowym. Przy tym powracającemu pracownikowi należy się taka sama pensja, jaką otrzymywał zanim poszedł na urlop wychowawczy.

Od 1 stycznia 2020 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło aż do 2 600 zł. A co z budżetówką? Ile wynosi teraz minimalna stawka za godzinę? Kliknij w ten tekst a poznasz wszystkie szczegóły.

od 12 lat
Wideo

echodnia Ksiądz Łukasz Zygmunt o Triduum Paschalnym

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Urlop wychowawczy 2020 – kto może złożyć wniosek? Czy urlop wychowawczy jest płatny? [21.01.2020 r.] - Strefa Biznesu

Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska