Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Uroki małego Miłakowa docenił sam Fryderyk II

Dariusz Chajewski 68 324 88 79 [email protected]
Dwór w Miłakowie
Dwór w Miłakowie fot. Dariusz Chajewski
Jest sporo miejscowości w naszej okolicy, których walorów nie znają Lubuszanie, a co dopiero turyści. Weźmy taki Miłaków. W okolicy Nowego Miasteczka prowadzi tutaj drogowskaz z krajowej "trójki". Jednak po co tam skręcać...?

Rzut kamieniem od Miłakowa są Annabrzeskie Wąwozy, zdaniem wielu najpiękniejszy lubuski rezerwat przyrody. W końcu tutaj mamy okazję poznać piękny fragment Wzgórz Dalkowskich. O dziwo, nawet nie można złego słowa powiedzieć o tak zwanej infrastrukturze turystycznej. Kilka lat temu powstał tutaj gminny Dom Gościa. Co prawda wybudowany przy unijnym wsparciu obiekt budzi kontrowersje, ale tak, czy inaczej, myśląc o wypadzie w te okolice możemy liczyć na niedrogi nocleg.

Sławni i (nie)bogaci

Jednak do rzeczy... Zgodnie z ideą naszego cyklu spróbujmy zamknąć oczy i przenieść się w przeszłość. A tam spotykamy starych znajomych. W XIV wieku wieś należała do rodziny von Unruh., sto lat później gospodarował tutaj ród von Berge, a w latach 1474-1561 von Schweidnitz. Jednak w dokumentach wieś, podobnie jak kościół św. Bartłomieja pojawia się po raz pierwszy w roku 1295. Od 1561 roku do 1651 dobra były w już rękach ówczesnych równie dobrze znanych nam właścicieli Siedliska, von Schöneichów. Okazuje się, że sławni nie zawsze są bogaci. Przynajmniej bardzo. Schöneichowie mieli niespłacony dług wobec zakonu jezuitów. Tak naprawdę była to grzywna nałożona za to, że Johann von Schöneich w wojnie trzydziestoletniej opowiedział się po stronie protestantów, czego cesarz mu nie darował. Ponieważ nie był w stanie uregulować należnej im sumy, jezuici zajęli Miłaków. Władali nim w latach 1651-1763, po czym wrócił do Schöneichów. Około roku 1790 wieś liczyła 316 mieszkańców (obecnie szacuje się ich liczbę na 370), była szkoła, dom parafialny i trzy młyny. Prawdziwą rewolucję gospodarczą Miłaków przeszedł w połowie XIX wieku, gdy powstały nowe zabudowania gospodarcze, gorzelnia i owczarnia na 750 owiec. Wówczas mieszkało tutaj 495 osób, były trzy młyny wodne, dwa wiatraki, rewir leśny, cegielnia i gospoda, szkoła. Schöneichowie władali tutaj do 1945 roku.

Dwór był obronny

Kościół w Miłakowie
(fot. fot. Dariusz Chajewski)

Co zostało z tych lat? Nawet sporo. Tuż przy Domu Gościa, niemal w rowie, znajdziemy pamiątkę po średniowiecznym wymiarze sprawiedliwości - krzyż pokutny. To wykonany ze zlepieńca krzyż typu łacińskiego, o wymiarach 75x44x23 cm. To zapewne pamiątka po jakiejś zbrodni, którą popełniono w tym miejscu. Wystawił ją najprawdopodobniej jej sprawca jako element zadośćuczynienia rodzinie ofiary. W tamtych czasach był to rodzaj pokuty.

Po drugiej stronie drogi, malowniczo położony na wzgórzu, mamy kościół św. Bartłomieja. Świątynię zbudowano na przełomie XVI i XVII, a inspiratorem budowy był Georg Schönaich. W tym czasie świątynia była w posiadaniu protestantów. To budowla renesansowa o układzie przestrzennym i bryle nawiązującymi do gotyku. Murowana z kamienia i cegły. Jednonawowa z węższym prezbiterium i czworokątną wieżą. Wyposażenie wnętrza jest barokowe, zachowana późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
Wędrujemy dalej. Zza chaszczy wyziera jasnozielona ściana dużego budynku. Widzimy "plecy" budowli, gdyż frontem zwrócona jest do dużego podwórza gospodarczego, które czuć PGR. Fosa wokół budynku i strome ściany sugerują obronny charakter budowli. Dalej niewielki park...

Nocleg królewski

Prawdopodobnie w XIV-XV wieku wzniesiono tutaj prostokątną gotycką wieżę mieszkalną, otoczoną fosą i nie wiadomo, który z dwóch władających wówczas wsią rodów to zrobił. W XVI wieku dobudowano wieżę i przybudówkę, w której prawdopodobnie mieściła się kuchnia. Uczynił to zapewne Bernhard von Schweidnitz, syn starosty kożuchowskiego Andreasa oraz jego potomek o tym samym imieniu. Schönaichowie miłakowskiego dworu, mając zamczysko w Siedlisku, poważnie nie traktowali, mieszkali w nim zarządcy. Kolejne przebudowy - dokonane prawdopodobnie przez dzierżawców jezuitów, zmieniły wnętrze, ale także elewacje, pojawił się nowy, mansardowy dach z lukarnami. Z tego czasu pochodzi obecny portal.

Dwór ma swoje wielkie chwile. Oto w grudniu 1740 roku, po wkroczeniu na Śląsk, na miejsce pierwszej kwatery Milaków wybrał król Prus Fryderyk II. Prawdopodobnie bawił tutaj kilka dni. Musiało mu się podobać, władca obsypał Schönaichów przywilejami. Oczywiście nie tylko za wygodne łoże, ale...

(Korzystałem z "Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego", www.gazetalubuska.pl/regiopedia, www.turystyka-powiat-nowosolski.info.pl)

Zaplanuj wolny czas - koncerty, kluby, kino, wystawy, sport

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska