Zabór. Warsztaty z haftu jako twórcza lekcja dawnych obrzędów i zwyczajów, czyli jak pokolenia uczą się od siebie [ZDJĘCIA]

Monika Michaluk, pomysłodawca i współautorka książki "Etnogadki" zaprosiła starszych i młodszych na autorskie warsztaty do Lubuskiego Centrum Winiarstwa w Zaborze. Punktem wyjścia było wyszywanie wzorów haftem krzyżykowym. Okazało się, że wspólne działanie stało się świetną lekcją dawnych obyczajów. Ale wszystko od początku...

Może z łezką w oku wspominacie, jak Wasze mamy lub babcie uczyły Was szycia, robienia na drutach? Dlaczego nie wrócić do tego i znów skorzystać z wiedzy starszych, a przy okazji świetnie się bawić?

Jaki był zamysł sobotnich warsztatów?
- Będziemy pracować z książką, której jestem współautorką - mówi Monika Michaluk. - Ona odsłania cykl roczny i różne aspekty dawnego życia, związane z obrzędowością, ale i rzemiosłem. Dzisiaj dowiemy się tego, jak dawniej wyglądał styl życia na wsi, kiedy ludzie musieli zrobić wszystko samemu. Ale chcę też pokazać, że pewne umiejętności związane z życiem codziennym, dzieci dziedziczyły, uczyły się od rodziców. Dawniej wieczory się dłużyły, ludzie pogłębiali swoje kompetencje społeczne w naturalny sposób.

Uczestnicy warsztatów mogli nauczyć się, skąd dawniej brały się ubrania, czym jest prawdziwa moda.
- Z czym chciałabym zostawić dziewczynki i seniorki po warsztatach? - mówi ich autorka. - Z tym, że jeżeli chcemy być wyjątkowi, to nie kupimy tego w sklepie. A na świecie jest za dużo ubrań. Jeżeli chcemy się naprawdę wyróżnić, musimy użyć swojej wyobraźni i talentu. A tego możemy uczyć się od mądrzejszych i starszych. Jeśli chodzi o wzory, to podstawową inspiracją dla ludzi była natura. Będziemy sobie odpowiadać na pytania, dlaczego tak było. I będziemy uczyć się wyszywać, czerpiąc inspirację z natury.

Warsztaty stały się nie tylko podróżą w czasie, poznawaniem dawnych obyczajów, narzędzi do wyrobu ubrań, ale również budowaniem relacji międzypokoleniowych. Wzięły w nich udział lokalne rękodzielniczki i dziewczynki, które były gotowe się czegoś od nich nauczyć. Ktoś podpowiedział, jak to dawniej z lnem było, ktoś wyjaśnił proces farbowania ubrań, ktoś inny wspólnymi siłami wbijał pierwszą igłę w materiał.

- Kiedy tylko dowiedziałam się o akcji, od razu miałam ochotę podzielić się swoim doświadczeniem - mówi Irena Perz. - Moja synowa chwyciła po mnie ten haft krzyżykowy. Robi serwetki, różne ozdoby. Co mi daje takie haftowanie? Jest bardzo uspokajające! W swoim życiu tą metodą zrobiłam bardzo wiele, ale przede wszystkim obrazy.

- Staramy się brać udział w takich akcjach - mówi Krystyna Sapigórska która prowadzi Koło Gospodyń Wiejskich w Zaborze i wciąż ma nowe pomysły, na nowe dzieła sztuki.

- Chcielibyśmy promować kulturę ludową - mówi Kamilla Marchewska, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Zaborze. - Pokazywać dawne zwyczaje, obrzędy. Widzę, że wśród młodych ludzi, dzieci, jest bardzo mała świadomość tych tematów. Celowo i świadomie promujemy więc tradycje. Kiedy Monika Michaluk zgłosiła się do mnie z pomysłem na warsztaty, to była to dokładna odpowiedź na tę moją wizję biblioteki, jak ma działać. Przede wszystkim w kwestii edukacji młodych ludzi i integracji międzypokoleniowej. To już kolejne spotkanie z "Etnogadkami". Wcześniej dzieci mogły poznać zależność człowieka od przyrody, tego jak świętujemy pewne zwyczaje, obyczaje i jak to jest związane z cyklicznością pór roku. I to, jak bardzo jesteśmy zakorzenieni w naturze i jak wiele od niej zależy. Warto powracać do tych tradycji.

Uczestników warsztatów z otwartymi ramionami przyjęło Lubuskie Centrum Winiarstwa, zaangażowała się Lokalna Grupa Działania. W sobotnie przedpołudnie przestrzeń stała się miejscem rozmów, wymiany doświadczeń, lekcją dawnych obyczajów w praktyce. Tutaj starsi i młodsi wykonywali haft krzyżykowy związany z regionem i lokalnymi tradycjami. Potem ich dzieła trafiły na specjalnie przygotowane worki, by każdy wytwór swoich rąk mógł zabrać ze sobą do domów. Okazuje się, że pierwsze relacje już się zawiązały. Panie chcą uczyć młode mieszkanki. A te wyszły z zajęć z pakietem do dalszego haftowania...

"Etnogadki, opowiastki o dawnych obrzędach i zwyczajach" to książka, którą stworzyli: Monika Michaluk, Witold Przewoźny, Michał Stachowiak. Wydawca: Albus.

POLSKA TOSKANIA - zobacz film i przewodnik interaktywny po lubuskiej krainie wina i wrażeń!

Poznaj z nami polską Toskanię! Zabierzemy Cię w podróż pięcioma szlakami: pasji, cierpliwości, spełnienia, dumy i tradycji.