Zasiłek chorobowy. Ile wynosi, komu przysługuje, zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia? Jak wygląda zasiłek w ciąży?

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego możesz otrzymać, jeśli jesteś objęty w ZUS obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, czyli:

• jesteś pracownikiem,
• jesteś członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
• odbywasz służbę zastępczą,

lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, czyli:

• wykonujesz pracę nakładczą,
• wykonujesz pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług albo współpracujesz z osobą, która wykonuje taką umowę albo jesteś nianią, czyli pracujesz na podstawie umowy uaktywniającej, prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz z osobą, która prowadzi taką działalność,
• wykonujesz odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• jesteś duchownym.

Zobacz wideo: Zasiłek chorobowy, a wynagrodzenie chorobowe

Prawo do zasiłku chorobowego nabywasz po upływie ustalonego okresu ubezpieczenia (okres wyczekiwania). Okres ten jest zróżnicowany w zależności od charakteru ubezpieczenia. Jeśli podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu:
obowiązkowo – prawo do zasiłku nabywasz po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego,
dobrowolnie – prawo do zasiłku nabywasz po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Do okresu Twojego ubezpieczenia zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej jako żołnierz niezawodowy.

Do Twojego okresu wyczekiwania zalicza się okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, który przysługiwał w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego a także okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania przysługuje Ci, jeśli jesteś:

• absolwentem szkoły lub szkoły wyższej i zostałeś objęty ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpiłeś do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych, w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii – od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacji – od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki,
• ubezpieczony, a Twoja niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczony obowiązkowo i masz co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• posłem albo senatorem i przystąpiłeś do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji,
• funkcjonariuszem Służby Celnej, który przyjął propozycję pracy i stał się pracownikiem w jednostce organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej.

Jeśli jesteś pracownikiem, wykonujesz pracę nakładczą albo odbywasz służbę zastępczą, to za czas niezdolności do pracy, która trwa łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (a jeżeli ukończyłeś 50 rok życia – łącznie do 14 dni), przysługuje Ci prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, wypłacanego przez pracodawcę z jego środków.

Jeśli ukończyłeś 50 rok życia, czternastodniowy okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby przysługuje Ci począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym ukończyłeś ten wiek.

Okres 33 lub odpowiednio 14 dni niezdolności do pracy, za który zachowujesz prawo do wynagrodzenia chorobowego, ustala się sumując poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, nawet jeżeli wystąpiły między nimi przerwy a także jeżeli w danym roku kalendarzowym byłeś zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy.

Zasiłek chorobowy finansowany ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje Ci od 34. lub odpowiednio od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym.

Jeśli jesteś ubezpieczony z innego tytułu to zasiłek chorobowy przysługuje Ci od pierwszego dnia niezdolności do pracy, po spełnieniu ustawowych warunków.

Zasiłek chorobowy przysługuje Ci, jeśli stałeś się niezdolny do pracy w czasie ubezpieczenia chorobowego, również za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy, która przypada po ustaniu ubezpieczenia.

Zasiłek chorobowy przysługuje Ci także, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego:

• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego albo
• nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym "E").

Zasiłek chorobowy przysługuje Ci przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej niż przez okres:
- 182 dni,
- 270 dni - w przypadku, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży.

Niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą jest oznaczana w zaświadczeniu lekarskim kodem „D”, a niezdolność do pracy przypadająca na okres ciąży - kodem „B”.

Do Twojego okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje Ci wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy.

Do jednego okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni) wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, nawet jeżeli nieprzerwana niezdolność do pracy była spowodowana różnymi przyczynami.

W przypadku przerw w niezdolności do pracy, do jednego okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą przyczyną, jeżeli przerwa w tej niezdolności nie przekroczyła 60 dni.

Do Twojego okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które wypłacono Ci wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy jak i okresy, w których nie masz prawa do tych świadczeń, jeżeli:
- Twoja niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
- Twoja niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (fakt ten jest stwierdzony przez lekarza kodem "C" w zaświadczeniu lekarskim lub w odpowiednim postępowaniu, np. mającym na celu ustalenie okoliczności wypadku),
- Twoje zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane,
wykonywałeś w czasie zwolnienia lekarskiego pracę zarobkową albo wykorzystywałeś zwolnienie lekarskie od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.

Jeśli miałeś przerwę w niezdolności do pracy i po przerwie powstała niezdolność do pracy z innej przyczyny, masz prawo do nowego okresu zasiłkowego.

Zasiłek nie przysługuje Ci za okres niezdolności do pracy:

• za który zachowujesz prawo do wynagrodzenia, na podstawie przepisów szczególnych,
• w którym przebywasz na urlopie bezpłatnym lub urlopie wychowawczym,
• w którym jesteś tymczasowo aresztowany lub odbywasz karę pozbawienia wolności (z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób, które wykonują odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania),
• która powstała w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co stwierdza prawomocne orzeczenie sądu,
  za okres pierwszych pięciu dni, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (fakt ten jest stwierdzony przez lekarza kodem ‘’C” w zaświadczeniu lekarskim lub w odpowiednim postępowaniu, np. mającym na celu ustalenie okoliczności wypadku),
• objęty zwolnieniem lekarskim, które zostało sfałszowane,
• objęty zwolnieniem lekarskim, w czasie którego wykonywałeś pracę zarobkową lub wykorzystywałeś to zwolnienie niezgodnie z jego celem, co zostało stwierdzone podczas kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzonej przez płatnika zasiłku.

Zobacz też wideo: W uzasadnionych przypadkach zasiłek chorobowy może zostać cofnięty

Lekarz orzecznik ZUS może skrócić okres Twojego zwolnienia lekarskiego poprzez określenie wcześniejszej daty ustania niezdolności do pracy. Wówczas za okres po tej dacie zwolnienie lekarskie traci ważność i nie dostaniesz zasiłku chorobowego.
Zasiłek nie przysługuje Ci od dnia następnego po wyznaczonym terminie badania przez lekarza orzecznika (lub terminie na dostarczenie przez Ciebie dokumentacji), jeśli:

• uniemożliwisz badanie lekarskie,
• nie dostarczysz na wezwanie posiadanych wyników badań w wyznaczonym terminie.

Nie otrzymasz zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, gdy:

• masz prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• kontynuujesz lub podjąłeś działalność zarobkową, która daje Ci tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo masz prawo do świadczeń za okres choroby,
• masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
• nie nabyłeś prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, bo nie przepracowałeś wymaganego okresu wyczekiwania,
• Twoje ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego.

Miesięczny zasiłek chorobowy przysługuje Ci w wysokości:

• 80% podstawy wymiaru,
• 70% podstawy wymiaru - za okres pobytu w szpitalu,

100% podstawy wymiaru, także za okres pobytu w szpitalu, jeżeli stałeś się niezdolny do pracy:

• wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
• w czasie ciąży,
• wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Zasiłek chorobowy przysługuje Ci w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku za okres pobytu w szpitalu przypadający od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, jeśli jesteś pracownikiem i ukończyłeś 50 rok życia, począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku ukończenia 50 roku życia. Jeśli wykonujesz pracę nakładczą lub odbywasz służbę zastępczą, to zasadę tę stosujemy również do Ciebie.

Masz 7 dni na dostarczenie zwolnienia lekarskiego, które zostało Ci wystawione w formie papierowej na druku ZUS ZLA. Termin ten jest liczony od dnia następnego po otrzymaniu zwolnienia. Jeżeli ostatni dzień 7-dniowego terminu jest dniem ustawowo wolnym od pracy (niedziela, święto) albo sobotą, to musisz dostarczyć zwolnienie w najbliższym dniu roboczym.

Jeśli stałeś się niezdolny do pracy po ustaniu ubezpieczenia a niezdolność została orzeczona więcej niż jednym zaświadczeniem lekarskim wystawionym na druku ZUS ZLA, to termin 7 dni jest liczony od daty otrzymania tego zaświadczenia, z którego wynika, że nieprzerwana niezdolność do pracy trwa łącznie co najmniej 30 dni i uprawnia do zasiłku.

Jeśli dostarczysz zwolnienie lekarskie po upływie terminu, otrzymasz zasiłek obniżony o 25% od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy (w przypadku niezdolności po ustaniu ubezpieczenia od ósmego dnia niezdolności do pracy orzeczonej tym zaświadczeniem lekarskim, które łącznie z poprzednimi obejmuje okres co najmniej 30.dniowy) do dnia dostarczenia tego zwolnienia.

Wysokość zasiłku chorobowego nie będzie obniżona o 25%, jeśli opóźnienie w dostarczeniu zwolnienia nie było od Ciebie zależne albo jeśli lekarz wystawi Ci zwolnienie w formie dokumentu elektronicznego (e-ZLA) albo w przypadku, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego nie było możliwe i otrzymałeś od lekarza zaświadczenie lekarskie na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego (zaświadczenie lekarskie wystawione w trybie alternatywnym).

Dokumentem, na podstawie którego otrzymasz zasiłek chorobowy, jest zwolnienie lekarskie:

• w formie papierowej na druku ZUS ZLA – zwolnienia w formie papierowej na drukach ZUS ZLA będą wystawiane przez lekarzy tylko do 30 listopada 2018 r.,
• w formie dokumentu elektronicznego (e –ZLA),
• które jest wydrukiem zaświadczenia wystawionego elektronicznie (wydruk e –ZLA),
• na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego, gdy wystawienie zwolnienia lekarskiego e-ZLA nie jest możliwe (zwolnienie lekarskie wystawione w trybie alternatywnym).

Ważne!
Od 1 grudnia 2018 r. zaświadczenia lekarskie będą wystawiane wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego (e-ZLA).
Zobacz także: e-ZLA – informacje dla ubezpieczonych

Zasiłek dostaniesz również, gdy zwolnienie lekarskie otrzymałeś za granicą. W tym celu powinieneś złożyć przetłumaczone na język polski zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza. Zaświadczenie musi zawierać:
nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, datę wystawienia i podpis;
początkową i końcową datę niezdolności do pracy.

Ważne!
Zwolnienie lekarskie nie musi być przetłumaczone na język polski, jeśli jest wystawione na terytorium i w językach urzędowych państw:

• członkowskich Unii Europejskiej,
• członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Do wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru wymagane jest:

• zwolnienie lekarskie z wpisanym kodem "B" lub odrębne zaświadczenie lekarskie potwierdzające stan ciąży – w przypadku niezdolności do pracy przypadającej na okres ciąży,
• karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy – w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,

zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku:

• w razie niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów,
• jeżeli niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw stwierdzonego wcześniej wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Jeśli zasiłek wypłaca Ci ZUS, będzie także potrzebne zaświadczenie płatnika składek na druku:

• Z-3 – jeśli jesteś pracownikiem,
• Z-3b – jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność, współpracujesz z osobą prowadzącą działalność lub jesteś duchownym,
• Z-3a – jeśli jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu.
• Jeżeli występujesz o zasiłek chorobowy za okres po ustaniu ubezpieczenia, składasz dodatkowo oświadczenie na druku Z-10.

Ważne!
Dokumenty do wypłaty zasiłku chorobowego w formie papierowej możesz złożyć w dowolnej placówce ZUS lub za pośrednictwem operatora pocztowego. Możesz je złożyć także w formie dokumentu elektronicznego przez PUE ZUS.

Zobacz też wideo: Czy po 182 dniach zwolnienia należy się zasiłek chorobowy?