Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zatrzęsła się ziemia na dnie Bałtyku. Sejsmografy odnotowały 2,6 w skali Richtera. To przykład gniewu morskiego niedźwiedzia?

Tomasz Chudzyński
Tomasz Chudzyński
Niedawne trzęsienie ziemi na dnie Bałtyku odnotowała aplikacja Recent Earthquakes
Niedawne trzęsienie ziemi na dnie Bałtyku odnotowała aplikacja Recent Earthquakes Recent Earthquakes
Zatrzęsło się dno Bałtyku. W minioną sobotę sejsmografy wskazały epicentrum trzęsienia ziemi ponad sto kilometrów na północ polskiego odcinka morskiego wybrzeża. Skala trzęsienia ziemi była niewielka, ale historia zna bardziej niszczycielskie przykłady aktywności sejsmicznej w bezpośrednim sąsiedztwie naszego regionu.

Wstrząsy o sile 2,6 w skali Richtera odnotowała aplikacja Recent Earthquakes przekazująca dane sejsmograficzne. Epicentrum zjawiska znajdowało się na wysokości Słupska/Lęborka, ponad 100 km na północ od morskiego wybrzeża.

Zdarzenie miało miejsce w sobotę nad ranem. Trzęsienie ziemi było dość lekkie. W tym samym bowiem czasie aplikacja wskazywała w jednym z miast Śląska magnitudę ponad 4. Były też informacje o innych incydentach w bardziej aktywnych sejsmicznie częściach świata.

Zaznaczmy, sobotnie trzęsienie ziemi na dnie Bałtyku było niemal nieodczuwalne. Nie oznacza to jednak, że mieliśmy do czynienia ze zjawiskiem „egzotycznym” dla naszego regionu. Przypomnijmy incydent z 2009 r., kiedy to pod koniec maja tamtego roku, dno morskie zatrzęsło się 69 km na północ od Ustki i 123 kilometry na północny-zachód od Gdyni. Siła wstrząsów? 3,9 w 9 stopniowej skali Richtera.

Dwa silne trzęsienia ziemi wystąpiły 21 września 2004 roku. Ich epicentrum znajdowało się w Obwodzie Kaliningradzkim. Intensywność wstrząsów na terenie Polski północno-wschodniej oceniono na około 4 i 5,3. Wstrząsy były odczuwalne m.in. na Żuławach, Warmii, w Trójmieście, Wejherowie, Redzie. O wyraźnie odczuwalnym tąpnięciu mówiły po tamtym zdarzeniu m.in. pracownice biur gdańskiego „Zieleniaka”. Odnotowano, że chwiały się domy, popękały ściany w wielu budynkach, szczególnie w wielokondygnacyjnych, dzwoniły i pękały szyby, obserwowano przemieszczanie się mebli i innych przedmiotów.

O tym, że region Morza Bałtyckiego, wbrew powszechnej wiedzy, nie jest nieaktywny sejsmicznie, pisał w swoim artykule pt. „Bałtyckie trzęsienia ziemi” Andrzej Piotrowski z Państwowego Instytutu Geologicznego (pgi.gov.pl). Informuje w nim m.in. o ruchach tzw. tarczy skandynawskiej, geologicznego, skalistego obszaru stanowiącego część swoistego fundamentu kontynentu.

- Zasięg obecnego wielkopromiennego podnoszenia Skandynawii zaznacza się w kierunku południowym aż do linii Kalinigrad – Smołdzino – Łeba, obejmuje także Bornholm i północną Danię, czyli miejsca występowania trzęsień ziemi w ostatnich 100 latach. Podnoszący się, centralny obszar w rejonie zatoki Botnickiej jest otoczony obszarem o zmiennych tendencjach ruchów pionowych – pisał Andrzej Piotrowski. - Gwałtowne wstrząsy skorupy ziemskiej na terenie Polski północnej nie są uwarunkowane jedynie ruchami tarczy skandynawskiej. Pewną rolę odgrywają też młode, wciąż niezakończone, ruchy orogenezy alpejskiej na południu Europy oraz przyczyny miejscowe - przemieszczenia warstw skalnych na skutek zmian chemicznych (zjawiska krasowe) oraz ruchy soli.

- Coraz więcej informacji wskazuje, że nie jesteśmy do końca bezpieczni w kontekście sejsmologicznym – przyznaje Piotr Kowalkowski, synoptyk z portalu Info Meteo Północ Pl, który zauważył niedawne trzęsienie ziemi na dnie Bałtyku.

O występowaniu trzęsień ziemi mówią historyczne zapiski. Można w nich znaleźć powtarzające się zdania o „kołyszących się” żyrandolach w kościołach. Obecne jest także określenie „niedźwiedzia morskiego”, jak dawni mieszkańcy nazywali atak fal tsunami, które można oczywiście powiązać z występowaniem trzęsień ziemi.

- 1 marca 1779 r. wysoka fala zalała część Łeby, przeniosła statek do ogrodów. Trzy godziny później morze cofnęło się od wybrzeża w Kołobrzegu, mimo że pogoda była spokojna. Na przyległym lądzie ludzie obserwowali dziwne zachowanie zwierząt w polu. Słychać było dudnienie, dobywające się jakby spod ziemi – przytaczał jedno z historycznych zdarzeń autor artykułu „Bałtyckie trzęsienia ziemi”.

- 3 kwietnia 1757 r. Około południa przy spokojnej i jasnej pogodzie, brzeg Bałtyku koło Trzebiatowa nad Regą stał się nagle tak wzburzony, że wysokie fale zerwały duży prom zacumowany w porcie i przeniosły daleko na ląd. Po czym, kiedy to (falowanie) się trzykrotnie powtórzyło, morze stało się znowu spokojne. Żeglujący mieszkańcy wybrzeża nazywają to znane im zjawisko „Niedźwiedź Morski" (Seebaer)″ - tak z kolei brzmi fragment zapisków kroniki Brueggemanna z 1779 r.

Jest jeszcze inna malownicza nazwa bałtyckich trzęsień ziemi.

- W Skandynawii stare nordyckie podania mówią o Wilku z Bagien (Fenris Wolf), gigantycznym potworze, uwięzionym przez boga Thora na mocnym łańcuchu w głębi gór. Ponoć gdy Fenris wył, to ziemia drżała gwałtownie. Według N.A. Mörnera, profesora uniwersytetu sztokholmskiego, jest to w miarę dokładny opis trzęsienia ziemi – pisał Andrzej Piotrowski.

Wiaczesław Władimirowicz Orlienok z Uniwersytetu im. Immanuela Kanta w Kaliningradzie oraz Kazimierz Pęcherzewski z Akademii Pomorskiej w Słupsku, w swojej wspólnej pracy poświęconej trzęsieniu ziemi z września 2004 r. zamieścili listę odnotowanych w kronikach sejsmicznych incydentów w naszym regionie. Najstarsze pochodzą z początku XIV w.

Oto lista bałtyckich trzęsień ziemi

  • − w październiku 1303 roku bardzo silne trzęsienie ziemi wystąpiło na Półwyspie Sambijskim,
  • − 23 sierpnia 1409 roku wystąpiło trzęsienie ziemi od Mazur do Lubeki i trwało „trzy ojczenasz”, jak czytamy w kronikach,
  • − 1625 rok – w kaplicy zamkowej w Szczecinie spadł świecznik z jednej z figur; nastąpiło zapadnięcie murów miejskich i jednej budowli; na Pomorzu Zachodnim odnotowano zmiany barw wód jednego z jezior,
  • − w grudniu 1628 roku nastąpiło trzęsienie ziemi w Meklemburgii, w pobliżu Szczecina,
  • − 25 lutego 1648 roku jedna z wieś kościelnych w okolicy Szczecina została przesunięta o 7 m, bez innych uszkodzeń,
  • − 1 listopada 1755 roku wstrząsy odnotowane zostały od Lubeki po ujście Odry; było to echo potężnego trzęsienia ziemi w Lizbonie,
  • − 3 kwietnia 1757 roku w okolicy Trzebiatowa wystąpiło tsunami, które wyniosło prom zacumowany w porcie w głąb lądu,
  • − 1 marca 1779 roku wysoka fala tsunami zalała część Łeby i osadziła statek z portu na lądzie. Trzy godziny później w Kołobrzegu wody Bałtyku oddaliły się i odsłoniło się dno morza,
  • − 5 lutego 1783 roku wystąpiło trzęsienie ziemi w Meklemburgii,
  • − 5 sierpnia 1803 roku silne trzęsienie ziemi objęło Inflanty,
  • − 5-6 marca 1821 roku odczuwano wstrząsy w okolicy Greifswaldu (odległego od Świnoujścia o 50 km), po których pozostały pęknięcia gruntu o głębokości 4,0 m,
  • − 12 marca 1883 roku odnotowano wstrząsy w Szczecinie,
  • − 16-17 maja 1888 roku trzęsienia ziemi objęły Bałtyk zachodni,
  • − 23 października 1904 roku odnotowano trzęsienia ziemi w Skandynawii (Goeteborg, Oslo), które odczuwalne były na Pomorzu; falowanie wód wywołane tym trzęsieniem dotarło do Szczecina,
  • − 7 grudnia 1904 roku odnotowano wstrząsy na południowym i zachodnim Bałtyku; na lądzie wystąpiły pęknięcia budynków,
  • − 9 lipca 1905 roku rozkołysały się świeczniki w kościele św. Jakuba w Szczecinie,
  • − 11-12 lutego 1909 roku wystąpiło trzęsienie ziemi od Rymania (miejscowość na dawnej granicy woj. koszalińskiego i szczecińskiego), poprzez Karlino do Koszalina, czyli na odległości 60 km, równolegle do brzegów Bałtyku; budowle uległy spękaniu; w zamarzniętej ziemi pojawiły się szczeliny szerokości 20 cm i 100 m długości,
  • − w grudniu 1912 roku wystąpiły silne wstrząsy w okolicy Łeby i Smołdzina,
  • − w 1976 roku trzęsienie ziemi wywołało widoczne fale tsunami u wybrzeży Estonii i w Zatoce Fińskiej,
  • − 4 marca 1977 roku wystąpiły silne wstrząsy w południowych Karpatach; odczuwalne wstrząsy wystąpiły również w Kaliningradzie, w południowych rejonach Polski i na Pomorzu
  • - 21 września 2004 roku Trzęsienie ziemi wystąpiło ok. godz. 15:32 naszego czasu, i około godz. 16:32 miejscowego czasu w Obwodzie Kaliningradzkim. Nawiedziło Kaliningrad, Półwysep Sambijski, Pomorze, głównie Lębork, Gdynię, Gdańsk, Sopot, Wejherowo, Redę, Elbląg a nawet Suwałki. Wstrząsy o sile 5 stopni w skali wywołały popłoch, zamieszanie i szok wśród mieszkańców. Odnotowano także straty materialne, m.in. uszkodzoną linię kolejową na Półwyspie Sambijskim.
od 7 lat
Wideo

Kalendarz siewu kwiatów

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska