Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zostałeś wezwany do sądu na świadka? Przeczytaj, czego możesz się spodziewać

Irena Boguszewska
Prawo odmowy składania zeznań mają miedzy innymi małżonkowie stron, ich rodzice, dziadkowie, dzieci i rodzeństwo
Prawo odmowy składania zeznań mają miedzy innymi małżonkowie stron, ich rodzice, dziadkowie, dzieci i rodzeństwo Fot. DiGiTouch
Zostałeś wezwany do sądu na świadka. Przeczytaj, a dowiesz się, jakie masz w takiej sytuacji prawa i obowiązki. Wyjaśniamy także, jak możesz się domagać zwrotu kosztów dojazdu i utraconego zarobku.

1. Najważniejsza zasada brzmi - gdy dostajemy sądowe wezwanie na świadka, nie możemy go zlekceważyć.

2. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka - poza konkretnymi, wymienionymi w ustawie osobami.

3. I tak prawo odmowy składania zeznań mają jedynie:

* małżonkowie stron;

* ich wstępni i zstępni - czyli rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki itd.;

* rodzeństwo;

* powinowaci w tej samej linii lub stopniu;

UWAGA
Z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Powinowatym jest więc na przykład brat żony w stosunku do jej męża (czyli szwagier), ojciec żony w stosunku do jej męża (teść).

* osoby pozostające ze stronami w stosunku przysposobienia.

WAŻNE
Prawo odmowy zeznań trwa również po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o tak zwane prawa stanu - z wyjątkiem spraw o rozwód.

PYTANIA BEZ ODPOWIEDZI

Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie:

* mogłoby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową;

* miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Na przykład duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu podczas spowiedzi.

KLTO NIE MOŻE BYĆ ŚWIADKIEM

1. Osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń.

2. Wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli "zastrzeżone" lub "poufne" - jeżeli podczas zeznania mieliby ją naruszyć.

3. Przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową.

4 Mediator, czyli osoba, która prowadziła mediację w danej sprawie.

WAŻNE
Mediator nie może być świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji - chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy.

WEZWANIE

1. Sąd wzywając świadka, wymienia w wezwaniu:

* imię, nazwisko i zamieszkanie wezwanego;

* miejsce i czas przesłuchania;

* nazwiska stron i przedmiot sprawy;

* przepisy o karach za pogwałcenie obowiązków świadka;

* informacje o zwrocie wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem do sądu oraz o wynagrodzeniu za utratę zarobku.

UWAGA
Wezwany w charakterze świadka musi się stawić w określonym w wezwaniu sądowym miejscu i czasie.

2. Przesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu, gdzie przebywają - jeżeli nie mogą go opuścić.

WAŻNE
Jeżeli sąd, do którego jesteśmy wezwani jest znacznie oddalony od miejsca naszego zamieszkania albo wychowujemy małe dziecko, którego nie mamy z kim zostawić czy też jeśli z innych ważnych powodów nie możemy się stawić, możemy wystąpić o przesłuchanie w sądzie właściwym ze względu na miejsce naszego zamieszkania. Wniosek taki składamy w sądzie, z którego otrzymaliśmy wezwanie. Musimy go umotywować, to znaczy opisać swoją sytuację. Sąd może się przychylić do naszej prośby, ale nie musi. Decyzja należy wyłącznie do niego.

3. Świadkowie, którzy nie złożyli jeszcze zeznań nie mogą być obecni przy przesłuchaniu innych świadków.

4. Do przesłuchania świadka, który nie włada językiem polskim w dostatecznym stopniu sąd może ustanowić tłumacza.

PRZYRZECZENIE

1. Przed przesłuchaniem świadka uprzedza się go o prawie odmowy zeznań i odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.

2. Przesłuchanie rozpoczyna się od zadania świadkowi pytań dotyczących jego osoby oraz stosunku do stron.

3. Jeżeli świadek ma składać zeznania, przewodniczący odbiera od niego przyrzeczenie po pouczeniu go o znaczeniu tego aktu.

UWAGA
Przyrzeczenia nie składają świadkowie, którzy nie ukończyli 17 lat oraz osoby skazane za fałszywe zeznanie prawomocnym wyrokiem.

4. Inni świadkowie mogą być - za zgodą stron - zwolnieni przez sąd od złożenia przyrzeczenia.

5. Świadek składa przyrzeczenie powtarzając za sędzią jego tekst lub odczytując na głos: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome".
Niemi i głusi składają przyrzeczenie przez podpisanie jego tekstu lub przy pomocy biegłego.

SKŁADANIE ZEZNAŃ

Świadek składa zeznanie ustnie, zaczynając od odpowiedzi na pytania przewodniczącego składu sędziowskiego. Mówi, co i skąd wiadomo mu w sprawie. Potem sędziowie i strony mogą zadawać mu pytania. Niemi i głusi składają zeznania na piśmie lub przy pomocy biegłego.

WAŻNE
Świadkowie, których zeznania przeczą sobie wzajemnie mogą być konfrontowani.

Zeznanie świadka, po zapisaniu do protokołu, zostaje mu odczytane i - stosownie do okoliczności na podstawie jego uwag - uzupełnione i sprostowane.

UWAGA
Świadek może oddalić się z sądu nie wcześniej, niż po uzyskaniu na to zezwolenia przewodniczącego składu sędziowskiego.

ŚWIADEK NIE PRZYSZEDŁ

1. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę.

2. Następnie wezwie go powtórnie.

3. W razie jeśli znów nie przyjdzie, sąd skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe doprowadzenie przez policję. To samo dotyczy świadka, który oddalił się bez zezwolenia sędziego.

WAŻNE
Od postanowienia na skazanie na grzywnę przysługuje zażalenie. Poza tym świadek - w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany po jej otrzymaniu - może usprawiedliwić swoje niestawiennictwo. W razie jego usprawiedliwienia sąd zwalnia świadka od grzywny i przymusowego sprowadzenia. Postanowienia sądu mogą zapaść na posiedzeniu niejawnym.

KARY ZA ODMOWĘ ZEZNAŃ

1. Za nieuzasadnioną odmowę zeznań lub przyrzeczenia sąd - po wysłuchaniu obecnych stron co do jej zasadności - skaże świadka na grzywnę.

2. Niezależnie od grzywny sąd może nakazać aresztowanie świadka nawet na jeden tydzień. Uchyli areszt, jeżeli świadek złoży zeznanie lub przyrzeczenie.

ZWROT KOSZTÓW

1. Świadek ma prawo żądać zwrotu wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem do sądu, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku.

2. Sąd może przyznać świadkowi zaliczkę na koszty podróży i na utrzymanie w miejscu przesłuchania.

3. Sąd rozlicza te koszty według cen biletów, jakie kupiliśmy na podróż z miejsca swojego zamieszkania. Zasada jest taka:

* jeśli przedłożymy bilety, to według nich otrzymamy zwrot kosztów podróży;

* jeśli ich nie przedłożymy, sąd wyliczy koszty na podstawie cen biletów najtańszego środka komunikacji publicznej, jakim można dojechać do niego z miejsca naszego zamieszkania.

WAŻNE
Jeżeli pomiędzy miejscowością, w której mieszkamy, a sądem, do którego zostaliśmy wezwani jest połączenie środkami komunikacji publicznej, to sąd - co do zasady - nie zwraca pieniędzy za przejazd własnym samochodem.

4. Jeżeli chcemy dostać zwrot wynagrodzenia, powinniśmy wziąć zaświadczenie z zakładu pracy o tym, że w związku z koniecznością stawienia się jako świadek utraciliśmy zarobek i wykazać, w jakiej wysokości.

WAŻNE
O zwrot tych kosztów najlepiej jest wystąpić zaraz po złożeniu zeznań - jeszcze w sali sądowej.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetalubuska.pl Gazeta Lubuska