Wolnoć Tomku w swoim domku
W powiedzeniu „wolnoć Tomku w swoim domku” „wolnoć” wcale nie oznacza „wolności”. Jest to połączenie dwóch słów: „wolno” i „ci”.
„Wolnoć Tomku w swoim domku” oznacza więc: „Wolno ci Tomku w swoim domku”. W domu, w przestrzeni prywatnej, można zachowywać się inaczej niż w miejscu publicznym.
Kończ waść, wstydu oszczędź
Zdanie wypowiedziane przez Kmicica do Wołodyjowskiego przeszło do mowy potocznej. Ten znany frazeologizm jest jednak często błędnie rozumiany.
Zazwyczaj osoby używające tego powiedzenia chcą zwrócić uwagę osobie, która się kompromituje. „Kończ waść, wstydu oszczędź” ma znaczyć: „przestań się kompromitować”.
Tymczasem znaczenie tego powiedzenia jest dokładnie odwrotne. Kmicic prosił Wołodyjowskiego, żeby ten zaprzestał z nim walki i nie wystawiał go dłużej na ośmieszenie. Miał więc na myśli: „Przestań się nade mną pastwić, oszczędź mi wstydu”.
