Kolendra siewna
Kolendra jest jedną ze starszych roślin przyprawowych, jednak w Polsce zdobywa popularność powoli. Częściej używamy jej owoców niż świeżych liści, jednak warto się również nimi zainteresować, szczególnie jeśli lubimy kuchnię azjatycką lub arabską (ale i w różnych innych daniach się przyda). Kolendra jest częścią mieszanki przyprawowej curry.
Kolendra (owoc) pomaga przede wszystkim w problemach trawiennych i dolegliwościach żołądkowych, ale jest też stosowana w leczeniu przeziębienia i reumatyzmu.
Uprawa. Nasiona kolendry sieje się wprost do gruntu w drugiej połowie kwietnia (na zbiór owoców) lub w lipcu-sierpniu – jeśli chcemy uzyskać tylko liście. Owoce zbiera się w pełni dojrzałe i suszy, liście można jeść świeże, gotowane lub suszone. Kolendra potrzebuje słonecznego, ciepłego i zacisznego miejsca, z przepuszczalną ziemią. Źle znosi nadmiar wilgoci i ciężkie podłoże. Jeśli posialiśmy kolendrę wiosną, a nie zależy nam na owocach, tylko liściach – usuwajmy na bieżąco kwiatostany.
Koper ogrodowy
Łagodny smak i przyjemny zapach koperku docenia większość z nas. Świeże listki są popularnym dodatkiem do wielu potraw, a bez suchych łodyg i baldachów trudno wyobrazić sobie kiszone ogórki.
Wszystkie części kopru zawierają cenne sole mineralne, a także witaminy. Napar z tej rośliny działa m.in. uspokajająco i nasennie, łagodzi problemy trawienne, działa też korzystnie na skórę.
Uprawa. Koperek można siać od połowy kwietnia do późnej jesieni (na zbiór wiosenny). Warto to robić co kilka tygodni, żeby zapewnić sobie stale świeże liście i pędy. Ta roślina musi mieć słońce oraz żyzną i w miarę wilgotną ziemię. Jest jednoroczna i nie jest odporna na mróz (ale nasiona mogą zimować w gruncie).
Lubczyk ogrodowy
Lubczyk to roślina, która może zastąpić gotowe mieszanki przyprawowe typu „maggi”, bo jego smak i aromat jest niemal identyczny, ale w pełni naturalny.
Jako zioło wykorzystuje się przede wszystkim korzeń lubczyku (pomaga m.in. przy nieżytach dróg moczowych, chorobach nerek i bólach menstruacyjnych, jest stosowany także w kosmetyce), ale również liście są zdrowe. Kiedyś stosowano lubczyk jako afrodyzjak i wierzono, że przynosi szczęście w miłości.
Uprawa. Lubczyk jest okazałą rośliną (może dorastać nawet do 2 m wys.), a jego przypominające seler liście tworzą ładne kępy. Lubczyk można uprawiać z nasion. Sieje się je wiosną na rozsadę lub w sierpniu do gruntu (wyrosną wiosną). Od wiosny można kupić też jego sadzonki i jest to zdecydowanie łatwiejsza metoda. Lubczyk lubi słońce, ale może też rosnąć w lekkim cieniu. Potrzebuje żyznej, próchniczej i wapiennej ziemi. Młode rośliny trzeba regularnie podlewać, starsze radzą sobie z przejściową suszą. Lubczyk jest wieloletni i odporny na mróz.
Majeranek, czyli lebiodka majeranek
Przyprawa, którą znamy pod nazwą majeranek to gatunek lebiodki, czyli lebiodka majeranek (Origanum majorana). Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, ale jej miejsce w polskiej kuchni jest dobrze ugruntowane (wielu nie wyobraża sobie grochówki czy żurku bez właśnie majeranku).
Majeranek należy do ziół wspomagających trawienie, ale ma też działanie uspokajające, pomaga także przy przeziębieniach i katarze. Ma działanie antyseptyczne (pomaga w gojeniu ran, uszkodzeń jamy ustnej, bólu gardła).
Uprawa. Majeranek można posiać w marcu na rozsadę lub od połowy kwietnia do gruntu. Sadzonki, czy to samodzielnie przygotowane, czy kupione, sadzi się po połowie maja, bo roślina nie jest odporna na mróz. Dlatego w Polsce uprawia się ją jako roślinę jednoroczną (w cieplejszym klimacie występują i odmiany jednoroczne, i wieloletnie). Majeranek musi mieć słońce i zaciszne miejsce, z próchniczą, przepuszczalną ziemią, koniecznie wapienną. Dobrze ją zasilić kompostem.
