Czy komornik w 2024 może zająć rentę lub emeryturę? Sprawdź, ile wynosi kwota wolna od potrąceń. Co z 13. i 14. emeryturą?

Emeryci mają do oddania ponad 11 miliardów złotych i są jedną z najbardziej zadłużonych grup społecznych - tak wynika z najnowszych danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor oraz bazy informacji kredytowych BIK. W 2023 roku zadłużenie seniorów wzrosło o miliard złotych i rosło dwa razy szybciej niż w 2022. To efekt m.in. wysokiej inflacji.

Przeciętna kwota zadłużenia seniora wzrosła z 27,5 tys. zł w 2022 roku do 29,5 tys. w roku 2023. Najbardziej zadłużeni są mieszkańcy województwa mazowieckiego, śląskiego, dolnośląskiego, zachodniopomorskiego, pomorskiego, czy podkarpackiego. Z badania opinii BIG Info Monitor pt. „Budżety domowe Polaków” wynika, że co trzeci emeryt musiał w 2023 roku ograniczać wydatki właściwie do minimum.

– Po pierwsze, większość seniorów, bo aż 90 proc., narzeka na pogarszającą się sytuację materialną. Pogłębiające się zadłużenie to zjawisko, które nasiliło się zwłaszcza w ciągu ostatnich trzech, czterech lat. Po drugie ponad 60 proc. emerytów decyduje się na rentę dożywotnią, by spłacić zadłużenie i inne zobowiązania – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Z kolei Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej zadłużenie seniorów tłumaczy faktem, że część seniorów nie posiada oszczędności i w przypadku nagłej sytuacji losowej nie są w stanie utrzymać płynności finansowej, co skutkuje nieopłacaniem bieżących rachunków.

– Z badania „Barometr oszczędności 2023” przygotowanego przez IMAS dla KRD wynika, że co czwarta osoba powyżej 60. roku życia nie posiada oszczędności. 68 procent wytłumaczyło to niewystarczającym dochodem. 31 procent respondentów, którzy posiadają odłożoną gotówkę, wskazało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy ta poduszka finansowa zmalała – tłumaczy Łącki.

Sprawdź co się zmieniło dla dłużników w 2024 roku. Ile komornik pobierze z pensji lub konta osoby zadłużonej w lutym 2024?

Komornik ma prawo do egzekwowania spłaty długu zarówno ze świadczenia rentowego, jak i emerytalnego. Środki te podlegają jednak częściowej ochronie, przez co seniorzy nie mogą stracić wszystkich pieniędzy.

Zgodnie z polskim prawem komornik musi przestrzegać dwóch limitów, czyli kwoty wolnej od zajęcia komorniczego, a także maksymalnego procentu potrącenia. Co istotne, co roku wyznaczone progi ulegają zmianom, dlatego warto na bieżąco sprawdzać, jaka jest ich wysokość.

Ustawa o rentach i emeryturach szczegółowo precyzuje, jaka część świadczenia emerytalnego może zostać zajęta w ramach egzekucji komorniczej. Kluczowy w tym przypadku będzie rodzaj zadłużenia.

Komornik sądowy maksymalnie może pobrać następującą kwotę:

• 25 proc. emerytury brutto – długi niealimentacyjne np. kredyty, niespłacone pożyczki czy zakupy na raty,
• 50 proc. emerytury brutto – długi z tytułu zaległych zobowiązań za pobyt w placówkach opieki oraz ośrodkach zdrowotnych,
• 60 proc. emerytury brutto – długi związane z niespłaconymi świadczeniami alimentacyjnymi.

Oprócz wskazanych wyżej wartości obowiązuje też kwota wolna, czyli limit wskazujący, ile środków z emerytury musi zostać na koncie seniora.

Kwoty wolne od egzekucji komorniczych zmieniają się co roku za sprawą waloryzacji świadczeń. Limity są aktualizowane 1 marca każdego roku. Co istotne, wskaźniki te są takie same, niezależnie czy świadczenie wypłaca ZUS czy KRUS.

Do 1 marca 2024 roku zajęcia komornicze nie obejmują następujących kwot świadczeń emerytalnych:

• 1125,26 zł – kwota wolna od potrąceń w przypadku zobowiązań niealimentacyjnych np. niespłacone kredyty,
• 900,22 zł – kwota wolna w przypadku świadczeń nienależnie pobranych lub zaliczkowych,
• 681,97 zł – kwota wolna w przypadku kwot egzekwowanych na spłatę należności alimentacyjnych,
• 272,28 zł – kwota wolna w przypadku potrąceń za pobyt m.in. w domach opieki społecznej lub zakładach opiekuńczo-leczniczych.

Egzekucji komorniczej podlegają też dodatki, takie jak ryczałt energetyczny, dodatek kompensacyjny, dodatek kombatancki, świadczenie dla osób deportowanych i byłych żołnierzy zatrudnianych przymusowo. Komornik nie ma prawa do potrącenia środków finansowych z dodatku dla sierot zupełnych, dodatku pielęgnacyjnego, a także dodatku dla weterana poszkodowanego.

A co z 13 i 14. emeryturą? Zgodnie z prawem komornik nie ma prawa zabrać części lub całości trzynastej i czternastej emerytury. Pieniądze te można wykorzystać na spłatę części zadłużenia, ale nie jest to obowiązkowe.

W przypadku emerytów i rencistów cały proces składa się z kilku etapów. Najpierw wierzyciel, który chce odzyskać dług, musi udać się do sądu. Po uprawomocnieniu wyroku wymiaru sprawiedliwości rozpoczyna się postępowanie egzekucyjne.

Komornik wysyła wówczas do ZUS-u lub KRUS-u wniosek o zajęcie części świadczenia. Wybrana instytucja pobiera odpowiednią kwotę i przekazuje dla komornika, natomiast reszta trafia na konto bankowe osoby zadłużonej.