Dla kogo odprawa po zmarłym pracowniku

W jakich sytuacjach i komu przysługuje świadczenie? Tłumaczy to nasza ekspertka Marta Kosakowska, aplikant adwokacki w TGC Corporate Lawyers.

WSPARCIE DLA RODZINY

1. Odprawa pośmiertna przysługuje małżonkowi.
Nie istnieją żadne przesłanki warunkujące prawo małżonka do uzyskania odprawy pośmiertnej. Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie należy się ona będącemu w separacji.

2. Osobami uprawionymi do otrzymania odprawy pośmiertnej są również inni członkowie rodziny, którzy spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej - w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Są to więc dzieci:

* własne;

* drugiego małżonka;

* przysposobione.

3. Uprawienie przysługuje im do 16. roku życia. A jeśli kontynuują naukę - do momentu jej ukończenia, ale nie dłużej jednak niż do 25. roku życia.

4. W przypadku, gdy odprawa pośmiertna przysługuje całkowicie niezdolnym do pracy, to nie ma znaczenia, ile mają lat.

5. Odprawa pośmiertna przysługuje również dzieciom - to jest wnukom, rodzeństwu oraz innym podopiecznym - przyjętym na utrzymanie i wychowanie przed osiągnięciem przez nie pełnoletności.

* Ta zasada obowiązuje jednak pod warunkiem, że przejęcie pieczy nad nimi nastąpiło co najmniej na rok przed śmiercią pracownika.

* Wyjątek stanowi zgon na skutek wypadku przy pracy - w takiej sytuacji nie musi upłynąć rok od przejęcia pieczy.

* Uprawnienie przysługuje tym osobom również do momentu ukończenia przez nie 16 lat. A w sytuacji, gdy się uczą - do chwili ukończenia nauki w szkole, ale nie dłużej niż do 25. roku życia.

6. Kolejną grupę, której przysługuje odprawa stanowią rodzice zmarłego (zaliczamy do nich również macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające). Ta zasada obowiązuje jednak pod warunkiem, że są oni:

* niezdolni do pracy; albo

* ukończyli 50 lat.

7. Prawo to otrzymują również wtedy, gdy wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwo uprawnione do renty po zmarłym, do których utrzymania pracownik przyczyniał się bezpośrednio przed śmiercią.

TO WARTO WIEDZIEĆ

1. Odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie pracownika niezależnie od tego, jak długo pozostawał on w stosunku zatrudnienia - nawet wówczas, gdy umowa zawarta była na okres próbny.

2. Nieistotna jest także przyczyna śmierci pracownika. Uprawnienia nie ustają na przykład w sytuacji, gdy popełnił on samobójstwo.

3. Jeżeli zmarły pracownik był zatrudniony u kilku pracodawców, odprawa przysługuje od każdego z nich.

4. Dla rodziny zmarłego ważna jest również informacja, że odprawa pośmiertna jest wolna od podatku dochodowego (artykuł 21 ustęp 1 punkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

5. Nie należy zwlekać z roszczeniem o przyznanie odprawy. Ulega ono przedawnieniu po upływie trzech lat od dnia jej wymagalności.

6. Pamiętajmy, że pod pojęciem ,,śmierci w czasie trwania stosunku pracy" należy rozumieć:

* zgon zatrudnionego podczas świadczenia pracy; oraz

* sytuację, gdy zmarł on przebywając na przykład na urlopie wypoczynkowym, macierzyńskim, itp.

JAK SIĘ USTALA
WYSOKOŚĆ ŚWIADCZENIA

1. Wysokość odprawy jest uzależniona od okresu zatrudnienia zmarłego pracownika. I tak:

* rodzinie przysługuje równowartość jego miesięcznego wynagrodzenia - jeśli ten czas wynosił mniej niż 10 lat;

* jeżeli zmarły był zatrudniony co najmniej 10 lat - uprawnionym należy się świadczenie w wysokości trzymiesięcznej wypłaty;

* na największą odprawę mogą liczyć bliscy osoby pozostającej w stosunku pracy przez okres minimum 15 lat - wtedy osiąga ona wartość wynagrodzenia za pół roku.

2. Przepisy obowiązujące w danym zakładzie pracy, na przykład wynikające z regulaminu wynagradzania, mogą przyznawać wyższą wysokość świadczeń.

KTO ILE DOSTANIE

1. Kwota odprawy pośmiertnej należna jest w równych częściach uprawnionym członkom rodziny zmarłego pracownika.

2. Jeśli posiada do niej prawo tylko jedna osoba, otrzymuje połowę wartości należnej sumy.

BEZ ODPRAWY

1. Prawo do odprawy pośmiertnej nie wchodzi w skład spadku.

2. Jeśli nie ma żadnej z osób ściśle uprawnionych do otrzymania świadczenia, to nie zostaje ono wypłacone.

3. Odprawa nie przysługuje również wtedy, gdy pracodawca ubezpieczył pracownika na życie i w związku z tym odszkodowanie wypłaciła firma ubezpieczeniowa, a jego kwota nie jest niższa niż wysokość odprawy. Jeśli jednak kwota odszkodowania jest niższa niż odprawa, pracodawca pokrywa tę różnicę.

TU CI POMOGĄ

Bezpłatnych porad w zakresie prawa pracy udziela inspekcja pracy.