Na kogo i kiedy dostaniesz zasiłek opiekuńczy

1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu, który jest zwolniony od wykonywania pracy z powodu:

* konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat ośmiu w przypadku:

- nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których ono uczęszcza;

- porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem - jeżeli te sytuacje uniemożliwiają mu sprawowanie nad nim opieki;

- pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej;

* konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat;

* innym chorym członkiem rodziny.

UWAGA
Za innego członka rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - pod warunkiem, że pozostają z osobą sprawującą opiekę we wspólnym gospodarstwie domowym.
Za dzieci uważa się własne ubezpieczonego lub jego małżonka, przysposobione, a także obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

2. Prawo do tego zasiłku przysługuje na równi matce i ojcu. Ale otrzymuje go tylko ten z rodziców, który wystąpi z wnioskiem o wypłatę za dany okres.

JAK DŁUGO

1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, ale nie dłużej niż przez:

* 60 dni w roku kalendarzowym - jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem (zdrowym do lat ośmiu i chorym do lat 14); albo

* 14 dni w roku kalendarzowym - jeżeli dotyczy dziecka w wieku ponad 14 lat lub innego chorego członka rodziny.

ZAPAMIĘTAJ
Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki - z różnych przyczyn i bez względu na liczbę dzieci czy członków rodziny wymagających opieki - nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 60 dni.

2. Gdy w szpitalu jest ubezpieczona matka - która pobiera zasiłek macierzyński do ośmiu tygodni po porodzie - ubezpieczonemu ojcu przysługuje za okres jej pobytu dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Przysługuje z tytułu osobistego sprawowania opieki nad noworodkiem w wymiarze do ośmiu tygodni (tj. do 56 dni), nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko ósmego tygodnia życia.

UWAGA
W takim przypadku wymiar zasiłku opiekuńczego nie jest związany z rokiem kalendarzowym i jest niezależny od wymiaru 60/14 dni. Przepis ten stosuje się również do innego ubezpieczonego członka najbliższej rodziny - jeżeli przerwie on zatrudnienie lub inną działalność zarobkową, aby osobiście zająć się maluchem.

KOMU PRZYSŁUGUJE

1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim objętym ubezpieczeniem chorobowym zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie. To jest m.in.:

* pracownikom;

* członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;

* wykonującym pracę nakładczą;

* wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia albo innej o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobom z nimi współpracującym (w tym świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej, prowadzącym pozarolniczą działalność oraz z nimi współpracującym);

* prowadzącym pozarolniczą działalność (oraz z nimi współpracującym);

* wykonującym odpłatnie pracę na podstawie skierowania w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;

* odbywającym służbę zastępczą.

UWAGA
Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę. Wyjątkiem jest sytuacja dotycząca sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat dwóch, gdy zasiłek przysługuje nawet wówczas, gdy są inni członkowie rodziny mogący zająć się maluchem.

NIE PRZYSŁUGUJE

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje:

* za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych;

* w okresie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego;

* w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności - z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących w tym czasie odpłatnie pracę na podstawie skierowania;

* za okres objęty zaświadczeniem lekarskim - w przypadku wykonywania w czasie zwolnienia pracy zarobkowej albo wykorzystywania go niezgodnie z jego celem, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzonej przez płatnika zasiłku.

WYSOKOŚĆ ZASIŁKU

1. Przysługuje w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

2. Tą podstawą wymiaru jest dla pracowników przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące - jeżeli powstała przed upływem tego okresu.

3. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe - po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

4. Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc, np. kwartalne czy roczne.

5. W podstawie wymiaru nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo (wypłacanych) za okres pobierania zasiłku.

UWAGA
Dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia - po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tej pensji.

6. Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu, który nie jest pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. A gdy powstała przed upływem tego okresu - za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.

NIEZBĘDNE DOKUMENTY

1. Podstawową do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie na formularzu ZUS ZLA.

2. Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat ośmiu są:

* oświadczenie ubezpieczonego - w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia placówki;

* decyzja inspektora sanitarnego zarządzającego izolację - w razie izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej;

* zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku - w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym ZOZ-ie.

3. Ubezpieczony występujący o wypłatę zasiłku składa również oświadczenie na druku ZUS Z-15.
Jeżeli zasiłek wypłacany jest przez ZUS, do wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku:

* ZUS Z-3 - w przypadku pracowników;

* ZUS Z-3b - w przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność oraz współpracujących z nimi;

* ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

4. W razie wypłaty zasiłku ubezpieczonemu ojcu lub innemu członkowi najbliższej rodziny (gdy matka korzystająca z zasiłku macierzyńskiego w wymiarze ośmiu tygodni po porodzie przebywa w szpitalu) są:

* zaświadczenie wystawione przez szpital o okresie pobytu w nim ubezpieczonej matki;

* oświadczenie ubezpieczonego o pobieraniu przez matkę zasiłku macierzyńskiego w okresie ośmiu tygodni po porodzie.

5. Dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki podczas pobytu za granicą jest przetłumaczone na język polski zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego czy lekarza. Musi zawierać ich dane, datę wystawienia i podpis oraz określać początkową i końcową datę niezdolności do pracy.

UWAGA
Nie muszą być przetłumaczone zaświadczenia wystawione między innymi na terytorium państw członkowskich UE.

Nieruchomości z Twojego regionu