Nie ma pracy za darmo

Każda praca musi być wynagrodzona i w umowie o pracę nie wolno napisać, że będziemy wykonywać obowiązki za darmo lub za częściową odpłatnością.

Obniżka wynagrodzenia nie może być dokonana w drodze jednostronnej decyzji pracodawcy, tylko poprzez wręczenie pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego. Pracownik może, ale nie musi zgodzić się na nowe zarobki.

Kodeks pracy nakazuje pracodawcy wypłatę wynagrodzenia co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.

Może płacić dwa lub trzy razy w miesiącu, jako zaliczkę i wypłacane później wyrównanie. Ale jeśli płaci tylko raz, to tylko z dołu i nie później niż do 10. dnia następnego miesiąca. Jeśli dzień wypłaty jest dniem wolnym od pracy, wyplata nastąpić musi w dniu poprzednim.

Jeśli pracodawca przelewa wynagrodzenia na nasz rachunek bankowy, powinien to robić z takim wyprzedzeniem, aby pieniądze w dniu wypłaty były do naszej dyspozycji. Pracodawca powinien w regulaminie pracy lub też bezpośrednio pisemnie powiadomić nas, czy pieniądze będą do odbioru w kasie firmy czy trafią na konto.

Wynagrodzenie musi być wypłacane w formie pieniężnej, a nie np. produkowanymi w firmie wyrobami. Tylko jeśli układ zbiorowy pracy to przewiduje, wypłata wynagrodzenia w części może być dokonana w naturze, ale w proporcji nie przekraczającej wypłaty gotówkowej. Nie można takiej wypłaty ustanowić w regulaminie pracy czy w umowie z pracownikiem.

Wysokość zarobków jest informacją poufną i mamy prawo do zachowania jej dla siebie. Z kolei pracodawca bez naszej zgody nie może ujawnić naszych zarobków. Nie są tajemnicą jedynie zarobki pracowników pełniących funkcje publiczne. Tylko na podstawie pisemnej zgody lub nakazu sądowego, pracodawca może wypłacić nasze wynagrodzenie innej osobie.

zapamiętaj!

1 Masz prawo domagać się od pracodawcy wypłaty pensji w umówionej wysokości, nie mniejszej od ustawowej kwoty minimalnej.

2 Wypłata wynagrodzenia musi następować w stałym i ustalonym terminie, do naszych rąk lub na konto, w formie pieniężnej.

3 Szef ma obowiązek udostępnić dokumenty, na podstawie których obliczył nam pensję.

4 Odliczenia i potrącenia z wynagrodzenia mogą być dokonywane tylko w granicach prawa.

5 Pracodawca, który nie wypłaca wynagrodzenia w terminie, bezpodstawnie obniża zarobki lub potrąca z nich nieuprawnione kwoty, może zostać ukarany grzywną.

Z naszego wynagrodzenia, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy, potrącić można tylko alimenty, inne należności na podstawie tytułów egzekucyjnych, wypłacone wcześniej zaliczki pieniężne oraz kary finansowe. Alimenty - do trzech piątych pensji, inne należności lub zaliczki pieniężne - do połowy.

Z wszystkich przyczyn nie wolno potrącić więcej, niż trzy piąte wynagrodzenia. Jeśli pracujemy na trzy czwarte lub pół etatu - w proporcji do wymiaru czasu pracy.

Kary pieniężne nie mogą być potrącane w wysokości wyższej niż 10 proc. zarobków, po odliczeniu alimentów czy innych należności. Jeśli dostajemy minimalne wynagrodzenie (w br. 899 zł), wolno potrącać tylko alimenty.

PRZYDATNE ADRESY

Państwowa Inspekcja Pracy, ul. Dekoracyjna 8
Zielona Góra, tel. 0 68 451 39 00,
porady prawne: od poniedziałku do piątku od godz. 10.00 do 18.00 osobiście i telefonicznie 0 68 451 30 30, e-mail:[email protected],

oddział w Gorzowie Wlkp., ul. Mościckiego 6
tel. 0 95 722 32 96
porady prawne: w środy i w piątki od godz. 8.00 do 10.00 osobiście oraz od godz. 12.00 do 14.00 telefonicznie 0 95 722 32 91, e-mail: [email protected], e-mail: [email protected]

PODSTAWA PRAWNA
Kodeks pracy: art. 85 - 91.

Jeśli pracodawca zalega z wypłatą pensji, płaci w ratach, pozbawia należnych składników wynagrodzeń i nie pomagają polubowne próby wyjaśnienia sytuacji, możemy się poskarżyć w inspekcji pracy lub skierować pozew do sądu.

Nie należy się bać skargi do inspekcji pracy, gdyż ma ona obowiązek nieujawniania źródła informacji. Inspekcja w wyniku kontroli i potwierdzenia skargi może nakazać pracodawcy wypłatę wynagrodzenia. Ma prawo ukarać go za to mandatem, a jeśli pracodawca nie wypłacał zarobków celowo lub złośliwie, skierować przeciwko niemu wniosek do sądu.

Jeśli pracodawca jest niewypłacalny z powodu ogłoszenia upadłości, wypłatę pensji, odprawę lub jednorazowe odszkodowanie uzyskamy z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Fundusz nie zapewnia jednak odzyskania wszystkich należności i w pełnej wysokości.

Możemy też sami wystąpić przeciwko pracodawcy do sądu pracy i domagać się nie tylko kwoty głównej, ale także odsetek i rekompensaty za brak środków do życia. Postępowanie sądowe jest dla pracownika bezpłatne. Należy pamiętać, że roszczenia płacowe przedawniają się z upływem trzech lat.