Przemoc w przedszkolu - zapis czata

Tym razem tematem spotkania z Czytelnikami była agresja i przemoc w przedszkolu. Na pytania odpowiadał psycholog Hubert Czemierowski.

@ Paulusia: - Jak zapobiegać przemocy w przedszkolu? **H.Cz.: **- Ucząc dzieci norm i konsekwentnie ich przestrzegając. Ważne jest, że nie możemy mówić o przemocy wśród dzieci w przedszkolu. Jest to raczej agresja. Przemoc z definicji zakłada nierównowagę sił. Jeżeli grupa dzieci nie namówi się przeciwko jednemu, to mówimy o przejawach agresji.

@ Paulusia: - A jeśli przemoc jest ze strony nauczycieli - wychowawców?**H.Cz.: **- Wtedy jest przemoc, bo dorosły ma zawsze przewagę nad dzieckiem (fizyczną, emocjonalną, stanowiska). Nie wolno lekceważyć takich sygnałów ze strony dziecka. Nawet jeżeli dziecko wyolbrzymia, to lepiej dmuchać na zimne.

@ A jeśli nauczyciel wyładowuje swoja agresje na dzieciach i grozi dzieciom, a one boją się powiedzieć rodzicom?**H.Cz.: **- Warto obserwować dziecko, bo zmiana zachowania jest wyraźnym sygnałem. Niechęć do przedszkola może wynikać z różnych powodów. Warto porozmawiać z wychowawcami, a także z innymi rodzicami. Może mają podobne doświadczenia. Istnieją przedszkola, które umożliwiają rodzicom odwiedziny i uczestniczenie w zajęciach. Wówczas warto pójść do przedszkola z dzieckiem.

.

@ Zofia: - Jak postępować z dzieckiem, które narzuca swoja wolę? Albo jest nadpobudliwe? **H. Cz.: **- Trzeba ustalać jasne zasady zachowania wspólnie z dzieckiem. Przedstawiać dziecku konsekwencje nieprzestrzegania zasad. I pilnować tego. Ważne jest, aby konsekwencje były logiczne, tj. powiązane z zachowaniem (wytarcie rozlanej wody, a nie stanie w kącie czy zakaz oglądania telewizji). Np.: gdy dziecko podrze siostrze rysunek, to powinno narysować drugi, zamiast karanie go brakiem nowej zabawki.

@ Zofia: - Jakie nagrody najlepiej stosować w wychowaniu, a jakie kary?**H. Cz.: **- Powinniśmy raczej stosować konsekwencje zachowań niż kary. Kara jest demonstracją siły i często nie jest powiązana z zachowaniem. Dawana jest w gniewie i gdy jesteśmy źli na dziecko. Konsekwencja różni się tym od kary, że jest z góry wiadoma - dziecko wie, co go czeka. Kara jest często dawana pod wpływem impulsu i może być za każdym razem inna (nieadekwatna do czynu). Każdy indywidualnie ustala swoje nagrody. Istnieje niebezpieczeństwo uzależnienie dobrego zachowania dziecka od otrzymania nagrody. Lepiej często stosować pochwały- dobre słowo, uśmiech, akceptację,
pozytywne emocje (,,jestem z ciebie dumny, sprawiłeś mi...").

H. Cz.: - Mamy 3 rodzaje agresji.
1. Fizyczną- np. bicie, kopanie, popychanie, szczypanie...
2. słowną- np. wyzywanie, straszenie, grożenie, wyśmiewanie, poniżanie...
3. tzw. bez kontaktu - np. izolowanie, odrzucanie, wrogie gesty i miny.
Zatem dziecko może być narażone na każdą z tych form agresji.
Im mniejsze dziecko, tym więcej jest agresji fizycznej. Dziecko nie potrafi precyzyjne słowami wyrażać swoich emocji.
Warto zauważyć, że agresja u dziewczynek wygląda inaczej, niż u chłopców.

@ io2opoie: - Z czego może wynikać agresja dzieci np. w przedszkolu do ich rówieśników??
H. Cz.: - 1. z nieumiejętności okazywania i kontroli swoich emocji, np. złości, frustracji, lęku.
2. z warunków, w jakich dzieci się znajdują. Z założenia umieszczenie dużej ilości dzieci na obszarze zamkniętym, np. w sali, czy tramwaju, potencjalnie może skutkować agresją między nimi.

@ Zosia: - Jak powinni reagować nauczyciele na 1 rodzaj agresji wśród dzieci?
H. Cz.: - Niestety to zawsze będzie się zdażać. Ważne jest, aby reagować stanowczo i spokojnie, bez agresji, bo gdy nauczyciel reaguje agresywnie, to daje dowód na skuteczność tej metody. Powinni wyciągać konsekwencje. Na poziomie przedszkola może to być czasowe odizolowanie od zabawy, czy od grupy oraz jakaś forma zadośćuczynienia.

@ Wanda: - JAK POSTĘPOWAĆ Z RODZICAMI, KTÓRZY IGNORUJĄ PROBLEM AGRESYWNEGO ZACHOWANIA U SWOJEGO DZIECKA. NIE WYRAŻAJĄ ZGODY NA BADANIA W PORADNI PSYCHOLOGICZNEJ.
-Hubert Czemierowski: Ważna jest forma, w jakiej przekazuje się rodzicom informacje. Każdemu rodzicowi ciężko jest słuchać, że jego dziecko jest agresywne.
-Hubert Czemierowski: To że rodzice nie chcą pójść na badania nie znaczy, że dziecko zawsze będzie agresywne w szkole. Często może pozostać agresywne w domu, a w szkole już nie, jeżeli będzie się z nim dobrze pracować.
-Hubert Czemierowski: W ostateczności, jeżeli dziecko stwarza zagrożenie dla innych to należy spróbować "wymusić", skłonić rodziców do wizyty np. u psychologa.
-Hubert_Czemierowski: Na rodziców warto zadziałać edukacyjnie, np. pokazywać i mówić o skutecznych metodach, jakie działają na to dziecko w przedszkolu, czy szkole.

~karolina: Co zrobić jeśli dziecko przejawia agresję tzw. bez kontaktu?
-Hubert_Czemierowski: Pani Karolino, czy chodzi o to, że dziecko jest sprawcą, czy ofiarą?

~edith: co jeśli wybucha awantura między maluchami? jak rozwiązywać konflikty, np. w rodzeństwie, gdzie przecież dzieci są bezwzględne
-Hubert Czemierowski: Dorosły powinien być wzorem, który modeluje sposób, w jaki są rozstrzygane spory. Warto poświęcić czas na naukę prostych negocjacji, np.: gdy dzieci się kłócą o jedną zabawkę możemy zaproponować obojgu
zabawę po 5 minut nastawiając minutnik na te 5 minut.

~karoIina: Dziecko jest w tym przypadku sprawcą.
-Hubert_Czemierowski: @karolina
-Hubert_Czemierowski: najważniejsze, aby uczyć takie dziecko wrażliwości, empatii wobec drugiej osoby.
-Hubert Czemierowski: Np.: jak myślisz, jak ono się czuje, gdy się do niego nie odzywasz; jak myślisz, jak byś się czuł, gdyby nie zaproszono Cię na urodziny, czy do zabawy.
-Hubert Czemierowski: Jeżeli dziecko nie potrafi się wczuć w sytuację poszkodowanej osoby, to możemy mu to powiedzieć jak najdokładniej opisując sytuajcę tej drugiej strony.
-Hubert Czemierowski: Do rozwijania empatii dobrze sprawdza się powierzanie dziecku opieki nad kimś słabszym, np. młodszym rodzeństwem, małym pieskiem, czy kotkiem.

~edith: jak powinien zachować się rodzić w przypadku złości u malucha??
~edith: ma się przyglądać, czy sobie pójść, żeby samemu nie dać się sprowokować, w końcu jesteśmy tylko ludźmi
-Hubert Czemierowski: Złość sama w sobie jest emocją i nie można oceniać dziecka negatywnie tylko dlatego, że się rozzłościło.
-Hubert Czemierowski: Ocenie podlega jedynie sposób, w jaki dziecko wyraża tę złość.
~Hubert_Czemierowski: Rodzic często wie, czy złość jest rzeczywista, czy ma na celu osiągnięcie korzyści.
-Hubert_Czemierowski: Warto jest dać dziecku możliwość "wyzłościć", choć jest to czasem trudne, by później porozmawiać na spokojnie. Można zaproponować wyjście do pokoju, czy łazienki. Dorosłemu też ciężko jest się uspokoić na
żądanie.

~OLGA: Skąd bierze się u dzieci w tym wieku agresja i przemoc? Czy jest to wina rodziców, szybkiego tempa życia w dobie mediów i komputerów? A może zanikają wartości których uczyli nas nasi rodzice?
~Hubert_Czemierowski: Wszystkiego po trochę. Agresja jest w każdym z nas i każdy choć raz wżyciu zachował się agresywnie.
-Hubert Czemierowski: W pierwszych latach życia dorośli są ważnymi osobami dla dziecka i poprzez swoje zachowania wzmacniają lub osłabiają agresywne zachowania.
~Hubert_Czemierowski: Oczywiście rola mediów także ma znaczenie. Dzieciom trudno jest rozróżnić fikcję od rzeczywistości.

-io2opoie: czy przypadkiem na takie zachowanie nie mają wpływu brutalne gry komputerowe
-Hubert Czemierowski: Mogą, ale nie muszą.
-Hubert Czemierowski: Są dzieci, u których gry nie przełożyły się na ich zachowanie, a są takie, które przenoszą zachowania z gier na życie realne.
-Hubert Czemierowski: Gry nie tylko z tego powodu są szkodliwe dla rozwoju dziecka. Spędzanie czasu przed komputerem ma wady i zalety. Badania pokazują, że gry poprawiają refleks, czy spostrzegawczość, ale też mogą prowadzić do
uzależnienia.

~eeeee: co robić żeby ochronić dziecko przed agresją innych? jak nie dopuści do takich zachowań u naszych dzieci?
-Hubert Czemierowski: [co robić by ochronić dziecko]
-Hubert Czemierowski: Należy poświęcić sporo uwagi na asertywność dziecka, np. umiejętność mówienia "nie", obronę własnego zdania i własnych granic.
-Hubert Czemierowski: Na poziomie przedszkola asertywne dziecko to takie, które potrafi powiedzieć, że nie zgadza się na jakąś zabawę, jeżeli ona mu nie odpowiada.
-Hubert Czemierowski: Pokazać mu, że można poprosić o pomoc dorosłych.

~karolina: Jak radzić sobie z nieuzasadnioną agresją rodziców?
-Hubert Czemierowski: Dziecko powinno znaleźć zaufaną osobę, której może o tym powiedzieć. Często nie jest w stanie samo sobie z tym poradzić.
-Hubert_Czemierowski: To zależy, czy mamy do czynienia z pojedynczymi zachowaniami agresywnymi, czy raczej formą znęcania się nad dzieckiem.

~jola: jak postępować z dzieckiem który jest przywódca w grupie ?
-Hubert Czemierowski: Z reguły takie dzieci mają sporo energii i są aktywne.
-Hubert_Czemierowski: Najważniejsze jest, aby ta energia szła w dobrym kierunku - służyła innym osobom.
-Hubert Czemierowski: Nie warto się koncentrować na osłabieniu pozycji tego dziecka w grupie, ale na kierowaniu na jego aktywności na odpowiednie tory.
-Hubert_Czemierowski: Np. przydzielanie odpowiednich zadań.
-Hubert Czemierowski: Np, uczenie empatii, czyli takie dziecko może uczyć inne dzieci różnych umiejętności - nie straci swojej pozycji, a stanie się bardziej przyjazne dla innych i zyska sympatię.

~lo2opoie1: a z czego może wynikać agresywne zachowanie dziecka, które miało spokojnych, opiekuńczych i troskliwych rodziców, jego starsze rodzeństwo nie stwarza jakichkolwiek problemów wychowawczych, otoczenie w którym się
wychowywało rodzeństwo było takie same???
-Hubert Czemierowski: Takie zachowanie może wynikać z wielu powodów. Trudno jest diagnozować nie znając dziecka.

~MIoda777: jak nauczyć dziecko cierpliwości?
^HubertCzemierowski: Trzeba starać się nie spełniać wszystkich jego zachcianek. W ten sposób dziecko uczy się, że na niektóre rzeczy trzeba poczekać.
^HubertCzemierowski: Małym dzieciom mogą być pomocne alternatywne formy odmierzania czasu (klepsydra, kartki z kalendarza, magnesy na lodówce).
^HubertCzemierowski: Dzieci uczymy cierpliwości własną postawą. Jeśli sami potrafimy cierpliwie czekać, to znaczy, że można i że to przynosi efekt.
-Hubert Czemierowski: Dziękuję za czynny udział w czacie. Życzę powodzenia wzmaganiu się z własnymi i cudzymi pociechami:)

szkolabezprzemocy: W imieniu Szko?y bez przemocy

bardzo dziękujemy za czat i pytania. Jutro cały zapis czatu będzie dostępny na
www.szkolabezprzemocv.pl

szkolabezprzemocy: ostatnie pytanie:
~karoIina: Jak pomóc dziecku, który nie potrafi zapanować nad swoimi negatywnymi emocjami i zdaje sobie z tego sprawę i prosi o pomoc?
~Hubert_Czemierowski: Można razem z dzieckiem usiąść i we dwójkę wymyślić skuteczne sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami. Czasem pomaga aktywność fizyczna. Warto też pomyśleć o pomocy fachowca - psycholog,
terapeuta, aby pracował z dzieckiem nad wyrażaniem złości.

szkolabezprzemocy: Dziękujemy za uwagę i pytania. Zachęcamy do śledzenia informacji o kolejnym czacie