Rak to nie wyrok. Dlaczego czas jest taki istotny?

Chcemy Was przekonać do samobadań oraz badań profilaktycznych, dlatego wraz z Partnerami, rozpoczęliśmy cykl na temat profilaktyki raka piersi, jąder i prostaty. Dbajmy o swoje zdrowie nie tylko w październiku, ale przez cały rok.
Czy każdy powinien się badać? Po osiągnięciu pewnego wieku tak. A jeśli jeszcze jesteś w „grupie ryzyka” powinieneś to robić częściej, niż inni lub badać się wcześniej. Co powinniśmy wiedzieć? Wiele zależy od rodzaju raka, na jaki jesteśmy potencjalnie narażeni.

W przypadku raka piersi ryzyko choroby zwiększają:

• wiek – najwięcej zachorowań występuje u kobiet po 50 roku życia,
• obciążenie genetyczne – choroby w najbliższej rodzinie,
• czynnik hormonalny,
• wieloletnie przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej,
• niewłaściwa dieta, w tym otyłość,
• częste spożywanie alkoholu,
• wcześniejsze choroby piersi.

Jeśli dotyczy nas któryś z powyższych punktów powinniśmy między 20. a 40. rokiem życia minimum raz na dwa lata poprosić lekarza ginekologa na zwykłej wizycie o badanie palpacyjne piersi. Powyżej 40. roku życia zalecane jest zrobienie mammografii raz na 24 miesiące, a po ukończeniu 50 lat – raz w roku.

Niezmiernie istotne jest samobadanie piersi, jak to robić pisaliśmy we wcześniejszym artykule. Kliknij tutaj i przeczytaj.

Drugim rodzajem raka dotykającym kobiety jest rak szyjki macicy. Jak możemy się przed nim ustrzec? Korzystać z bezpłatnych badań cytologicznych, które kobiety w wieku od 25 do 59 lat mogą wykonać raz na trzy lata. Cytologię przeprowadzi lekarz ginekolog podczas standardowej wizyty w gabinecie, trzeba tylko pamiętać o kilku rzeczach przed wizytą:

• na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego,
• na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej, niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później, niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki,
• o najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych.

Badanie cytologiczne jest bezbolesne, jest przeprowadzane bardzo szybko, a pozwala wykryć chorobę na bardzo wczesnym etapie – jeszcze w momencie powstania stanów przedrakowych, które są w pełni wyleczalne. Rak szyjki macicy nie jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, zatem – jakie czynniki mogą wpłynąć na zachorowanie?

• przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV),
• wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego,
• wielu partnerów płciowych,
• wiele porodów,
• wieloletnie palenie papierosów.

Najczęściej dotykającym mężczyzn rakiem jest rak prostaty. Niestety jest on dosyć „podstępny”, bo od wystąpienia komórek rakowych do momentu pojawienia się objawów może minąć nawet kilkanaście lat, dlatego ważne są regularne wizyty u urologa.

Kogo najczęściej dotyka? Starszych mężczyzn – ponad połowa przypadków diagnozowana jest u pacjentów po 70. roku życia. Znaczenie ma też genetyka – jeżeli ojciec lub brat zmagał się z nowotworem, ryzyko wystąpienia choroby jest dwukrotnie większe niż u osób, których krewni nie chorowali. Na większą zachorowalność na raka prostaty ma również wpływ niewłaściwa dieta, a przede wszystkim częste spożywanie produktów wysokotłuszczowych i białkowych.
Rak prostaty na ogół nie wywołuje charakterystycznych objawów, tym bardziej, że może współwystępować z łagodnym przerostem gruczołu, który odpowiada za dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych, do których należą:

• częste oddawanie moczu, nawet w nocy.
• trudności z oddawaniem moczu,
• uczucia niepełnego opróżnienia pęcherza,

Co nas powinno błyskawicznie zaalarmować i skłonić do jak najszybszej wizyty u lekarza? Bóle w podbrzuszu, krew w moczu, dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa – takie objawy mogą sygnalizować stadium zaawansowane nowotworu.

Drugim „męskim” rakiem jest nowotwór jądra, który najczęściej dotyka młodych mężczyzn (20-44 lat), bo stanowi aż 25% zachorowań w tej grupie wiekowej. Dobra wiadomość jest taka, że jest to bardzo często w pełni uleczalna choroba, ważny jest tutaj jej czas wykrycia. Co powinno zaniepokoić mężczyzn? W 90% przypadków nowotworu jądra można stwierdzić obecność guzka w jądrze lub zmianę konsystencji jądra. Guz jądra jest wyraźnie twardszy od prawidłowego miąższu jądra i można samemu znaleźć u siebie niepokojące oznaki za pomocą samobadania jąder. Jak je wykonać?

1. Samobadanie wykonuj po gorącej kąpieli lub ciepłym prysznicu. Złap jądro za pomocą obu dłoni.
2. Sprawdź każde jądro osobno obracając je delikatnie między kciukami, a pozostałymi palcami. Jądro powinno być gładkie.
3. Podczas samobadania nie powinno się odczuwać bólu czy dyskomfortu.
4. Jeżeli będziesz robił badanie regularnie, poznasz budowę swoich jąder i z każdym kolejnym samobadaniem będziesz wiedział, co odbiega od normy. Pamiętaj, że wielkość obu jąder nie jest taka sama, jedno jest większe od drugiego.
5. Podczas badania szukaj zgrubień, zmian w wyglądzie lub kolorze skóry, czy podejrzanych wypukłości. Jeśli cokolwiek budzi Twoją wątpliwość – skonsultuj się z urologiem lub lekarzem rodzinnym.

Jakie czynniki mogą spowodować zachorowanie na raka jądra? Przede wszystkim:

• predyspozycje genetyczne (raj jądra u ojca lub brata),
• nawracające infekcje – stany zapalne jąder lub najądrzy,
• przebyta w przeszłości operacja przepukliny pachwinowej,
• niezstąpienie jądra do moszny,
• zespół wrodzonych wad genetycznych.

Mężczyźni często wstydzą się przyznać do swoich dolegliwości, obawiają się uznania ich za słabych. Tymczasem to regularne badania świadczą o ich męskości i sile. Pamiętajmy, unikanie regularnych badań i lekceważenie objawów może sprawić, że choroba zostanie wykryta zbyt późno, im szybciej wykryjemy komórki rakowe, tym większe mamy szanse na całkowite wyleczenie.

Zatem – po lekturze tego artykułu, tak samo, jak zapisujemy w kalendarzu terminy innych dla nas „ważnych” wizyt – fryzjer, kosmetyczka, barber – teraz dopisujemy LEKARZ.