Sprawiedliwość po prawie 50 latach

30 maja 1960 r. doszło do największej w powojennej historii Zielonej Góry manifestacji oporu przeciwko komunistycznym władzom. Przyczyną była eksmisja parafii św. Jadwigi z pomieszczeń Domu Katolickiego, jaką przeprowadziły władze miasta. W obronie Kościoła stanęli parafianie. W trakcie zamieszek w stronę milicji poleciały kamienie i cegły. Według niektórych danych w proteście uczestniczyło wtedy nawet 5 tys. osób, zatrzymano ok. 300. Ponad 100 osób po pokazowych procesach trafiło do więzienia.

Nie był chuliganem
T. Hardel został oskarżony o to, że "działając z pobudek chuligańskich rzucał kamieniami do funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej". Za kratkami spędził 16 miesięcy. Po prawie 50 latach w jego imieniu o sprawiedliwość upomniał się Rzecznik Praw Obywatelskich, który zażądał całkowitego uniewinnienia. Rzecznik złożył wniosek o kasację wyroku, w którym napisał, że skazanie T. Hardela było polityczną represją. Sąd Najwyższy uniewinnił zielonogórzanina. W uzasadnieniu wyroku czytamy, że ,,Wydarzenia Zielonogórskie były społecznym oporem przeciwko brutalnej i bezprawnej ingerencji władz państwowych w sferę życia religijnego. Przypisane Tadeuszowi Hardelowi, tak jak i innym wówczas skazanym, działania z pobudek chuligańskich było oczywistym nadużyciem, kamuflującym rzeczywiste społeczne tło wydarzeń".

Odszkodowanie za rozłąkę

Na tym nie koniec. Uniewinnienie otworzyło drogę do ubiegania się o odszkodowanie za czas spędzony w więzieniu. T. Hardel zażądał 85 tys. zł. W pozwie jego adwokat napisał, że jego klient stracił pracę, stosowano wobec niego represje i stał się ofiarą nagonki. - Chyba najbardziej dotkliwe było jednak to, że przez zamknięcie w więzieniu został pozbawiony kontaktu ze najbliższymi. Rozłąka była dla niego i jego rodziny ogromnym przeżyciem emocjonalnym - mówi adwokat Hubert Szarata. Sąd przyznał T. Hardelowi 77 tys. zł odszkodowania. To najwyższe odszkodowanie w sprawie Wydarzeń Zielonogórskich. Wyrok nie jest prawomocny.

Sprawa T. Hardela to czwarta kasacja wyroku za Wydarzenia Zielonogórskie. Pierwszą sprawę prowadził znany zielonogórski adwokat Walerian Piotrowski, który cały czas ma kontakt z uczestnikami zdarzeń z 1960 r. - Tamta sprawa ciągnęła się latami (w tym wypadku trwało to zaledwie siedem miesięcy - red). Zainteresowanie uniewinnieniem i odszkodowaniami jest spore - mówi mecenas Piotrowski.

Krzysztof Kołodziejczyk
tel. 0 68 324 88 70
[email protected]