Upadłość konsumencka - relacja z dyżuru eksperta

- Jakich długów dotyczy postępowanie upadłościowe?

- Można domagać się ogłoszenia upadłości konsumenckiej bez względu na rodzaj długów, których nie płaci dłużnik. Mogą to być np. zobowiązania podatkowe czy względem ZUS, ale też z umów kredytowych, pożyczek, sprzedaży. Chodzi o długi nie tylko wobec instytucji, ale także wobec osób prywatnych.

- Jaki sąd jest właściwy miejscowo do ogłoszenia upadłości konsumenta?

- Ten, w którego okręgu dłużnik ma miejsce zamieszkania. Zawsze jest to sąd rejonowy – wydział gospodarczy bez względu na wartość majątku dłużnika.

- Czy wniosek o upadłość można samemu sporządzić czy konieczna jest pomoc adwokata?

- Można samemu. Jeśli będą jakieś braki we wniosku, wtedy sąd wezwie dłużnika do ich usunięcia.

Taki wniosek powinien zawierać następujące dane:

a) imię i nazwisko dłużnika, jego dokładny adres, miejsce zamieszkania, oznaczenie miejsca w którym znajduje się majątek dłużnika z przytoczeniem okoliczności, które w ocenie dłużnika uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie, np. poprzez załączenie kserokopii umowy pożyczki lub innej umowy z której wynika dług;

b) lista zabezpieczeń na majątku dłużnika, np. hipoteki, zastawy itp.

c) oświadczenie o tym, jakie długi w ciągu ostatnich 6 miesięcy spłacił dłużnik, który domaga się ogłoszenia upadłości;

d) należy wskazać, czy osoba składająca wniosek o ogłoszenie upadłości ma swoich dłużników, którzy nie zwrócili mu np. pożyczki (by syndyk po ogłoszeniu upadłości mógł zwrócić się do nich o zapłatę);

e) dołączyć trzeba do wniosku np. wyroki, nakazy zapłaty, bankowe tytuły egzekucyjne;

f) należy podać, czy któryś z wierzycieli złożył wniosek np. o wpis hipoteki na majątku dłużnika, czy toczy się postępowanie egzekucyjne, kto je prowadzi, na jakiej podstawie;

g) oświadczenie na piśmie co do prawdziwości danych zawartych we wniosku.

h) ponadto, dłużnik powinien uiścić opłatę stałą od wniosku w wys. 200 zł; ale jeżeli znajduje się w trudnej sytuacji materialnej może domagać się zwolnienia od jej zapłaty.

- Do jakiej chwili działa syndyk w postępowaniu upadłościowym?

- Syndyk przeprowadza likwidację majątku dłużnika, sporządza listę wierzycieli, plan podziału i wypłaca wierzycielom pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku upadłego konsumenta. Czas niezbędny do sprzedaży majątku dłużnika i podziału sum uzyskanych z jego spieniężenia zależy m. in. od rozmiaru majątku i zainteresowania potencjalnych oferentów nabyciem składników majątkowych.

Plan spłaty pozostałych wierzycieli, których nie udało się spłacić w ramach planu podziału, jest natomiast realizowany samodzielnie przez upadłego w okresie następnych 5 lat.

Powołanie syndyka wygasa z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli.

- Kiedy sąd kończy postępowanie upadłościowe?

- Po wykonaniu przez upadłego planu spłaty, sąd wydaje postanowienie o umorzeniu nie zapłaconych zobowiązań oraz o zakończeniu postępowania upadłościowego.

- Czy w okresie wykonywania planu spłaty upadły konsument może kupić na raty np. sprzęt rtv, agd?

- Niestety, nie. W ciągu 5 lat nie może dokonać żadnego zakupu na raty lub z tzw. odroczoną płatnością.

Ponadto, nie może dokonywać czynności przekraczających tzw. zwykły zarząd, czyli takich, które miałyby istotny wpływ na jego sytuację majątkową. Chodzi o transakcje o znacznej wartości, np. zakup drogiego samochodu, nieruchomości (domu, działki), itp.

- Czy może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości pracownik, który rozwiązał umowę o pracę za porozumieniem stron?- Może, chyba że rozwiązanie tej umowy, pozbawiło pracownika dochodów i stało się przyczyną jego niewypłacalności.

Nie może jednak ogłosić upadłości dłużnik, który zaciągał nowe długi wiedząc już, że jest niewypłacalny. Np. zrobił debet na koncie czy zaciągnął nową pożyczkę.

- Jakie są plusy i minusy nowych przepisów?

- Do plusów nowej regulacji zaliczyć należy przede wszystkim dostrzeżenie przez ustawodawcę problemu niewypłacalnych konsumentów. Nowe przepisy nie są jednak precyzyjne i do końca jasne. Aby sąd mógł ogłosić upadłość, konsument musi mieć majątek pozwalający na zaspokojenie przynajmniej kosztów postępowania upadłościowego. Upadłość konsumencka niesie jednak daleko idące konsekwencje dla dłużnika, w tym utratę całego majątku (w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, w skład masy upadłości wchodzi cały majątek wspólny), a także nakłada na dłużnika szereg obowiązków (np. składania sądowi corocznego sprawozdania z realizacji planu spłaty), których naruszenie skutkuje umorzeniem postępowania upadłościowego.