Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024. Sprawdź, jak głosować. To trzeba wiedzieć przed eurowyborami

Tegoroczne wybory do Parlamentu Europejskiego zaplanowano w całej Unii Europejskiej na 6-9 czerwca 2024. W Polsce tradycyjnie wszelkie tego typu głosowania odbywają się w dzień wolny od pracy (konkretnie niedzielę), więc do urn pójdziemy 9 czerwca, standardowo lokale wyborcze będą czynne między godziną 7 a 21.

Aby móc głosować, musisz:

• Być obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

• Mieć ukończone 18 lat (w niektórych krajach wiek minimalny może być niższy).

• Być zarejestrowanym do głosowania (w niektórych krajach rejestracja jest automatyczna, w innych trzeba dokonać jej osobiście).

Głosowanie w dniu wyborów

• Przygotowanie: Sprawdź wcześniej, gdzie znajduje się twój lokal wyborczy i jakie dokumenty musisz zabrać ze sobą (najczęściej jest to dowód osobisty lub paszport).

• Oddanie głosu: W lokalu wyborczym otrzymasz kartę do głosowania, na której zaznaczasz wybraną przez siebie listę kandydatów. W wielu krajach stosuje się system proporcjonalny, co oznacza, że głosujesz na listę partii, a nie na indywidualnych kandydatów.

W nadchodzącej kadencji Parlamentu Europejskiego liczba deputowanych wzrośnie z 705 do 720. Największą reprezentację wyślą Niemcy, którym przypada 96 mandatów, drugą najliczniejszą grupą narodową będą Francuzi (81), trzecią Włosi – 76, a czwartą Hiszpanie (61). Polska plasuje się na piątym miejscu, do Brukseli i Strasburga wyślemy 53 europosłów, to jeden mandat więcej niż w upływającej kadencji. Najmniejsze delegacje będą mieć Cypr, Luksemburg oraz Malta, które będą mieć po 6 europosłów.

Choć w wyborach do Parlamentu Europejskiego głosujemy na partie polityczne, to wybrani deputowani nie zasiadają w PE ani jako przedstawiciele swoich krajów, ani własnych ugrupowań. Dołączają do klubów frakcji, do których należą lub z którymi współpracują ich partie. Są to:

• Europejska Partia Ludowa (EPP) – Platforma Obywatelska, Polskie Stronnictwo Ludowe

• Socjaliści Demokraci (S&D) – Nowa Lewica

• Odnówmy Europę (RE) – Polska 2050

• Zieloni – Wolny Sojusz Europejski

• Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy – Prawo i Sprawiedliwość

• Tożsamość i Demokracja – prawdopodobnie Konfederacja

• Lewica

• Niezrzeszeni

W Polsce jest 13 okręgów wyborczych w głosowaniu do PE:

1. Województwo pomorskie

2. Województwo kujawsko-pomorskie

3. Województwa podlaskie warmińsko-mazurskie

4. Warszawa oraz sąsiadujące powiaty

5. Pozostała część województwa mazowieckiego

6. Województwo łódzkie

7. Województwo wielkopolskie

8. Województwo lubelskie

9. Województwo podkarpackie

10. Województwa małopolskie i świętokrzyskie

11. Województwo śląskie

12. Województwa dolnośląskie oraz opolskie

13. Województwa lubuskie i zachodniopomorskie

W wyborach do Parlamentu Europejskiego obowiązuje ordynacja proporcjonalna. Jednak liczba mandatów w okręgach nie jest stała i zależy od frekwencji. To, ilu deputowanych będzie reprezentować dany okręg, okaże się tak naprawdę po zakończeniu głosowania.

W wyborach do PE stosuje się połączenie dwóch metod przeliczania głosów: D’Honta (dotyczy wyników w całej Polsce) oraz Hare’a-Niemeyera (dotyczy rezultatów w poszczególnych okręgach).

Najpierw, na podstawie wyników ogólnopolskich, przyznawana jest liczba mandatów przypadających konkretnym ugrupowaniom, potem są one rozdzielane pomiędzy poszczególne listy wyborcze.

Jeśli w danym okręgu frekwencja wyborcza będzie bardzo wysoka, to jest możliwość, że uzyska on mandat kosztem innego, gdzie głosować poszło mniej osób.

Jak w każdych wyborach, również przed głosowaniem na eurodeputowanych w Polsce obowiązuje cisza wyborcza. Rozpocznie się ona o północy w nocy z piątku na sobotę 7 na 8 czerwca i będzie trwać do zamknięcia lokali wyborczych o godzinie 21 w dniu głosowania.

W sytuacji przedłużenia wyborów, również cisza będzie trwać dłużej.

Zgodnie z unijnymi przepisami, Parlament Europejski ma trzy podstawowe funkcje. Są to:

• Funkcja ustawodawcza

• Funkcja nadzorcza

• Funkcja budżetowa

Pierwsza z nich oznacza, że PE zajmuje się uchwalaniem przepisów prawa Unii Europejskiej, podejmuje decyzje w sprawie umów międzynarodowych oraz rozszerzania UE, a także bada roczny plan prac Komisji Europejskiej, a także występuje do KE o przedkładanie wniosków ustawodawczych.

Funkcja nadzorcza polega na pełnieniu nadzoru demokratycznego nad innymi instytucjami UE. Ponadto, Parlament Europejski wybiera przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz zatwierdza jej skład, może także uchwalić wotum nieufności wobec KE. Innymi zadaniami, które obejmuje funkcja nadzorcza PE obejmuje między innymi udzielanie absolutorium budżetowego, powoływanie komisji śledczych, rozpatruje petycje od obywateli, a także monitoruje wybory w innych krajach.

Z kolei trzecia funkcja, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy uchwalania budżetu Unii Europejskiej, w tym tzw. wieloletnich ram finansowych.

Spośród posłów do Parlamentu Europejskiego wybierana jest osoba na stanowisko Przewodniczącego. Kadencja obejmuje 2,5 roku, a więc połowę czasu urzędowania PE. W upływającej kadencji byli to Włoch David Sassoli (S&D), oraz Maltanka Roberta Metsola (EPP). W latach 2009-2012 na czele Parlamentu stał były premier Polski Jerzy Buzek.

Oprócz przewodniczącego, europosłowie wybierają też 14 zastępców, którzy przewodzą obradom w imieniu szefa izby. W ostatniej kadencji wśród nich była polska eurodeputowana Ewa Kopacz (EPP), z kolei w drugiej połowie kadencji (do grudnia 2022 r.) wiceprzewodniczącą była także jedna z głównych postaci tzw. afery Katargate, greczynka Eva Kaili.

Wybrani posłowie do Parlamentu Europejskiego dołączają do istniejących tam komisji, zajmujących się różnymi sferami życia. W upływającej komisji istniało 20 komisji stałych, było to:

• Komisja Spraw Zagranicznych (wraz z podkomisjami ds. Praw Człowieka oraz Bezpieczeństwa i Obrony)

• Komisja Rozwoju

• Komisja Handlu Międzynarodowego

• Komisja Budżetu

• Komisja Kontroli Budżetowej

• Komisja Spraw Gospodarczych i Monetarnych (wraz z komisją ds. podatkowych)

• Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

• Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

• Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

• Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów

• Komisja Transportu i Turystyki

• Komisja Rozwoju Regionalnego

• Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• Komisja Rybołówstwa

• Komisja Kultury i Edukacji

• Komisja Prawa

• Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

• Komisja Spraw Konstytucyjnych

• Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia

• Komisja Petycji.

Ponadto, utworzone zostały dwie komisje śledcze (ds. transportu zwierząt oraz inwigilacji systemem Pegasus), a także kilka komisji specjalnych, w tym zajmujące się pandemią COVID-19 oraz walką z dezinformacją.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!