Debata "Szkoła dla społeczności - społeczność dla szkoły"

Wyniki "Diagnozy" przedstawił prof. Janusz Czapiński, współautor badania. Badania zrealizowane w 170 polskich szkołach dotyczyły m.in. poziomu przemocy i agresji szkolnej, zaangażowania społecznego, trudnych relacji uczeń-nauczyciel-rodzic, poczucia szczęścia wśród uczniów oraz ich głównych problemów. Sytuacja jeśli chodzi o poziom agresji i przemocy, jak wynika z badań, uległa poprawie. - "Diagnoza szkolna 2009" wykazuje wyraźny spadek od roku 2007 poziomu groźnej przemocy fizycznej. Liczba zachowań agresywnych szczególnie wyraźnie spada w szkołach gimnazjalnych - twierdzi prof. Janusz Czapiński

Nie wszystkie wnioski z badań są jednak tak optymistyczne. Profesor Czapiński wskazał m.in. na duży indywidualizm uczniów, co w praktyce skutkuje małą zdolnością do współpracy, tworzenia wspólnoty, myślenia w kategorii dobra wspólnego. - Uczniowie powinni uczyć się w szkole zespołowego wykonywania zleconych przez nauczyciela zadań. Szkoła w taki między innymi sposób powinna kształtować zdolność do współpracy i społeczne zaangażowanie uczniów. Istnieje niebezpieczeństwo, że wszyscy uczniowie, którzy są teraz sobkami, sobkami pozostaną. Dlatego nie przez przypadek pierwszy punkt kodeksu "Szkoły bez przemocy" brzmi: "Jesteśmy wspólnotą".

Temat szkoły jako instytucji, która powinna przede wszystkim wychowywać mądrych i aktywnych obywateli powracał także w wypowiedziach innych gości Debaty. - Szkoła w nowoczesnych społeczeństwach zawsze była miejscem, które tworzyło z ludzi członków szerszej społeczności.. Szkoła powinna przygotowywać ludzi do roli obywateli i członków pewnej wspólnoty. Tej umiejętności polskiej szkole niestety brakuje. Bardzo trudno mówić o zdolności i przygotowaniu uczniów przez szkołę do współpracy z innymi ludźmi.- zaznaczył prof. Ireneusz Krzemiński, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.

W panelu dyskusyjnym na temat miejsca szkoły w środowisku lokalnym oraz jej uniwersalnych funkcji i największych współczesnych problemów udział wzięli także: Katarzyna Osieleniec-Moszczyńska - dyrektor Szkoły Podstawowej nr 73 we Wrocławiu, Monika Krężel - dziennikarka , "Polska Dziennik Zachodni", Dorota Zastocka - kierownik Referatu Organizacji Szkół UM Białegostoku, prof. Janusz Czapiński - psycholog społeczny, prof. Ireneusz Krzemiński, socjolog z Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Ewa Czemierowska-Koruba - psycholog oraz przedstawiciele Rady Programu "Szkoła bez przemocy". Debatę poprowadził Michał Olszański, dziennikarz z III Programu Polskiego Radia.